Mỹ – Âu công bố thỏa thuận khung thương mại

Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) hôm thứ Năm (21/8) đã phát biểu tuyên bố chung được mong đợi, chính thức công bố thỏa thuận khung thương mại, xác nhận mức thuế đối với ô tô, chip và dược phẩm của châu Âu vào thị trường Mỹ. Đồng thời, EU cũng dành cho một số sản phẩm của Mỹ quyền tiếp cận thị trường ưu đãi.

Các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của hai bên sau cuộc gặp cuối tháng Bảy đã tuyên bố đạt được thỏa thuận, bản tuyên bố chung này được công bố gần một tháng sau đó. EU cho biết đây mới chỉ là bước đầu, và hy vọng sẽ có thêm nhiều miễn trừ thuế quan hơn nữa.

Tuyên bố viết: “Mỹ và EU hy vọng thỏa thuận khung này có thể trở thành một điểm khởi đầu, theo thời gian sẽ được mở rộng thêm, bao phủ nhiều lĩnh vực hơn, không ngừng cải thiện khả năng tiếp cận thị trường, làm sâu sắc thêm quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai bên.”

Những điểm chính trong tuyên bố bao gồm việc Mỹ cam kết áp dụng mức thuế tối huệ quốc hoặc thuế 15%, tùy mức nào cao hơn, đối với hàng hóa có xuất xứ từ EU. Tuy nhiên, mức thuế này không áp dụng cho một số ngành đặc thù của Mỹ.

Bắt đầu từ ngày 1/9, Mỹ sẽ chỉ thu thuế tối huệ quốc đối với một số mặt hàng từ EU, trong đó có tài nguyên thiên nhiên khó khai thác (ví dụ gỗ mềm), tất cả máy bay và linh kiện của chúng, thuốc gốc và các thành phần thuốc gốc, cũng như tiền chất hóa học, và những mặt hàng này sẽ được hưởng ưu đãi đặc biệt.

Tuyên bố cũng cho biết, EU dự định dành cho thủy sản và các sản phẩm nông nghiệp phi nhạy cảm nhập khẩu từ Mỹ quyền tiếp cận thị trường ưu đãi. Những sản phẩm này bao gồm các loại hạt, một số sản phẩm từ sữa, rau quả tươi và chế biến, thực phẩm chế biến, hạt giống, dầu đậu nành, cũng như thịt lợn và thịt bò rừng. EU cũng có kế hoạch tăng mạnh việc mua sắm thiết bị quân sự và quốc phòng từ Mỹ.

Theo thỏa thuận, EU còn cam kết mua năng lượng của Mỹ trị giá 750 tỷ USD và đầu tư thêm ít nhất 600 tỷ USD tại Mỹ.

Mỹ dành cho EU một số miễn trừ về dược phẩm, mức thuế tối đa 15%

Theo tuyên bố, Mỹ sẽ đánh thuế 15% đối với phần lớn hàng hóa từ EU, trong đó bao gồm chip và dược phẩm.

Tuyên bố nêu rõ, mức thuế đối với dược phẩm sẽ không cộng gộp với các thuế quan khác mà Mỹ áp dụng với EU. Điều này có nghĩa là EU được bảo vệ ở một mức độ nhất định trong lĩnh vực này, sẽ không phải đối mặt với gánh nặng thuế quan cao hơn hoặc bổ sung. Ngay cả khi sau khi Mỹ kết thúc điều tra 232 mà quyết định nâng thuế, Mỹ vẫn duy trì mức thuế tối đa 15% đối với dược phẩm của EU.

Chính quyền Trump đã khởi động một cuộc điều tra “Điều khoản 232” về dược phẩm vào tháng 4, để xem xét tác động của nhập khẩu đối với an ninh quốc gia. Trong vài tuần gần đây, ông Trump đã cảnh báo sẽ áp thuế cao tới 250% với ngành dược, và đưa ra tối hậu thư cho các công ty lớn, yêu cầu họ hạ giá thuốc tại Mỹ.

Tuy nhiên, rượu vang và rượu mạnh của Pháp không được Mỹ miễn thuế.

Sản phẩm thép và nhôm cũng chưa đạt được thỏa thuận, hiện tại sản phẩm xuất khẩu của EU vẫn áp dụng mức thuế 50%. Thuế thép và nhôm thuộc loại thuế quan ngành đặc định.

Thuế ô tô của Mỹ sẽ cắt giảm đồng bộ với EU

Hiện Mỹ vẫn duy trì mức thuế hiện tại 27,5% đối với ô tô EU. Tuyên bố nêu rõ, việc giảm thuế ô tô EU “sẽ được thực hiện đồng bộ với quá trình EU bắt đầu giảm thuế đối với sản phẩm của Mỹ”.

Hai bên đã đồng ý áp dụng thuế có điều kiện 15% đối với ô tô và linh kiện ô tô châu Âu xuất khẩu sang Mỹ, nhưng với điều kiện EU ban hành luật giảm thuế công nghiệp.

Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič cho biết, Ủy ban sẽ chắc chắn trình đề xuất lập pháp và khởi động thủ tục liên quan trước cuối tháng 8. Ông bổ sung rằng nếu đúng như vậy thì mức thuế 15% sẽ có hiệu lực hồi tố từ ngày 1/8.

Tuyên bố nêu rằng hai bên “dự định” cùng nhau ứng phó với những thách thức toàn cầu của ngành này, chẳng hạn tình trạng dư thừa năng lực, và cam kết “thiết lập chuỗi cung ứng an toàn giữa hai bên, bao gồm thông qua các giải pháp hạn ngạch thuế quan đối với thép, nhôm và sản phẩm dẫn xuất xuất khẩu của EU”.

Phản ứng của EU với tuyên bố

Trong 2 tháng qua, Šefčovič đã tiến hành 100 giờ đàm phán với đối tác Mỹ, ông nhấn mạnh “đây là thỏa thuận thương mại có lợi nhất mà Mỹ từng cung cấp cho tất cả đối tác”.

Ông cho biết thỏa thuận khung này là “bước đầu tiên”, sẽ “tiếp tục” tăng cường mối quan hệ kinh tế song phương, “mang lại sự ổn định và khả năng dự đoán cho mối quan hệ của chúng ta, cho các vấn đề quan trọng với chúng ta và cho doanh nghiệp của chúng ta”.

“Điều này cũng củng cố quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương rộng lớn hơn của chúng ta, trong bối cảnh địa chính trị phức tạp ngày nay, điều này quan trọng hơn bao giờ hết.” – ông bổ sung.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa đều hoan nghênh bản tuyên bố chung này, đồng thời nhấn mạnh nó mang lại “tính dự đoán” và “sự ổn định”.

Vào sáng thứ Năm, một nhà ngoại giao EU cho biết đại sứ các nước EU đã nghe ủy viên báo cáo về nội dung tuyên bố chung, đa số đại sứ đều đưa ra phản ứng tích cực.