Trí tuệ cổ nhân: Hạo nhiên chính khí

“Hạo nhiên chính khí” là khí cương trực chính đại, cũng là chính khí trong cuộc sống. Chính khí này đến từ chính tín và chính niệm của con người, là phẩm cách cao quý của con người.

Thuyết về khí hạo nhiên có nguồn gốc từ “Mạnh Tử. Công Tôn Sửu”: “Ta khéo nuôi dưỡng khí hạo nhiên của ta. Cái khí rộng lớn nhất, cứng cỏi nhất, nếu mình thuận theo lẽ thẳng mà bồi dưỡng nó, đừng làm tổn hại nó thì nó sẽ lan ra khắp trong trời đất này”.

Mạnh Tử cho rằng nếu một người có sức mạnh tinh thần của chính khí thì cho dù phải đối mặt với mọi cám dỗ hay mối đe dọa lớn nhỏ từ thế giới bên ngoài, người đó vẫn có thể giữ được sự bình tĩnh, trấn định mà không kinh sợ, người ấy sẽ đạt tới cảnh giới tinh thần cao thượng. Đó cũng chính là cảnh giới mà Mạnh Tử từng nói qua: “Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất”, phú quý không làm rối loạn tâm tính, nghèo khó không làm thay đổi tiết tháo, quyền thế không khuất phục được ý chí.

Thừa tướng nhà Nam Tống, Văn Thiên Tường, đã viết trong tác phẩm “Chính khí ca” ý rằng hạo nhiên chính khí ngưng kết ở thiên nhiên chính là sông núi tráng lệ, là các vì sao hay mặt trăng mặt trời rực rỡ sáng lạn, còn ở nơi nhân gian thì biểu hiện là tấm lòng thản đãng rộng rãi, quang minh lỗi lạc, là cảnh giới tinh thần cương chính vô tư.

Trong lịch sử có vô số nhân sĩ chất chứa trong lòng hạo nhiên chính khí của trời đất. Họ đã vẽ nên những bức tranh rực rỡ và sáng lạn về nhân sinh. Tinh thần “sống làm nhân kiệt, chết làm quỷ hùng” của Hạng Vũ, tinh thần hiên ngang lẫm liệt của Quan Vũ, tinh thần tinh trung báo quốc của Nhạc Phi, tinh thần không quan tâm đến quyền quý của Lý Bạch… đều là thể hiện hạo nhiên chính khí.

“Nhất điểm hạo nhiên khí, thiên lí khoái tai phong” là hai câu thơ cuối của của bài từ “Thủy điệu ca đầu” của Tô Đông Pha. Trước đây, Sở Tương Vương sai Tống Ngọc, Cảnh Sai đi theo đến cung Lan Đài. Một trận gió thổi tới, ào ào rung động, Sở Tương Vương mở rộng tà áo ra đón gió và nói cơn gió này vui sướng biết bao. Đây chính là ý của cụm từ “khoái tai phong”. Hàm ý của hai câu này là một người chỉ cần có đủ khí hạo nhiên chí đại chí cương thì có thể siêu phàm thoát tục, cương trực không thiên lệch, thản nhiên thoải mái, ở trong cảnh ngộ gì cũng đều có thể bình chân như vại, ung dung tự tại tận hưởng làn gió vui tươi khiến người ta cảm thấy hạnh phúc vô bờ. 

Rất nhiều người yêu thích các tác phẩm của Tô Đông Pha bởi vì trong đó chứa đựng khí hạo nhiên, cương trực bất khuất. Con đường làm quan của Tô Đông Pha gian nan và khúc khuỷu, vì thẳng thắn can gián mà bị giáng chức tới Hàng Châu. Ông rời xa nơi đô thị ồn ào náo nhiệt, nhưng linh hồn ông lại bởi vì thế mà được trở về với thanh thuần, kỳ ảo. Sau khi quen với sự đạm nhạt thì tài nghệ của ông lại càng thêm sâu sắc và tiêu sái hơn. Sau khi hiểu rõ được cách ứng đối với những khó khăn, thăng trầm của cuộc đời thì ông lại dần dần làm được “sủng nhục bất kinh” không quan tâm đến hơn thua, vinh nhục của cuộc đời.

Một người nếu trong lòng không có chính tín và chính niệm thì không thể làm được cương trực không thiên lệch, cũng vĩnh viễn không thể đạt tới cảnh giới tinh thần siêu phàm thoát tục được. Trên con đường đời, bất kỳ ai cũng không nên quên tu tâm dưỡng tính, từng bước từng bước mở rộng tâm lượng và dung lượng của bản thân mình. Như vậy sẽ cảm nhận được chính khí luôn ở đó, đó cũng là con đường phản bổn quy chân của những người có Đạo.

Theo Epoch Times tiếng Trung
Tác giả: Quý Minh
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Chính khí của những bậc trung thần liệt nghĩa thời xưa

Mời xem video: