Bệnh nhân tử vong sau khi ghép phổi của người bị nhiễm COVID-19

Mới đây, các bác sĩ cho biết một phụ nữ ở tiểu bang Michigan (Mỹ) mắc COVID-19 và qua đời vào mùa thu năm 2020, chỉ 2 tháng sau khi được ghép phổi từ một người hiến tạng. Tuy nhiên, người hiến tạng đã bị nhiễm COVID-19 trước đó mặc dù không có triệu chứng bệnh và xét nghiệm ban đầu cho kết quả âm tính.

Các nhân viên tại Đại học Y khoa Michigan cho rằng đây có thể là trường hợp đầu tiên tại Mỹ chứng minh virus corona có thể lây truyền qua cấy ghép nội tạng. Một bác sĩ phẫu thuật xử lý phổi của người hiến tặng cũng bị nhiễm virus nhưng đã bình phục sau đó.

Theo Tiến sĩ Daniel Kaul, Giám đốc dịch vụ cấy ghép bệnh truyền nhiễm của Michigan Medicine, đây là trường hợp duy nhất được xác nhận trong số gần 40.000 ca cấy ghép trong năm 2020, đòi hỏi giới chuyên gia cần kiểm tra một cách kỹ lưỡng hơn đối với những người hiến phổi, với các mẫu bệnh phẩm được lấy từ sâu bên trong phổi của người hiến tặng cũng như ở phần mũi và cổ họng.

Tiến sĩ Kaul, đồng tác giả một báo cáo về trường hợp này trên tạp chí American Journal of Transplantation cho biết: “Chúng tôi hoàn toàn không sử dụng phổi nếu có kết quả xét nghiệm dương tính virus corona.”

Virus được truyền sang từ phổi của người phụ nữ đến từ Thượng Trung Tây, người đã tử vong sau khi bị chấn thương sọ não nghiêm trọng trong một tai nạn xe hơi. Lá phổi của cô sau đó được cấy ghép vào một phụ nữ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính tại Bệnh viện Đại học ở Ann Arbor. Các mẫu bệnh phẩm lấy từ mũi và họng được thu thập thường xuyên từ cả người hiến và người nhận nội tạng và đều có kết quả âm tính với virus corona.

“Chúng tôi đã làm tất cả các cuộc kiểm tra mà chúng tôi vẫn thường làm và có thể làm,” Tiến sĩ Kaul cho biết.

Tuy nhiên, chỉ 3 ngày sau khi phẫu thuật, người nhận tạng bị sốt; huyết áp giảm và bị khó thở. Hình ảnh chụp cho thấy có dấu hiệu nhiễm trùng phổi.

Khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn, bệnh nhân bị sốc nhiễm khuẩn (septic shock) và các vấn đề liên quan đến chức năng tim. Các bác sĩ quyết định xét nghiệm virus corona và những mẫu bệnh phẩm lấy từ phổi mới của cô đã cho kết quả dương tính.

Nghi ngờ về nguồn gốc của sự lây nhiễm, các bác sĩ đã trả lại các mẫu bệnh phẩm từ người hiến tặng. Một xét nghiệm phân tử từ một miếng gạc lấy dịch ở mũi và cổ họng của người hiến, được thực hiện 48 giờ sau khi tìm được phổi của cô ấy, cho kết quả âm tính với virus corona. Gia đình của người hiến nói với các bác sĩ rằng cô ấy không có lịch sử du lịch gần đây hoặc không có các triệu chứng COVID-19 và không biết có tiếp xúc với bất kỳ ai mắc bệnh.

Nhưng các bác sĩ đã giữ một mẫu chất lỏng từ sâu bên trong phổi của người hiến tặng. Khi họ xét nghiệm chất lỏng đó, kết quả cho thấy nó dương tính với virus corona. Và 4 ngày sau ca cấy ghép, bác sĩ phẫu thuật đã xử lý phổi của người hiến và thực hiện ca phẫu thuật cũng bị dương tính với COVID-19. Cuộc khám nghiệm di truyền cho thấy người nhận cấy ghép và bác sĩ phẫu thuật đã bị nhiễm bệnh từ người hiên tặng. Ngoài ra, 10 thành viên khác của nhóm cấy ghép đã có kết quả xét nghiệm âm tính với virus corona.

Người được ghép phổi có dấu hiệu suy kiệt nhanh chóng, phát triển thành suy đa tạng (multisystem organ failure). Các bác sĩ đã thử các phương pháp được nhiều người biết đến để điều trị COVID-19, bao gồm sử dụng remdesivir, một loại thuốc mới được phê duyệt và huyết tương dưỡng (convalescent blood plasma) từ những người đã nhiễm bệnh trước đây. Cuối cùng, cô ấy đã được điều trị bằng phương pháp ECMO (tim phổi nhân tạo) nhưng không có kết quả khả quan. Việc ghép phổi từ người nhiễm bệnh đã khiến cho sự sống bị rút ngắn lại. Và người phụ nữ đã tử vong sau 61 ngày ghép phổi từ người hiến bị nhiễm COVID-19

Tiến sĩ Kaul gọi đây là “một trường hợp bi thảm.”

Trong khi trường hợp tại tiểu bang Michigan đánh dấu sự cố đầu tiên được xác nhận ở Mỹ về việc lây truyền qua cấy ghép, những trường hợp khác đã bị nghi ngờ. Một báo cáo gần đây của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã xem xét 8 trường hợp có thể bị nhiễm virus từ người hiến tạng vào mùa xuân năm 2020 nhưng kết luận nguồn lây truyền virus gây bệnh COVID-19 có khả năng nhất trong những trường hợp đó là trong cộng đồng hoặc tại cơ sở y tế.

Trước sự cố này, vẫn chưa rõ liệu virus có thể lây truyền qua cấy ghép nội tạng ở thể rắn hay không, mặc dù việc lây truyền qua đường hô hấp đã được ghi nhận một cách rõ ràng. Sự lây truyền đại dịch cúm H1N1 2009 từ người hiến tặng hầu như chỉ được phát hiện ở những người ghép phổi, Tiến sĩ Kaul lưu ý.

Mặc dù không có gì ngạc nhiên khi virus corona có thể lây truyền qua phổi bị nhiễm bệnh, nhưng vẫn chưa chắc chắn liệu các cơ quan khác, chẳng hạn như tim, gan và thận có bị ảnh hưởng bởi COVID-19 hay không và liệu chúng có truyền virus hay không.

Tiến sĩ Kaul cho biết: “Có vẻ như đối với những người không phải là người hiến phổi thì việc lây truyền COVID-19 sẽ rất khó khăn, ngay cả khi người hiến tặng bị nhiễm COVID-19.”

Những người hiến tặng nội tạng đã được xét nghiệm virus corona một cách thường xuyên trong đại dịch COVID-19, ngay cả khi không được yêu cầu bởi Mạng lưới Mua sắm và Cấy ghép Nội tạng (OPTN), cơ quan giám sát các ca cấy ghép ở Mỹ. Nhưng trường hợp người phụ nữ ở tiểu bang Michigan cho thấy việc lấy mẫu trên quy mô rộng hơn trước khi cấy ghép, đặc biệt là ở các khu vực có tốc độ lây nhiễm COVID-19 cao là điều cần thiết.

Khi nói đến phổi, điều đó có nghĩa là hãy đảm bảo việc xét nghiệm các mẫu vật lấy từ đường hô hấp dưới của người hiến tặng, cũng như từ vùng mũi và cổ họng. Việc lấy và thử nghiệm các mẫu như vậy từ những người hiến tặng có thể khó thực hiện một cách kịp thời. Tiến sĩ Kaul cho biết cũng có nguy cơ truyền nhiễm bệnh vào vùng phổi người được hiến tặng.

Nhìn chung, nghiên cứu cho thấy, việc truyền virus từ người hiến tạng sang người nhận vẫn rất hiếm thấy, chỉ xảy ra ở ít hơn 1% người nhận ghép tạng. Tiến sĩ David Klassen, Giám đốc y tế của United Network for Organ Sharing, nhà điều hành OPTN, cho biết rủi ro y tế đối với những bệnh nhân ốm yếu từ chối nội tạng hiến tặng thường cao hơn nhiều.

“Rủi ro của việc từ chối cấy ghép là rất thảm khốc. Do đó, tôi không nghĩ rằng bệnh nhân nên sợ việc cấy ghép tạng,” ông cho biết thêm.

Theo NBC News,

Phan Anh

Xem thêm: