Báo cáo: Một nửa vị trí việc làm ở Mỹ đã có thể bị robot AI thay thế

Một báo cáo nghiên cứu mới nhất cho thấy, với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và robot hiện nay, hơn một nửa số công việc ở Mỹ đã có thể được hoàn thành bằng máy móc. Nhiều vị trí trong các lĩnh vực như văn phòng, kho vận và dịch vụ sẽ nhanh chóng thay đổi.

Theo một báo cáo phân tích do Viện Nghiên cứu Toàn cầu McKinsey (McKinsey Global Institute) công bố hôm thứ Ba (25/11), trí tuệ nhân tạo và các robot vận hành bằng AI hiện đã có khả năng hoàn thành 57% số công việc ở Mỹ. Trong thời đại tự động hóa quy mô lớn, cách con người sử dụng đa số các kỹ năng lao động sẽ có sự thay đổi sâu sắc.

Nghiên cứu của McKinsey kết luận rằng nếu doanh nghiệp Mỹ tái thiết kế quy trình làm việc xoay quanh tự động hóa bằng robot AI, thì ngay cả khi chỉ sử dụng công nghệ hiện có, không cần bất kỳ đột phá mới nào, các hệ thống AI và robot tại nơi làm việc hiện nay cũng đã có thể tự động hoàn thành 57% lượng công việc.

Báo cáo nêu rõ, với năng lực AI hiện tại, trí tuệ nhân tạo có thể thay thế con người thực hiện 44% số nhiệm vụ trong công việc tại Mỹ, còn robot có thể đảm nhận thêm 13% nữa.

Các nhà phân tích của McKinsey cho biết trong báo cáo rằng dựa trên khả năng hiện nay, để tiếp tục mở rộng tỷ lệ công việc có thể tự động hóa bằng AI, cần phải phát triển một loạt công nghệ hiện chưa thể sánh được với năng lực của con người. Ví dụ: khả năng diễn giải ý định và cảm xúc; robot cần thành thạo các thao tác vận động tinh vi hơn như cầm nắm đồ vật dễ vỡ hoặc điều khiển dụng cụ trong phẫu thuật.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng gần 40% số công việc ở Mỹ có thể bị AI thay thế là các nhiệm vụ thường ngày liên quan đến trợ lý luật sư, hỗ trợ hành chính, chức vụ văn phòng và một số công việc lập trình, tất cả đều có thể được tự động hóa bằng phần mềm AI.

Trước đó, dự báo từ Cơ quan Thống kê Lao động Mỹ (BLS) cho thấy nhiều lĩnh vực việc làm sẽ bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của AI, bao gồm các vị trí hỗ trợ hành chính, trợ lý luật sư và pháp lý, cũng như lập trình viên máy tính.

Trong một bản giải thích, BLS cho biết những cải tiến trong phần mềm AI đã khiến nhiều nhiệm vụ vốn do nhân viên ghi sổ, kế toán và kiểm toán đảm nhiệm có thể được tự động thực hiện. Kết quả là có thể dùng ít nhân lực hơn để hoàn thành cùng một khối lượng công việc. Điều này sẽ dẫn đến sự suy giảm lớn trong các vị trí này trong vòng 10 năm tới.

Trí tuệ nhân tạo sẽ tái định hình công việc

Tuy nhiên, các nhà phân tích của McKinsey nhấn mạnh rằng dù robot AI có thể hoàn thành rất nhiều nhiệm vụ, con người vẫn không thể bị thay thế hoàn toàn trong nhiều công việc nhất định.

Báo cáo viết AI có thể hoàn thành hơn một nửa số công việc, nhưng điều đó không có nghĩa là một nửa số vị trí việc làm sẽ biến mất. Khi các nhiệm vụ cụ thể được tự động hóa, bản thân công việc sẽ thay đổi về nội dung, chứ không phải người lao động bị loại bỏ hoàn toàn.

Các nhà phân tích cho rằng sự xuất hiện của AI sẽ cho phép con người tập trung vào các công việc có giá trị cao hơn thay vì phải làm mọi thứ. Người lao động sẽ không cần tốn quá nhiều thời gian thu thập thông tin hoặc chuẩn bị tài liệu, mà sẽ dành thời gian để hướng dẫn công cụ AI, kiểm tra kết quả do AI tạo ra, đưa ra quyết định, và xử lý những nhiệm vụ đòi hỏi phán đoán, sự đồng cảm hoặc khả năng ứng biến.

McKinsey cũng xác định một nhóm công việc rất khó bị AI và robot thay thế. Đây đều là những vai trò “lấy con người làm trung tâm”, như chăm sóc y tế, chăm sóc người cao tuổi, sửa chữa xây dựng và bảo trì thiết bị tuyến đầu. Phần lớn những công việc này không thể tự động hóa, vì chúng phụ thuộc vào khả năng xử lý tình huống theo thời gian thực, sự khéo léo và trí tuệ cảm xúc của con người.

Báo cáo về trí tuệ nhân tạo đe dọa hàng triệu việc làm tại Mỹ được Thượng nghị sĩ Benie Sanders công bố hôm 6/10 vừa qua. Theo báo cáo này, mối đe dọa từ AI sẽ lan truyền rộng khắp, đe dọa cả lao động tay chân lẫn lao động bàn giấy.

Thượng nghị sĩ Mỹ Benie Sanders tiết lộ, trí tuệ nhân tạo (AI) cùng công nghệ tự động hóa đe dọa xóa sổ gần 100 triệu việc làm tại Mỹ trong thập kỷ tới. Ông cũng cảnh báo, AI đang được phát triển theo hướng gia tăng lợi nhuận của các công ty chứ không phải phục vụ lợi ích công cộng.

Theo ông Sanders, thành viên Ủy ban Thượng viện Mỹ về Y tế, giáo dục, lao động và hưu trí, AI và tự động hóa có thể thay thế vị trí của 40% điều dưỡng viên có đăng ký hành nghề, 47% tài xế xe tải, 64% kế toán, 65% trợ lý giảng dạy và 89% nhân viên về thức ăn nhanh.

Báo cáo của ông Sanders có đoạn: “Cách mạng nông nghiệp diễn ra cách đây hàng ngàn năm. Cách mạng công nghiệp diễn ra cách đây hơn một thế kỷ. Lao động nhân tạo có thể tái định hình nền kinh tế trong chưa đầy một thập kỷ nữa”.

Ông Sanders cảnh báo: “Trí tuệ nhân tạo và công nghệ robot đang được các siêu tỷ phú nói trên phát triển sẽ giúp giới doanh nghiệp Mỹ xóa sổ hàng chục triệu công việc được trả lương xứng đáng, cắt giảm chi phí lao động và thúc đẩy lợi nhuận”.

Nghị sĩ Sanders nhấn mạnh rằng công nghệ AI đang được phát triển theo hướng làm gia tăng lợi nhuận doanh nghiệp và tập trung sự giàu có. Ông viện dẫn các lãnh đạo công ty từng công bố đầu tư lớn cho tự động hóa đi kèm việc sa thải hàng loạt nhân viên và các biện pháp cắt giảm chi phí khác.