Reuters: SpaceX và Việt Nam tạm ngừng đàm phán về Starlink

Truyền thông Anh đưa tin, kế hoạch của Công ty Công nghệ Khám phá Vũ trụ Mỹ (SpaceX) nhằm cung cấp dịch vụ liên lạc cho Việt Nam thông qua vệ tinh Starlink đã bị gác lại, đồng thời phía Mỹ cũng ngừng hoạt động hỗ trợ máy bay không người lái cho Cảnh sát biển Việt Nam.

Sau sự cố gần đây của 5 tuyến cáp quang lớn dưới nước, Việt Nam đang có kế hoạch nâng cấp cơ sở hạ tầng mạng lưới thông tin liên lạc, cũng có nhu cầu cung cấp dịch vụ thông tin vệ tinh tới các vùng núi và vùng biển rộng lớn trong nước. Việt Nam cũng thường xuyên xung đột với Trung Quốc về tranh chấp biên giới.

Reuters ngày 29/2 dẫn nguồn tin trong ngành cho biết, các cuộc đàm phán giữa SpaceX của tỷ phú Elon Musk và chính quyền Việt Nam đã diễn ra được vài tháng. Tháng 3/2023 có phái đoàn lớn doanh nghiệp của Mỹ tới Việt Nam, trong đó có nhân sự của SpaceX. Nhưng đàm phán giữa hai bên đã bị gián đoạn vào quý cuối cùng của năm 2023, lý do phía Mỹ được biết rằng Việt Nam không nới lỏng các hạn chế về quyền sở hữu nước ngoài đối với SpaceX.

Nguồn tin trong ngành cho biết, SpaceX không ngừng tìm giải pháp để Chính phủ Việt Nam nới lỏng các hạn chế về sở hữu nước ngoài, trong vấn đề này Việt Nam giới hạn công ty viễn thông nước ngoài chỉ được sở hữu tối đa 50% cổ phần không kiểm soát trong các công ty viễn thông sở hữu cơ sở hạ tầng mạng. Nhưng việc sửa đổi Luật Viễn thông được Quốc hội Việt Nam thông qua vào tháng 11/2023 đã không nới lỏng hạn chế này.

Trong dự thảo nghị định ban hành vào tháng 2 để thực hiện luật sửa đổi, Việt Nam đã bổ sung các yêu cầu đối với các nhà cung cấp dịch vụ vệ tinh về sự hiện diện tại địa phương và kiểm soát lưu lượng dữ liệu.

Các nguồn tin trong ngành cho biết, SpaceX cũng luôn thúc đẩy thảo luận với Việt Nam về việc cung cấp dịch vụ kỹ thuật cho các tiền đồn quân sự.

Một quan chức Chính phủ Việt Nam xác nhận, ít nhất từ ​​giữa năm 2023 đến tháng 11 đã có nhiều cuộc gặp giữa đại diện SpaceX và quan chức Bộ Thông tin Việt Nam.

Một quan chức Việt Nam khác cho biết, việc đình chỉ đàm phán giữa SpaceX và chính quyền Việt Nam khiến từ tháng 11/2023 gián đoạn dịch vụ thí điểm liên lạc của Starlink cho Cảnh sát biển Việt Nam. Ở Biển Đông và Vịnh Thái Lan, Việt Nam có thể sử dụng dịch vụ Starlink này để dẫn đường cho máy bay không người lái.

Không có nguồn tin nào biết liệu SpaceX và Chính phủ Việt Nam có nối lại đàm phán hay không.

Ba nguồn tin – một người từ khu vực tư nhân và hai người từ cơ quan Chính phủ Việt Nam – từ chối nêu tên vì đây thông tin là riêng tư, không được phép công khai.

SpaceX và Bộ Thông tin Việt Nam không trả lời yêu cầu bình luận của giới truyền thông, Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng không trả lời yêu cầu bình luận.

Theo dữ liệu từ các dịch vụ theo dõi tàu, các tàu Trung Quốc, bao gồm tàu ​​cảnh sát biển và tàu nghiên cứu khoa học, thường xuyên đi qua vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam, khiến chính quyền Việt Nam phải lên tiếng.

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả vùng biển nằm trong vùng đặc quyền kinh tế được quốc tế công nhận của Việt Nam, cách bờ biển Việt Nam khoảng 200 hải lý (370 km).

Một bài viết ​​​​trong một ấn phẩm quân sự do chính quyền Bắc Kinh xuất bản vào tháng 1 năm nay đã mô tả Starlink của SpaceX là “mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh tài sản không gian của nhiều nước”.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.