Đức tìm cách giảm sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc

Tình hình quốc tế đang có những thay đổi mạnh mẽ. Chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ đã làm thay đổi cục diện địa chiến lược toàn cầu. Theo đó, tình trạng nhân quyền tồi tệ của Trung Quốc và sự quấy rối quân sự thường xuyên đối với Đài Loan cũng đang làm xấu đi mối quan hệ EU – Trung Quốc. Để giảm sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc, mới đây Bộ Kinh tế Đức đang xem xét một loạt biện pháp nhằm giảm bớt hoạt động kinh doanh với Trung Quốc.

Reuters đưa tin, các biện pháp này có thể bao gồm giảm hoặc thậm chí hủy bỏ bảo lãnh đầu tư và xuất khẩu sang Trung Quốc, không tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại và đào tạo quản lý của Trung Quốc. Các khoản vay từ Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) có thể được chuyển hướng sang các dự án ở các quốc gia châu Á khác, chẳng hạn như Indonesia, phù hợp với đa dạng hóa thương mại và tăng cường giao dịch kinh doanh với các quốc gia dân chủ.

Các nguồn tin cho biết, Bộ Kinh tế Đức cũng sẽ xem xét các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Đức, cũng như các khoản đầu tư của Đức vào Trung Quốc. Đối với các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc, Chính phủ Đức đang xem xét khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới và Nhóm G7.

Người phát ngôn của Bộ Kinh tế Đức từ chối bình luận về các biện pháp cụ thể, nhưng cho biết họ đang xem xét các biện pháp có tính mục tiêu “để hỗ trợ đa dạng hóa (thương mại và chuỗi cung ứng) và tăng khả năng phục hồi”.

Vào tháng Năm, Bộ Kinh tế Đức đã từ chối bảo lãnh của Volkswagen đối với các khoản đầu tư mới ở Trung Quốc do lo ngại về tình trạng vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân Cương. Hơn nữa cũng sẽ không cung cấp bất kỳ đảm bảo đầu tư nào cho các dự án hoặc công ty khác có kết nối kinh doanh trong khu vực này.

Ngược lại, dưới thời của cựu Thủ tướng Angela Merkel, để đảm bảo nền kinh tế của Đức có được thị trường Trung Quốc khổng lồ, bà thường tích cực thúc đẩy thương mại song phương và liên minh. Năm 2016, Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Đức, năm 2021 kim ngạch thương mại với Trung Quốc vượt quá 245 tỷ euro, thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế định hướng xuất khẩu lớn nhất châu Âu.

• Chuyên đề: 16 năm cầm quyền nước Đức của “bà đầm sắt” Angela Merkel

Các nhà sản xuất ô tô Đức bị ảnh hưởng đặc biệt bởi thị trường Trung Quốc, nơi Volkswagen tạo ra khoảng một nửa lợi nhuận. Đức và châu Âu cũng phụ thuộc vào Trung Quốc về một số nguyên liệu thô như đất hiếm.

Tuy nhiên, Thủ tướng đương nhiệm Olaf Scholz phải định nghĩa lại hoặc giải tán hoàn toàn liên minh. Trong những năm gần đây, các nhà lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp Đức đã ủng hộ việc đa dạng hóa hơn thương mại với châu Á để đối phó với việc Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát kinh tế và xã hội dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Chính phủ mới đồng ý có lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc trong thỏa thuận liên minh, cam kết giảm sự phụ thuộc chiến lược vào các “đối thủ cạnh tranh có tính hệ thống” và lần đầu tiên nêu ra các vấn đề nhạy cảm với Bắc Kinh như Đài Loan và Hồng Kông. Không giống như bà Merkel, chuyến thăm đầu tiên của ông Scholz đến châu Á là Nhật Bản, không phải Trung Quốc.

Trước khi giải nhiệm không lâu vào năm ngoái, bà Merkel nói với Reuters rằng bà có thể đã quá ngây thơ về một số hợp tác trước đây của bà với Trung Quốc.

• Bà Merkel thừa nhận có thể từng quá ngây thơ với Trung Quốc

Nguồn tin cho biết, Berlin đang nghiên cứu một chiến lược an ninh quốc gia sẽ đề cập đến Trung Quốc, cũng như một kế hoạch về chiến lược Trung Quốc cụ thể dự kiến ​​được công bố vào năm tới.

Liên minh sơ cấp của Đảng Xanh, phụ trách kinh tế và đối ngoại, cho biết họ đặc biệt lo ngại về tình trạng vi phạm nhân quyền và nguy cơ bị giám sát ngày càng tăng nhà nước độc tài, với Nga là một trường hợp điển hình.

Tuần này, Bộ trưởng Ngoại giao Annalena Baerbock cho biết tại Đại hội các đại sứ hàng năm rằng: “Chúng ta không thể … chỉ hành động theo phương châm ‘kinh doanh trên hết’ mà không tính đến những rủi ro và phụ thuộc lâu dài.”

Bà cũng nói rằng nếu không nhận được khí đốt giá rẻ từ Nga, “chúng ta phải trả gấp đôi hoặc gấp ba giá cho mỗi mét khối khí đốt của Nga.”

Ngày càng có nhiều công ty và hiệp hội kinh doanh của Đức cho rằng thương mại nên đa dạng hóa hơn là đặt tất cả các quân bài lên cùng một bàn cân.

Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ ngoại giao Trung Quốc vào ngày 9/9, người phát ngôn Mao Ninh đã biểu thị phản đối các biện pháp mà Bộ Kinh tế Đức sẽ áp dụng.