Đấu thầu lại hơn 180.000 tấn gạo dự trữ vì doanh nghiệp ‘xù’ hợp đồng

Tổng cục Dự trữ Nhà nước cho biết mới chỉ ký được 7.700 tấn gạo dự trữ trong tổng chỉ tiêu là 190.000 tấn. Do đó, Tổng cục sẽ tổ chức đấu thầu lại với số lượng 182.300 tấn gạo để đủ chỉ tiêu.

Tổng cục Dự trữ Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết đến hết ngày 8/4, trong tổng số 190.000 tấn gạo dự trữ quốc gia do Thủ tướng giao, có 178.000 tấn gạo có nhà thầu trúng.

Cơ quan này mới chỉ ký được hợp đồng 7.700 tấn gạo. Số gạo các nhà thầu từ chối ký hợp đồng là 170.300 tấn.

Do đó, Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã báo cáo Bộ Tài chính cho tổ chức đấu thầu lại đối với số lượng 182.300 tấn gạo để bảo đảm đủ chỉ tiêu 190.000 tấn gạo nhập kho dự trữ quốc gia.

Dự kiến, trong tháng 5, Tổng cục sẽ hoàn thiện các thủ tục lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu cung cấp gạo cho dự trữ; thời gian kết thúc nhập kho trong tháng 6.

Theo đánh giá của các chuyên gia cũng như báo cáo của các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực và các doanh nghiệp, nguyên nhân các nhà thầu trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng là do ảnh hưởng của dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán nên nhu cầu dự trữ và mua tạm trữ lương thực của các doanh nghiệp, người dân trong nước tăng cao.

Mặt khác trong những tháng đầu năm, thị trường xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp đi các nước: Philippines, Malaysia, Trung Quốc… tăng mạnh, dẫn đến thị trường giao dịch gạo trong thời gian qua rất sôi động (nhất là đối với loại gạo tẻ đủ tiêu chuẩn nhập kho dự trữ quốc gia), giá gạo liên tục tăng kể từ thời điểm các nhà thầu tham dự thầu (ngày 12/3/2020) so với thời điểm có thông báo kết quả trúng thầu (trong thời điểm từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4/2020) nên nhà thầu không thực hiện được và có văn bản từ chối ký hợp đồng.

Đã có 4.110 tấn gạo được xuất khẩu

Tổng Cục Hải quan cho biết tính đến 14h hôm nay (17/4) đã có 4.110 tấn gạo được xuất khẩu.

Trước đó, thống kê từ Tổng Cục Hải quan, từ 0h ngày 12/4 đến 19h34 ngày 12/4, đã có 39 doanh nghiệp đăng ký 521 tờ khai tại 13 chi cục hải quan với tổng số lượng gạo đã đăng ký xuất khẩu 399.999,73 tấn.

Trong đó, công ty cổ phần Tập đoàn Intimex mở được nhiều tờ khai nhất, với 102 tờ khai đăng ký xuất 96.234 tấn gạo; Tổng công ty Lương thực miền Nam với 27 tờ khai đăng ký xuất 38.357 tấn gạo; Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Kiên Giang với 19 tờ khai đăng ký xuất 35.677 tấn gạo.

Ông Âu Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết trong danh sách doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu gạo lại có những doanh nghiệp trúng thầu dự trữ quốc gia mặt hàng gạo nhưng không đến ký hoặc từ chối ký hợp đồng.

Cụ thể, Tổng công ty Lương thực miền Bắc trúng thầu 4.500 tấn gạo, sau đó đăng ký xuất khẩu 7.200 tấn; Công ty TNHH Phát Tài trúng thầu 17.940 tấn gạo, đăng ký xuất khẩu 13.000 tấn.

Công ty Cổ phần Mỹ Tường và Công ty Cổ phần XNK Thuận Minh cũng nằm trong danh sách trúng thầu nhưng không ký hợp đồng, sau đó đăng ký tờ khai xuất khẩu trên 10.000 tấn.

“Cơ quan Hải quan cho rằng hiện tượng này làm phát sinh nguy cơ không đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đảm bảo dự trữ quốc gia”, ông Tuấn nói và cho biết thêm hiện chưa có chế tài buộc doanh nghiệp ký hợp đồng đối với lượng gạo đã trúng thầu dự trữ quốc gia thì mới được xuất khẩu.

Trước đó, trên một số phương tiện thông tin đại chúng phản ánh việc triển khai đăng ký mở tờ khai xuất khẩu gạo của cơ quan Hải quan vào nửa đêm và việc một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo không nhận được đầy đủ thông tin trong việc mở tờ khai xuất khẩu gạo, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Về việc này, ngày 15/4, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Bộ Tài chính phải báo cáo về trách nhiệm quản lý, kiểm soát số lượng gạo được phép xuất khẩu trong tháng 4/2020. Trong đó nêu cụ thể về quy trình, cách làm, danh sách các doanh nghiệp, thời gian mở tờ khai hải quan và số lượng gạo xuất khẩu của từng doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo việc triển khai văn bản 2827 của Văn phòng Chính phủ và công tác phối hợp với Bộ Tài chính để thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hai Bộ này có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng các nội dung trên trước ngày 18/4.