Chuyến thăm Tây Tạng của Tập bị chỉ trích giống như thiết quân luật

Lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình gần đây đã đến Lhasa, Tây Tạng, tham dự đại hội của ĐCSTQ kỷ niệm 60 năm thành lập “Khu tự trị Tây Tạng”. Các ngôi chùa địa phương bị đặc cảnh tạm thời tiếp quản, trên mái chùa Jokhang và nhiều chùa khác xuất hiện tay súng bắn tỉa. Chủ các nhà nghỉ nhận được thông báo buộc phải kiểm tra nghiêm ngặt thân phận khách lưu trú. Nhiều người dân địa phương cho biết, quy mô an ninh lần này gần như tình trạng thiết quân luật.

Ngày 20/8, ông Tập Cận Bình đến Lhasa, Tây Tạng, chuẩn bị tham dự đại hội kỷ niệm 60 năm thành lập “Khu tự trị Tây Tạng” diễn ra vào hôm sau. Theo tiết lộ của người trong cuộc tại địa phương, cùng ngày, khu vực Potala đã bước vào trạng thái cảnh giới, giao thông toàn thành phố bị kiểm soát nghiêm ngặt hơn. “Xe cộ từ nơi khác giờ không vào được, khắp nơi đều là đặc cảnh vũ trang đầy đủ. Nhiều chùa bị đóng cửa, các cửa hàng đối diện Potala cũng buộc phải kéo cửa cuốn xuống, ngừng kinh doanh.”

Một cư dân khác ở Lhasa mô tả, đoạn đường dài hai km giữa phố Barkhor gần chùa Jokhang và Potala, cứ cách 20 mét lại có một chốt lưu động, mật độ an ninh trên đường phố chưa từng thấy.

Một người Tây Tạng sống gần chùa Jokhang, hiện đang ở hải ngoại, nói với phóng viên Epoch Times rằng sau khi ông Tập Cận Bình đến, quân cảnh đã toàn diện trú đóng trong các chùa, tăng lữ bị cấm ra ngoài. “Trên mái chùa đều dựng chốt bắn tỉa, bầu không khí trông rất căng thẳng.” Ông cho biết hơn 10 ngày trước, ban quản lý khu phố đã thông báo người dân trong ngày đại hội không được ra ngoài.

Tại khu vực Shannan cách Lhasa hơn 100 km, một nhà sư (ẩn danh vì lý do an toàn) cũng tiết lộ rằng một tháng trước, ban quản lý chùa đã bị yêu cầu rà soát toàn diện các lỗ hổng an ninh. “Ở trên nói rằng Lhasa sẽ tổ chức đại hội kỷ niệm 60 năm ‘Giải phóng Hòa bình Tây Tạng’, có lãnh đạo đến, phải chú ý an toàn phòng cháy, còn tiến hành diễn tập chữa cháy. Tôi nghe nói Lhasa kiểm soát nghiêm hơn, công an đã vào chùa một tuần trước, tăng lữ và trụ trì đều phải viết cam kết bảo đảm ‘không xảy ra sự cố’.”

Ngành du lịch cũng bị ảnh hưởng rõ rệt. Ông Cốc, phụ trách một công ty du lịch ở Lhasa, nói với phóng viên: “Cục Du lịch thông báo tuần này ngừng tiếp nhận du khách, không đi đâu được cả. Mấy ngày trước có du khách nội địa gọi điện hỏi, tôi chỉ có thể khuyên họ đợi đến sau khi hoạt động kết thúc mới đến.”

Đồng thời, một chủ nhà nghỉ ở Lhasa cho biết, từ một tháng trước, nhân viên khu phố đã yêu cầu báo cáo toàn bộ thông tin khách lưu trú cho đồn công an. “Gần đây kiểm tra rất nghiêm, đồn công an thông báo bắt buộc gửi chứng minh nhân dân và số điện thoại của khách, gặp người khả nghi phải lập tức báo cảnh sát, nếu bắt được kẻ xấu còn có thưởng. Hiện nay khách du lịch cũng ít đi, giảm khoảng 3/10.”

