Xuất hiện ánh sáng xanh bí ẩn trong trận động đất 7,6 độ Richter ở tỉnh Aomori – Nhật Bản

Tối thứ Hai (8/12), khi trận động đất mạnh 7,6 độ Richter xảy ra ở phía bắc Nhật Bản, bầu trời trên các vùng nông thôn gần tâm chấn của tỉnh Aomori bỗng sáng rực lên với những ánh sáng xanh kỳ lạ.

Nhiều ống kính điện thoại đã ghi lại hiện tượng quang học bất thường này, một lần nữa đưa một hiện tượng thiên nhiên hiếm gặp – “ánh sáng địa chấn” (EQL) – trở lại với công chúng.

Các nhân chứng mô tả những ánh sáng này xuất hiện đột ngột dưới dạng các dải sáng và xung nhấp nháy, lóe lên trước hoặc trong lúc động đất, chiếu sáng bầu trời đêm vài giây. Mặc dù Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) liệt hiện tượng ánh sáng địa chấn vào các khả năng xảy ra trước hoặc trong khi động đất, cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng hiện chưa có lời giải khoa học chắc chắn nào chứng minh hiện tượng này liên quan trực tiếp đến động đất.

Ánh sáng địa chấn – bí ẩn chưa được giải đáp trong địa chất học

Các nhà địa vật lý vẫn còn chia rẽ rõ ràng về tính xác thực của ánh sáng địa chấn.

Một số chuyên gia tỏ ra nghi ngờ, cho rằng công chúng có thể nhầm lẫn các sự cố điện như chập điện, nổ biến áp trong thời gian động đất với một hiện tượng tự nhiên kỳ thú. Tuy nhiên, một số học giả khác tin chắc rằng ít nhất một phần các sự kiện đã được xác minh hoàn toàn phù hợp với đặc trưng thực sự của ánh sáng địa chấn.

Một nghiên cứu uy tín công bố năm 2014 phân tích 65 trường hợp ánh sáng địa chấn đã được xác minh và nhận thấy các sự kiện này có một số đặc điểm chung:

• Liên quan quy mô: 80% sự kiện xảy ra trong các trận động đất mạnh trên 5,0 độ Richter.
• Hạn chế về địa điểm: Thường xuất hiện ở các vết nứt lục địa, tức những khu vực có đứt gãy gần thẳng đứng trong vỏ Trái Đất.

Mặc dù giới khoa học chưa hoàn toàn làm rõ nguyên nhân và cơ chế của ánh sáng địa chấn, sự kiện ánh sáng xanh đi kèm trận động đất 7,6 độ Richter ở tỉnh Aomori (sau được điều chỉnh còn 7,5 độ) chắc chắn một lần nữa đưa “bí ẩn hấp dẫn nhất và ít được biết đến nhất trong địa chất học” vào trung tâm sự chú ý.

Khi các nhà khoa học tiếp tục phân tích chi tiết trận động đất lần này, hiện tượng ánh sáng xanh bí ẩn ở Aomori hứa hẹn cung cấp thêm nhiều manh mối quý giá để con người hiểu hơn về thiên nhiên.

Nhật Bản gỡ bỏ cảnh báo sóng thần

Sáng thứ Sáu (12/12) lúc 11:44, một trận động đất 6,9 độ Richter xảy ra ngoài khơi phía đông tỉnh Aomori, với tâm chấn sâu khoảng 17 km. Cơ quan Khí tượng Nhật Bản từng phát cảnh báo sóng thần cho nhiều khu vực, nhưng đã gỡ bỏ vào lúc 14:05 theo giờ địa phương.

Các nhà máy điện hạt nhân và cơ sở liên quan tại Nhật Bản cho biết tính đến nay chưa phát hiện bất thường hay thay đổi phóng xạ do động đất.

Lực lượng cứu hỏa cho biết một người dân Aomori đã ngã tại cửa nhà khi đi sơ tán và được đưa đến bệnh viện trong tình trạng tỉnh táo; các khu vực khác chưa nhận được báo cáo thiệt hại cụ thể.

Ban đầu, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản thông báo trận động đất có độ lớn 6,7 và tâm chấn sâu 20 km, nhưng sau khi phân tích dữ liệu chi tiết, mức độ đã được cập nhật thành 6,9 và tâm chấn từ 20 km xuống còn 17 km.

Vài ngày trước, cùng khu vực này mới trải qua trận động đất mạnh 7,5 độ Richter; chính quyền lần đầu tiên phát thông tin cảnh báo “động đất hậu chấn”, cảnh báo người dân bảy tỉnh từ Hokkaido đến Chiba về khả năng xảy ra động đất mạnh cấp 8 trong 7 ngày tiếp theo.

Tại cuộc họp báo trưa 12/12, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cho biết trận động đất lần này không thuộc phạm vi “động đất hậu chấn” đã cảnh báo: “Trận động đất lần này có cường độ 6,7 (sau được cập nhật 6,9). Động đất được gọi là ‘hậu chấn’ trong thông tin cảnh báo Hokkaido và vùng ngoài khơi Sanriku là các trận động đất mạnh cấp 8 trở lên, vì vậy trận động đất lần này không nằm trong phạm vi đó. Mong mọi người tiếp tục duy trì chuẩn bị phòng chống động đất,” quan chức Seiji Kiyomoto nhấn mạnh.

Ông Kiyomoto còn cảnh báo sau trận động đất mạnh 7,5 trước đó, hoạt động địa chấn đã trở nên thường xuyên hơn, nhắc nhở người dân duy trì cảnh giác.

Trước đó, nhiều nơi tại Nhật Bản đã quan sát thấy sóng thần nhẹ.

• 12:19: Cảng Mutsu Ogawara, Aomori, quan sát sóng cao vài cm.
• 12:35: Thị trấn Erimo, Hokkaido, sóng cao khoảng 0,2 m.
• 12:38: Cảng Hachinohe, Aomori, sóng cao khoảng 0,2 m.

Về an toàn hạt nhân, các cơ sở quan trọng chịu ảnh hưởng của động đất hiện đều không có bất thường.

• Nhà máy điện hạt nhân Higashidori, Aomori, mặc dù ngừng vận hành lâu dài, vẫn không phát hiện bất thường.
• Nhà máy Onagawa, Miyagi, và nhà máy Tomari, Hokkaido, cũng chưa ghi nhận hư hại hay bất thường, các số đo phóng xạ quanh khu vực vẫn ổn định.

Tokyo Electric Power cho biết các nhà máy Fukushima Daiichi và Fukushima Daini không ghi nhận bất thường mới sau trận động đất, giá trị giám sát phóng xạ xung quanh vẫn ổn định.

Các cơ quan chức năng cũng đang kiểm tra các cơ sở nhiệt điện khác xem có hư hại hoặc bất thường nào hay không.