Suy giảm nhận thức là một phần không thể thiếu trong quá trình lão hóa. Bạn không thể tránh khỏi ‘dòng chảy của tự nhiên’, nhưng bạn vẫn có thể thực hiện một số hoạt động để duy trì khả năng nhận thức, thậm chí cải thiện cho tốt hơn khi bạn trở nên già đi.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí International Journal of Geriatric Psychiatry cho thấy những người chăm chỉ giải các câu đố ô chữ và Sudoku có nhận thức tốt hơn. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu tính toán được rằng những người thực hiện các câu đố (tuổi từ 50-93) có chức năng não tương đương với một người trẻ hơn 10 tuổi khi tham gia các bài kiểm tra đánh giá lý luận ngữ pháp, và trẻ hơn 8 tuổi trong các bài kiểm tra đo lường trí nhớ ngắn hạn. Các câu đố không thể làm chứng mất trí nhớ biến mất, nhưng chúng có thể giúp não bạn hoạt động ở mức cao hơn, trong thời gian dài hơn.
Bên cạnh việc giải câu đố, bạn có thể thực hiện những hoạt động lành mạnh sau đây để giữ cho bộ não của mình luôn minh mẫn.
Nhìn chung, không chỉ có tác dụng bảo vệ chức năng cho não bộ, chế độ ăn uống lành mạnh là cần thiết cho sức khỏe tổng thể của bạn. Tất nhiên bạn nên ưu tiên hơn một số loại thực phẩm bổ dưỡng cho não. Ví dụ, trong chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải sẽ có rất nhiều trái cây, rau, cá, các loại hạt, dầu không bão hòa (dầu ô liu) và các nguồn protein thực vật. Theo Trường Y Harvard, những thành phần này sẽ có tác động tốt nếu bạn muốn nhắm đến mục tiêu hạn chế suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ. Trong bất cứ chế độ ăn nào, bạn đều phải chú ý đến cách phối hợp các loại thực phẩm với tỷ lệ hợp lý. Bạn cũng nên uống nhiều nước, hạn chế đồ uống có cồn và hút thuốc.
Song song với chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục là bước quan trọng để giữ cho toàn bộ cơ thể bạn hoạt động (bao gồm cả bộ não) khỏe mạnh. Trường Y Harvard cho biết những loài động vật chăm vận động sẽ tăng số lượng mạch máu nhỏ mang máu giàu oxy đến vùng não chịu trách nhiệm cho việc suy nghĩ. Tập thể dục cũng thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và làm tăng sự kết nối giữa các tế bào não (khớp thần kinh). Tập thể dục giúp bạn giảm bớt căng thẳng, từ đó làm giảm áp lực lên não bộ, kết quả là sẽ tác động tốt đến chức năng nhận thức.
Việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng tới phản ứng của não, làm ảnh hưởng tới khả năng phân tích, phán đoán, tập trung và kiểm soát hành vi. Não bộ của của bạn sau một ngày làm việc căng thẳng cần được tiếp thêm năng lượng vào buổi tối. Giấc ngủ tốt giúp não bộ sẵn sàng cho ngày hôm sau bằng cách tạo ra những nơron thần kinh mới giúp bạn tiếp thu, giữ lại và sử dụng thông tin mới. Ngủ không đủ giấc hoặc chất lượng giấc ngủ kém dễ làm bạn trở nên cáu giận, bực bội và nóng nảy. Bên cạnh đó, tình trạng giấc ngủ kém cũng liên quan đến xu hướng tự tử, trầm cảm, thiếu tập trung và mất kiểm soát hành vi.
Theo Đại học Y Harvard, những người hay lo lắng, chán nản, thiếu ngủ, kiệt sức có xu hướng bị điểm kém trong các bài kiểm tra chức năng nhận thức. Các nhà thần kinh học tại Đại học California, Berkeley, phát hiện ra rằng căng thẳng mãn tính gây ra những thay đổi lâu dài trong cấu trúc và chức năng não có thể dẫn đến suy giảm nhận thức. Nếu một người luôn có nồng độ hormone căng thẳng ở mức cao thì não bộ sẽ luôn ở trong trạng thái chiến đấu hoặc không tập trung liên tục. Hậu quả là bạn bị giảm khả năng nhận thức, mệt mỏi, thậm chí là suy giảm khả năng giao tiếp.
Tham gia các hoạt động cộng đồng sẽ giúp bạn học cách kiên nhẫn, tăng khả năng tương tác, xây dựng tinh thần đoàn kết, biết hy sinh lợi ích cá nhân nhằm hướng đến mục tiêu phát triển chung của tập thể. Giữ sự kết nối với xã hội giúp bộ não của bạn được kích thích nhiều hơn, từ đó tránh được một số vấn đề sức khỏe và tăng cường chức năng não bộ của bạn. Những người có các mối quan hệ xã hội mạnh mẽ có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn, huyết áp thấp hơn và tuổi thọ dài hơn. Những người bạn xã hội có thể kích thích bạn tham gia các hoạt động thể chất, đẩy bạn ra khỏi “vùng an toàn”. Kết quả là bạn sẽ hào hứng thử những điều mới mẻ, giúp cho não bộ hoạt động năng nổ và sáng suốt.
Những hoạt động có ý nghĩa sẽ giúp bạn cảm thấy hạnh phúc và thanh thản hơn. Đó cũng là động lực để bạn làm hoạt động đó thường xuyên. Tham gia nhiều chuyến từ thiện, bạn sẽ được đặt chân đến những vùng đất mới với những nét văn hóa đa dạng và khác biệt. Bạn được mở mang về kiến thức, được chứng kiến những hoàn cảnh khó khăn, được an ủi vỗ về những ông – bà – cô – bác – bạn bè thiếu may mắn trong cuộc sống. Khi mang đến niềm vui cho người khác cũng là đang mang về hạnh phúc cho tự thân. Hoặc bạn có thể tham gia các lớp học kỹ năng như cắm hoa, vẽ tranh, làm gốm…, những hoạt động như vậy giữ cho bộ não của bạn hoạt động, giúp bù đắp cho sự suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác. Hoặc ít nhất thì những việc làm ý nghĩa cho bản thân cũng khiến bạn sống trọn vẹn và hạnh phúc hơn.
Khám sức khỏe định kỳ có thể phát hiện nhiều căn bệnh nguy hiểm trong giai đoạn đầu và giúp bác sĩ điều trị tốt hơn, đặc biệt là ung thư. Hiện nay, đã có nhiều bệnh ung thư có thể điều trị khỏi hoàn toàn ở giai đoạn đầu như: ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư dạ dày. Bên cạnh đó, khi khám cho bạn, bác sĩ sẽ có các lời khuyên hữu ích phù hợp với bạn, để có thể phòng ngừa các bệnh có nguy cơ diễn ra. Để bảo vệ sức khỏe của chính mình, mỗi người cần quan tâm hơn nữa đến việc khám sức khỏe định kỳ, đừng để khi cơ thể có vấn đề mới đến gặp bác sĩ. Đó là một trong những biện pháp để dự phòng và bảo vệ sức khỏe của bạn, gia đình, và đó cũng chính là việc làm cần thiết để nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi người.
Minh Minh
Xem thêm:
Putin: Nếu Mỹ muốn chiến thì Nga cũng phải theo, và tên lửa bắn vào…
HĐGSNN vừa công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm…
Ông Vương Đình Huệ có sai phạm trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; vi…
Ông Musk và ông Ramaswamy đã cùng chấp bút một bài xã luận đăng trên…
Quân đội Ukraine thông báo trong sáng Thứ Năm Nga đã tiến hành không kích…
Hai nước Việt Nam-Malaysia vừa nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện,…