Philippines hướng đến Ấn Độ, Thái Lan để cắt giảm sự phụ thuộc vào gạo của Việt Nam

Philippines, thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, đang có kế hoạch tìm kiếm nguồn cung ngoài nhà cung cấp chính là Việt Nam để đảm bảo nguồn cung ổn định và giá cả cạnh tranh trong nước.

Bộ Nông nghiệp Philippines đang đàm phán với các nhà nhập khẩu tư nhân về việc mua hàng từ các nhà sản xuất như Ấn Độ, Pakistan, Campuchia và Myanmar, Bộ trưởng Nông nghiệp Francisco Tiu Laurel cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào thứ sáu. Ông cũng nói thêm rằng có thể có một “thỏa thuận” với Indonesia và Thái Lan.

“Chúng tôi đang cố gắng đa dạng hóa các nguồn cung để duy trì một sân chơi bình đẳng”, Laurel cho biết. Việt Nam là nhà cung cấp “đáng tin cậy nhất”, nhưng thực tế là các lô hàng của Việt Nam chiếm tới 90% lượng gạo nhập khẩu của Philippines có thể là một “vấn đề” trong trường hợp xảy ra cú sốc cung, ông cho biết.

Theo số liệu từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc, giá của tất cả các loại gạo do Việt Nam bán ra đã tăng lên mức cao nhất trong ba tháng vào tháng 4 do “lượng mua vào tăng từ các thương nhân trong và ngoài nước” .

Giá cả phải chăng của ngũ cốc chính là trọng tâm trong chương trình nghị sự của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. , người cũng từng lãnh đạo bộ nông nghiệp trước khi bổ nhiệm Laurel vào tháng 11 năm 2023. Chính phủ của ông đã cắt giảm thuế nhập khẩu từ 35% xuống 15% vào năm ngoái và tuyên bố tình trạng khẩn cấp về an ninh lương thực vào tháng 2 để kiềm chế giá cả tăng cao. Điều đó đã giúp làm chậm lạm phát chung xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019, tạo điều kiện cho ngân hàng trung ương cắt giảm thêm lãi suất.

Laurel dự kiến ​​lượng gạo nhập khẩu năm nay sẽ thấp hơn năm 2024 và không vượt quá 4,5 triệu tấn. Triển vọng của ông tương đương với dự báo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cho thấy quốc gia Đông Nam Á này sẽ nhập khẩu 5,4 triệu tấn vào năm 2025. Bộ trưởng cho biết, trong nước, quốc gia này đang trên đà sản xuất kỷ lục 20,46 triệu tấn gạo thô trong năm nay.

Philippines là thị trường truyền thống đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam

Trong những năm qua, Philippines là thị trường truyền thống đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam, với thị phần chiếm khoảng 80 – 85%. Kể từ năm 2022, gạo của Việt Nam xuất khẩu vào Philippines luôn đạt 3 – 4 triệu tấn/năm (năm 2022 đạt 3,214 triệu tấn; năm 2023 đạt 3,15 triệu tấn; năm 2024 đạt 4,15 triệu tấn; năm 2025 dự báo đạt khoảng 4,35 triệu tấn).

Quý I/2025, xuất khẩu gạo sang Philippines đạt gần 1 triệu tấn, trị giá 489 triệu USD, giảm 2,52% về lượng, giảm 24,69% về trị giá.

Ông Phùng Văn Thành, Tham tán thương mại (Thương vụ Việt Nam tại Philippines) cho rằng, gạo Việt giữ ngôi đầu xuất khẩu sang Philippines là do phẩm cấp, chất lượng, giá cả phải chăng nên có tính cạnh tranh, phù hợp với thị hiếu tiêu dùng và có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân nước này.

Ngoài ra,  Việt Nam cũng có nguồn cung gạo ổn định, khoảng cách địa lý thuận lợi, nhiều doanh nghiệp Việt đã có quan hệ bạn hàng lâu năm, tạo được uy tín, lòng tin trong xuất khẩu gạo với Philippines.

Nguyên Hương (t/h)