Quá nhiều dục vọng đem đến 5 nguy hại to lớn

Con người sống trên đời, ai cũng có rất nhiều ham muốn về công danh sự nghiệp, tình cảm, gia đình… Người xưa gọi chung những ham muốn ấy là dục vọng. Cho dù là dục vọng nào đi nữa, người ta một khi không chú ý thì liền dễ dàng bị chúng thao túng, khống chế, khó thoát ra được. 

Mạnh Tử giảng rằng: “Dưỡng tâm mạc thiện vu quả dục”, ý tứ là tu dưỡng tâm tính không có gì tốt hơn là kiềm chế dục vọng bản thân. Kiềm chế dục vọng bản thân chính là “thanh tâm quả dục”, xem nhẹ, không chấp nhất vào một thứ nào đó. Đây là đạo dưỡng tâm dưỡng thân của cổ nhân. Một người có thể giảm bớt được dục vọng thì sẽ có rất nhiều cái lợi, trái lại một người có quá nhiều dục vọng thì sẽ có rất nhiều cái hại. Dưới đây là 5 cái hại to lớn mà dục vọng gây ra.

Đối với nội tâm: Dục vọng nhiều thì lòng dạ chật hẹp

Khi một người ham muốn quá nhiều, điều này cũng lo lắng, điều kia cũng bận tâm, thì tâm của người đó không thể thoái mái được. Lòng dạ người ấy sẽ giống như bị đá đè, mang đến cảm giác mệt mỏi nặng nề như bước vào một căn phòng bừa bộn, chứa đầy tạp vật vậy.

Khi một người không thể thoát khỏi ham muốn thì tâm lượng của họ sẽ chật hẹp, tầm nhìn sẽ bị hạn chế. Những dục vọng ấy sẽ ràng buộc, khiến cho bản thân họ như ở giữa một thung lũng, nhìn không thấy phương xa, phân biệt không rõ phương hướng.

Cổ nhân có câu: “Tâm để vô tư thiên địa khoan, tư tâm điền hung thốn bộ nan”, tức là với một người vô tư, không có nhiều chấp nhất thì trời đất sẽ trở nên rộng rãi vô cùng; với một người ích kỷ, quá nhiều dục vọng thì mỗi bước đi đều thật nặng nề gian khó. Cho nên, một người sáng suốt phải hiểu được rằng cuộc đời có những lúc phải hợp thời buông bỏ mới khiến lòng dạ thoải mái, cuộc sống mới thản nhiên tự tại.

Đối với tâm cảnh: Dục vọng nhiều tất sẽ bận rộn và vội vàng

Có không ít người luôn cảm giác thấy bản thân tâm vội ý loạn và hâm mộ những người thong dong, nhàn hạ. Điều này kỳ thực chính là do nội tâm của họ quá nhiều dục vọng mà ra. Người ham muốn điều gì thì đều sẽ dành thời gian để theo đuổi điều ấy. Thời gian và tinh lực của mỗi người là hữu hạn, quá nhiều ham muốn sẽ làm cho cuộc sống của một người trở nên bận rộn và vội vàng.

Những người có thể ngồi tĩnh tâm và quan sát mặt biển yên bình, hay không nghĩ ngợi quá khứ mà ngắm mây hợp rồi tan, điều ấy không phải vì họ không có việc gì để làm trong cuộc sống. Người thản đãng biết ưu tiên điều gì và từ bỏ điều gì để có được những khoảng thời gian thong dong ấy. Những người có thể làm được điều này thì tự nhiên trong lòng sẽ ít đi một phần dục vọng, tâm tình cũng sẽ trở nên bình thản hơn và cuộc sống tự nhiên cũng phong phú hơn.

Đối với tâm sự:  Dục vọng nhiều thường ưu tư

Trong cuộc sống có một số người thường nghĩ rất nhiều, nghĩ nhiều khiến tâm thân mệt mỏi. Không ít người luôn day dứt, hối hận về những chuyện đã xảy ra trong quá khứ. Nhưng quá khứ vô luận là đúng sai được mất thì đều đã trôi qua rồi. Thay vì dằn vặt với những chuyện quá khứ, khiến bản thân bị trói buộc trong ấy thì hãy sửa chữa ở hiện tại và tương lai.

Lại có không ít người luôn suy nghĩ, lo lắng về những chuyện tương lai. Họ càng nghĩ nhiều thì càng lo sợ, sợ điều này điều khác mà khiến tâm bất an. Chỉ có hiện tại mới là khoảng thời gian chân chính mà mỗi người có thể cố gắng nắm giữ được. Và cũng chỉ bằng cách trân quý hiện tại, chúng ta mới có thể có được một cuộc đời phong phú và không hối tiếc trong tương lai.

Đối với tâm khí: Dục vọng nhiều tất sẽ ngã lòng

Có câu: “Vô dục tắc cương”, không có dục vọng thì có thể giữ mình được cương trực. Một người khi có quá nhiều dục vọng, nghĩ cái này lại nghĩ cái kia thì tất sẽ do dự lưỡng lự, làm thiếu đi ý chí và sức mạnh, khiến họ trở nên không quả quyết nữa. Còn một người không có quá nhiều dục vọng thì sẽ không bị dục vọng khống chế, họ cũng không sợ điều gì cả và trở nên cương trực hơn, mạnh mẽ hơn.

Mạnh Tử giảng: “Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất”, phú quý không thể phóng túng, nghèo hèn không dễ bị thay đổi, uy vũ không dễ bị khuất phục. Làm người phải có khí phách, không dễ dàng để các loại dục vọng mê hoặc tâm hồn. Nếu không, người ấy sẽ dễ dàng đánh mất nhân cách, đó là bi ai lớn nhất của đời người. Một người chỉ có khống chế tốt dục vọng của chính mình thì cuộc đời mới không dễ bị gặp họa, rơi vào vực sâu muôn đời muôn kiếp không trở lại được.

Đối với tâm thuật: Dục vọng nhiều sẽ chuốc hiểm họa

Cuộc sống hiện đại với những tranh giành lợi ích đã khiến không ít người mà trong lòng quá tính toán, trong tâm có nhiều quỷ kế đa đoan. Những người này cho dù làm việc gì lớn nhỏ cũng đều nghĩ cách đạt được lợi ích, không bao giờ chịu một chút thiệt thòi. Xưa nay, người như vậy cuối cùng thường sẽ phải đối mặt với họa diệt vong. Đúng như lời cổ nhân răn dạy: “Thông minh quá tất bị thông minh hại”.

Một người ban ngày không làm việc đuối lý thì ban đêm có tiếng gõ cửa cũng không sợ hãi trong tâm. Cho nên, chung sống cùng người khác nên lấy cách thành tâm thành ý mà đối đãi, không nên tính toán quá nhiều, dùng lời hoa ngôn xảo ngữ, dùng thủ đoạn để đạt được lợi ích về mình.

Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Vô dục tắc cương: Người ít dục vọng mới giữ mình cương trực

Mời xem video: