Nghị sĩ Mỹ điều tra Meta, chỉ trích cho phép AI trò chuyện ‘khiêu gợi’ với trẻ em

Thượng nghị sĩ Cộng hòa bang Missouri Josh Hawley hôm thứ Sáu (15/8) tuyên bố sẽ mở cuộc điều tra chính sách chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) của Meta. Trước đó có báo cáo tiết lộ, quy định nội bộ của công ty này cho phép chatbot trò chuyện “lãng mạn” hoặc “khiêu gợi” (sensual) với trẻ em, khiến nghị sĩ lưỡng đảng Quốc hội lo ngại.

Tuần này, Reuters lần đầu tiết lộ một tài liệu nội bộ của Meta, cho thấy công ty từng phê chuẩn một quy tắc cho phép chatbot AI giao tiếp “lãng mạn” hoặc “khiêu gợi” với người dùng vị thành niên. Trong ví dụ ở tài liệu, thậm chí cho phép AI nói với một đứa trẻ 8 tuổi: “Mỗi tấc trên [cơ thể] bạn đều là một kiệt tác – một báu vật mà tôi nâng niu tận đáy lòng”.

Hướng dẫn của Meta viết: “Việc mô tả một đứa trẻ bằng những từ ngữ thể hiện sự hấp dẫn của chúng là điều được chấp nhận (ví dụ: ‘hình dáng trẻ trung của con là một tác phẩm nghệ thuật’)”.

Tuy nhiên, tài liệu cũng quy định chatbot của Meta không được phép có cuộc trò chuyện thẳng thắn hơn với trẻ dưới 13 tuổi, tức là không được dùng ngôn ngữ “thể hiện chúng có sức hấp dẫn tình dục.”

Phản ứng của Quốc hội Mỹ và Thượng nghị sĩ Hawley

Trước sự việc, nghị sĩ lưỡng đảng Quốc hội Mỹ đều tỏ ra sốc, kêu gọi làm rõ quy tắc AI của Meta được soạn thảo và thi hành như thế nào.

Trong tuyên bố, Thượng nghị sĩ Hawley nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ điều tra ai đã phê duyệt những chính sách này, chúng có hiệu lực bao lâu, và Meta hiện đã thực hiện biện pháp gì để ngăn chặn hành vi tương tự tiếp tục xảy ra.”

Ông cũng thẳng thắn trên mạng xã hội X: “Các ông lớn công nghệ vì tiền mà chẳng có việc gì—bất cứ việc gì—họ không làm sao?” Trong thư gửi CEO Meta Mark Zuckerberg, ông Hawley chỉ ra: “Cha mẹ cần biết sự thật, còn trẻ em phải được bảo vệ.”

Ông đồng thời chỉ trích Meta “chỉ sau khi bị phát hiện mới rút lại nội dung trong tài liệu cho phép chatbot tán tỉnh trẻ em, và tham gia nhập vai lãng mạn theo tình huống.”

Ông Hawley cho biết Tiểu ban Tội phạm và Chống khủng bố trực thuộc Ủy ban Tư pháp Thượng viện mà ông chủ trì sẽ dẫn đầu cuộc điều tra này, nhằm làm rõ liệu sản phẩm AI tạo sinh của Meta có tiếp tay cho việc bóc lột, lừa gạt hoặc các tổn hại phạm tội khác đối với trẻ em, và công ty có lừa dối công chúng hoặc cơ quan quản lý về biện pháp bảo vệ hay không.

Phạm vi điều tra và yêu cầu

Trong thư, ông Hawley yêu cầu Meta phải nộp một lượng lớn tài liệu và hồ sơ trước ngày 19/9 để Quốc hội điều tra. Ông liệt kê 5 nhóm dữ liệu:

1. Toàn bộ các phiên bản của chỉ dẫn “GenAI: Content Risk Standards”, gồm cả bản thảo, bản sửa đổi và bản cuối cùng.

2. Danh sách toàn bộ sản phẩm hoặc mô hình bị các tiêu chuẩn này ràng buộc, cùng với sổ tay thực thi, biện pháp bảo vệ, lỗ hổng hoặc ngoại lệ đã biết. Đồng thời cung cấp mọi tài liệu liên quan đến giới hạn độ tuổi hay bảo vệ trẻ vị thành niên, bao gồm biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn AI trò chuyện “lãng mạn” hoặc “khiêu gợi” với người dùng dưới 18 tuổi, cũng như cách công ty xử lý khi độ tuổi không xác định.

3. Toàn bộ báo cáo rà soát rủi ro và sự cố, chẳng hạn kiểm tra an toàn, nhật ký rủi ro, báo cáo red-team, hồ sơ sự cố và đánh giá sau sự cố, đặc biệt là những trường hợp liên quan đến trẻ vị thành niên, nhập vai tình dục hoặc lãng mạn, gặp gỡ trực tiếp, tư vấn y tế, tự làm hại bản thân hoặc bóc lột tội phạm. Ông Hawley cũng yêu cầu nộp toàn bộ tài liệu nội bộ trình lên lãnh đạo Meta.

4. Tất cả tuyên bố công khai và tài liệu trao đổi với cơ quan quản lý liên quan đến an toàn trẻ vị thành niên và giới hạn về tư vấn y tế.

5. Tài liệu chứng minh quá trình ra quyết định, phải thể hiện rõ “ai đưa ra quyết định, khi nào, vì sao, ai được thông báo, và cuối cùng thay đổi nào đã được áp dụng vào từng sản phẩm.”

Meta từ chối bình luận về thư của ông Hawley, song họ nói với Reuters: “Các ví dụ và chú thích liên quan là sai, không phù hợp với chính sách của chúng tôi, và đã bị xóa bỏ.”

Người phát ngôn của Meta bổ sung: “Chúng tôi có chính sách rõ ràng về loại phản hồi mà AI được phép đưa ra, những chính sách này cấm bất kỳ nội dung nào tình dục hóa trẻ em, cũng như cấm nhập vai mang tính tình dục giữa người lớn và trẻ vị thành niên.”