Đàm phán quốc tế về dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận trong tháng 8

Tái khởi động sau 10 năm tạm hoãn, Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đang trong giai đoạn cực kỳ gấp rút. Tháng 8 sẽ tiến hành đàm phán quốc tế và ký Hiệp định liên Chính phủ. Tháng 9, hoàn thành nghiên cứu tiền khả thi. Tháng 12, hoàn tất di dân, tái định cư, bàn giao mặt bằng xây dựng.

• EVN và PVN làm chủ đầu tư hai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận
• Việt Nam thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân

Sau 10 năm tạm hoãn, Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đang được tái khởi động lại theo Nghị quyết số 189/2025/QH15 của Quốc hội.

Ngày 24/7, đoàn công tác của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã kiểm tra thực tế địa điểm xây dựng các nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Khánh Hòa và làm việc với địa phương về phương án di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng cho các dự án.

Ngày 4/8, Văn phòng Chính phủ ra thông báo kết luận của Phó Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị về dự án này.

Theo kế hoạch của Chính phủ, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận (gồm hai nhà máy Ninh Thuận 1 và 2, tổng công suất 4.000 Megawatt), sẽ được triển khai theo 3 trục chính: Giải phóng mặt bằng, Đàm phán quốc tế, Đầu tư.

Về giải phóng mặt bằng, UBND tỉnh Khánh Hòa (mới, sau khi sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận) chủ trì di dân, bồi thường, tái định cư; bàn giao mặt bằng sạch, nhanh chóng ổn định sinh kế cho các gia đình tại nơi ở mới để không ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh và đời sống người dân địa phương. Thời hạn trong năm 2025.

Về đàm phán quốc tế, Bộ Công Thương phối hợp Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN),Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đàm phán, ký Hiệp định liên Chính phủ trong tháng 8/2025 đối với Nhà máy Ninh Thuận 1 và chậm nhất trong tháng 5/2026 đối với Nhà máy Ninh Thuận 2.

Tiếp theo, EVN sẽ phải nộp báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 trong tháng 9/2025. Petrovietnam phải  nộp báo cáo chậm nhất tháng 6/2026 đối với Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Đối tác nào sẽ tham gia dự án điện hạt nhân Ninh Thuận?

Trong thời gian qua, lãnh đạo một số quốc gia trên thế giới sở hữu công nghệ sản xuất điện hạt nhân đã bày tỏ mong muốn hợp tác với Việt Nam về dự án điện hạt nhân như Hoa Kỳ, Pháp, Nga, Hàn Quốc, …

Trong các cuộc gặp giữa lãnh đạo cao cấp Việt Nam Hoa Kỳ, hợp tác về năng lượng hạt nhân luôn được nhắc đến như một lĩnh vực ưu tiên trong mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Vào ngày 6/5/2025, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam và Bộ trưởng Khoa học – Công nghệ Việt Nam đã ký Hiệp định hợp tác sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để Việt Nam có thể nhận chuyển giao công nghệ hạt nhân tiên tiến từ Mỹ, bao gồm cả việc phát triển điện hạt nhân.

Cũng trong tháng 5, Reuters đưa tin Việt Nam và Mỹ đã thảo luận với công ty Westinghouse về công nghệ điện hạt nhân.

Theo Báo cáo thống kê năng lượng thế giới năm 2025 mới nhất của World Energy, vào năm 2024, sản lượng điện hạt nhân trên toàn cầu đạt 2.818 terawatt-giờ (TWh).

Dẫn đầu là Mỹ – cường quốc điện hạt nhân – khi sản xuất 823 (TWh), chiếm 29,2% sản lượng điện hạt nhân toàn cầu.

Trung Quốc đứng thứ hai với 451 TWh (16%), theo sau là Pháp với 381 TWh (13,5%). Nga, Hàn Quốc và Canada nằm trong top 6, cùng nhau chiếm gần 17% sản lượng điện hạt nhân của thế giới.

UAE chứng kiến mức tăng trưởng nhanh nhất trong số các nhà sản xuất lớn, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023 khi các lò phản ứng mới được xây dựng ngày càng nhiều.

Tính đến tháng 7/2025, năng lượng hạt nhân hiện cung cấp khoảng 9% điện năng của thế giới từ khoảng 440 lò phản ứng đang hoạt động, với tổng công suất 400 Gigawatt (GW).

Hiện có 65 lò phản ứng bổ sung đang được xây dựng và 86 lò phản ứng được lên kế hoạch trên toàn cầu.

Nguyên Hương (t/h)