Theo Tân Hoa Xã đưa tin, trong bài phát biểu tại đại hội, ông Tập Cận Bình nói phải kiên trì hai mục tiêu chiến lược “trường trị cửu an” (ổn định lâu dài) và “phát triển chất lượng cao”, thúc đẩy Tây Tạng đạt được phồn vinh, hài hòa và đoàn kết dân tộc. Truyền thông nhà nước tuyên bố, những năm gần đây Tây Tạng có tiến bộ toàn diện về kinh tế xã hội, đoàn kết dân tộc không ngừng củng cố.

Tuy nhiên, người Tây Tạng hải ngoại và các tổ chức nhân quyền cho rằng, “trường trị cửu an” và “đoàn kết dân tộc” mà ĐCSTQ nói đến, thực chất là được xây dựng trên cơ sở kiểm soát xã hội nghiêm ngặt và đàn áp tôn giáo. Một người Tây Tạng bình luận: “Sau sự kiện ‘14/3’ năm 2008, người Tây Tạng đã bị hạn chế tự do hơn 10 năm, e rằng đây chính là cái gọi là ‘trường trị cửu an’ mà họ nói.”

Các nhà phân tích cho rằng quy mô an ninh lần này cho thấy mức độ nhạy cảm cao của Bắc Kinh đối với tình hình Tây Tạng. Ông Tần, một người quan tâm đến quyền lợi các dân tộc thiểu số ở Bắc Kinh, cho biết trong phỏng vấn: “Dù là Tân Cương, Tây Tạng, hay Bắc Kinh, Quý Châu, ở đâu Tập Cận Bình đến, chính quyền địa phương cũng sẽ huy động lượng lớn cảnh lực để duy trì ổn định. Điều này cho thấy họ còn hiểu rõ hơn người dân thường về mức độ nghiêm trọng của mâu thuẫn xã hội. Các sự kiện tập thể mà chúng ta thấy trên mạng chỉ là phần nổi của tảng băng, tình hình thực tế có thể còn khiến người ta kinh ngạc hơn.”

Ông Tần còn nói, việc trên đường phố Lhasa xuất hiện tay súng bắn tỉa, quân trú đóng trong chùa, du lịch bị đóng băng và quản lý thực danh tại nhà nghỉ, tất cả đã tạo ra một bầu không khí gần như “thiết quân luật”. Ông cho rằng điều này phản ánh sự bất an và mong manh sâu xa của chính quyền ĐCSTQ đằng sau lễ kỷ niệm. “Nhà cầm quyền bề ngoài nhấn mạnh đoàn kết dân tộc và ổn định xã hội, nhưng thực tế là tự do của người dân bị thu hẹp đến cực độ.”

Chuyến thăm Tây Tạng của Tập Cận Bình, dư luận nhìn chung cho rằng Bắc Kinh đang tìm cách lợi dụng “đại hội kỷ niệm” để phô diễn tính hợp pháp của chế độ, nhưng đồng thời lại phơi bày sự căng thẳng và bất an cao độ trong xã hội Tây Tạng.

Ngoại giới chỉ trích rằng dưới lớp hoa và khẩu hiệu che đậy, đường phố Lhasa thực chất chỗ nào cũng phòng vệ, tăng lữ trong chùa bị giám sát chặt chẽ, du khách bị ngăn cản, sinh hoạt thường ngày của dân chúng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cái gọi là “kỷ niệm”, càng giống như một cuộc trình diễn toàn dân “im lặng” và “kiểm soát”.

ĐCSTQ muốn kiểm soát ‘luân hồi chuyển thế’

CNN đưa tin, chuyến đi của nhà lãnh đạo hàng đầu diễn ra trong bối cảnh Tây Tạng đang chuẩn bị cho một thời khắc mang tính bước ngoặt trong tương lai của mình.

Đức Đạt Lai Lạt Ma hiện tại, người đã sống lưu vong ở Ấn Độ hơn 6 thập niên nhưng vẫn được nhiều người ở Tây Tạng tôn kính sâu sắc, đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu với Bắc Kinh về việc ai sẽ kiểm soát sự tái sinh của ngài. Phật tử Tây Tạng tin vào vòng luân hồi, và rằng khi một bậc thầy tâm linh giác ngộ như Đức Đạt Lai Lạt Ma viên tịch, ngài sẽ có thể chọn nơi chốn và thời điểm tái sinh nhờ sức mạnh của lòng từ bi và sự cầu nguyện.

Trong một cuốn hồi ký xuất bản vào tháng Ba, Đức Đạt Lai Lạt Ma khẳng định rằng người kế nhiệm của ngài sẽ được sinh ra ở “thế giới tự do” bên ngoài Trung Quốc, đồng thời kêu gọi các tín đồ từ chối bất kỳ ứng viên nào do Bắc Kinh lựa chọn.

Và chỉ vài ngày trước sinh nhật lần thứ 90 vào tháng Bảy, Đức Đạt Lai Lạt Ma tuyên bố rằng ngài sẽ có một người kế nhiệm sau khi qua đời, và văn phòng của ngài sẽ là cơ quan duy nhất có thẩm quyền xác định sự tái sinh.

Tuyên bố đó đặt ngài vào một lộ trình va chạm chính thức với ĐCSTQ vô thần, vốn khăng khăng cho rằng chỉ mình họ mới có thẩm quyền phê chuẩn Đức Đạt Lai Lạt Ma kế tiếp, vị lãnh tụ tinh thần của Phật giáo Tây Tạng. Điều đó có thể dẫn đến sự xuất hiện của hai vị Đạt Lai Lạt Ma đối nghịch: một do vị tiền nhiệm chọn, một do ĐCSTQ lựa chọn.

Trong chuyến thăm Tây Tạng, ông Tập không nêu tên Đức Đạt Lai Lạt Ma trong các phát biểu được truyền thông nhà nước đưa tin. Nhưng vào thứ Tư, trong cuộc họp với các quan chức Tây Tạng, ông đã đưa ra một ám chỉ kín đáo đến vị lãnh tụ tinh thần này.

Theo truyền thông nhà nước, ông Tập ca ngợi những nỗ lực của chính quyền khu vực trong 6 thập niên qua về việc “tiến hành một cuộc đấu tranh triệt để chống ly khai”. Bắc Kinh coi Đức Đạt Lai Lạt Ma là một “phần tử ly khai” nguy hiểm và cáo buộc ngài đã kích động các cuộc biểu tình, bạo loạn và tự thiêu chống lại sự cai trị của ĐCSTQ. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã bác bỏ những cáo buộc đó, khẳng định rằng ngài tìm kiếm quyền tự trị thực sự cho Tây Tạng, chứ không phải độc lập hoàn toàn – một cách tiếp cận “trung đạo” bất bạo động đã giúp ngài nhận được sự ủng hộ quốc tế và giải Nobel Hòa bình.

ĐCSTQ đã tiến hành một chiến dịch kéo dài nhiều thập niên nhằm bôi nhọ Đức Đạt Lai Lạt Ma đương nhiệm và xóa bỏ sự hiện diện của ngài trong đời sống Tây Tạng, đồng thời siết chặt các hạn chế về tôn giáo và văn hóa.

Kể từ khi lên nắm quyền, ông Tập đã tăng cường an ninh và giám sát ở các vùng biên giới của Trung Quốc, đẩy mạnh nỗ lực đồng hóa các dân tộc thiểu số, và triển khai một chiến dịch toàn quốc nhằm “Trung Quốc hóa” tôn giáo – đảm bảo nó phù hợp với sự lãnh đạo và các giá trị của ĐCSTQ.

Tại cuộc họp hôm thứ Tư, ông Tập kêu gọi nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy một cách có hệ thống “quá trình Trung Quốc hóa tôn giáo”, cải thiện công tác quản lý các vấn đề tôn giáo và “hướng dẫn Phật giáo Tây Tạng thích ứng với xã hội xã hội chủ nghĩa”, theo truyền thông nhà nước. Nhà lãnh đạo hàng đầu cũng kêu gọi các quan chức địa phương thúc đẩy các dự án hạ tầng then chốt ở Tây Tạng, bao gồm kế hoạch xây dựng nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới trên hạ lưu sông Yarlung Tsangpo.

“Các dự án trọng điểm như dự án thủy điện Yarlung Tsangpo và tuyến đường sắt Tứ Xuyên – Tây Tạng phải được thúc đẩy mạnh mẽ, có hệ thống và hiệu quả,” ông Tập được dẫn lời nói.