SWIFT chính thức loại 7 ngân hàng chủ chốt của Nga

Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức loại 7 ngân hàng Nga khỏi Hiệp hội Viễn thông Liên Ngân hàng và Tài chính Quốc tế (SWIFT).

Vào ngày 2/3, Ủy ban EU thông báo: “Hôm nay EU đã đồng ý loại các ngân hàng lớn của Nga khỏi hệ thống SWIFT, hệ thống tài chính chủ chốt nhất thế giới. Các giao dịch tài chính trên quy mô toàn cầu của các ngân hàng liên quan sẽ nhanh chóng bị chặn lại. Quyết định hôm nay đã được phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế của EU, chẳng hạn như Mỹ và Vương quốc Anh”.

Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen cho biết trong một tuyên bố rằng EU đã áp đặt 3 đợt trừng phạt nghiêm khắc đối với hệ thống tài chính, các ngành công nghệ cao và bộ máy quan liêu tham nhũng của Nga, “Đây là động thái chế tài lớn nhất trong lịch sử liên minh của chúng tôi. Quyết định hôm nay nhằm cắt các ngân hàng lớn của Nga khỏi mạng SWIFT sẽ gửi một tín hiệu rất rõ ràng khác tới Putin và Điện Kremlin”.

7 ngân hàng của Nga là: VTB, Otkritie, Novikom, Promsvyaz, Rossiya, Sovcom và Vnesheconom (VEB).

Các hạn chế, sẽ có hiệu lực từ ngày 12/3, yêu cầu 7 ngân hàng này sau thời gian chuẩn bị 10 ngày sẽ ngừng hoạt động trong hệ thống SWIFT. Điều này cũng giúp hệ thống SWIFT và các nhà khai thác khác một giai đoạn chuyển tiếp để thực hiện giúp giảm thiểu tác động tiêu cực có thể xảy ra đối với các doanh nghiệp và thị trường tài chính của EU.

Ủy ban EU lưu ý: “Biện pháp lựa chọn nhắm mục tiêu vào các ngân hàng liên quan là do họ đã bị trừng phạt bởi EU và các nước G7”; “Dựa trên hành động của Nga, Ủy ban EU đã sẵn sàng để bổ sung thêm danh sách ngân hàng Nga…”.

Hai ngân hàng lớn nhất của Nga là Sberbank và Gazprom vẫn chưa bị loại khỏi hệ thống SWIFT vì chúng là các tổ chức dịch vụ tài chính để EU nhập khẩu dầu và khí đốt.

Nhưng dù không bị loại khỏi hệ thống SWIFT, vào ngày 2/3 giá trị thị trường của Sberbank đã giảm 90% tại thị trường chứng khoán London, mức giảm một ngày lớn nhất trong lịch sử. Sau đó Sberbank cho biết trong một tuyên bố trên trang web rằng họ đã quyết định rút khỏi thị trường EU.

Ngày 28/2, Ngân hàng Trung ương EU đã cảnh báo rằng các chi nhánh ở EU của Sberbank có thể đối mặt với việc đóng cửa do cuộc tấn công của Nga vào Ukraine.

Tính đến ngày 31/12/2020, Sberbank ở EU có trị giá tài sản 13 tỷ euro. Được thành lập vào năm 1841, Sberbank là ngân hàng thương mại nhà nước lớn nhất tại Nga, cổ đông chính là Chính phủ Nga, ngân hàng này là ngân hàng lớn nhất ở Nga, chiếm khoảng 1/3 tài sản toàn ngành ngân hàng của Nga và có liên quan mật thiết đến sự phát triển kinh tế và xã hội của Nga.

Hiệp hội Viễn thông Liên Ngân hàng và Tài chính Quốc tế (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, SWIFT) là tổ chức hợp tác toàn cầu có trụ sở chính tại Bỉ, là tổ chức dịch vụ truyền tin tài chính hàng đầu thế giới, cung cấp nền tảng truyền tin được mã hóa cho các tổ chức tài chính toàn cầu, đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với hoạt động thương mại quốc tế.

Chuyên gia Song Weijun của nhóm người Hoa tại Mỹ là “Kinh tế chính trị Tianjun (Thiên Vận)” đã có phân tích rằng hệ thống SWIFT là cầu nối giữa các hệ thống thanh khoản của nhiều quốc gia, là ngôn ngữ tiêu chuẩn trong trao đổi giữa các tổ chức tài chính quốc tế. Hệ thống SWIFT cũng là một hệ thống then chốt cho hoạt động bình thường của hệ thống thương mại toàn cầu, việc luân chuyển các nguồn tài chính không thể tách rời hệ thống SWIFT. Khi một nước bị loại ra khỏi hệ thống SWIFT, hậu quả là trực tiếp cắt đứt thương mại xuất nhập khẩu của quốc gia đó. Theo đó hàng loạt giao dịch tài chính quốc tế liên quan SWIFT của Nga sẽ không thể thực hiện được, bao gồm cả thu nhập xuất khẩu từ dầu và khí đốt chiếm hơn 40% tổng doanh thu của nước Nga gây ảnh hưởng lâu dài đến nền kinh tế nước này. 

Markos Zachariadis, Giáo sư về Công nghệ tài chính và Hệ thống Thông tin tại Đại học Manchester, cho biết: “Bạn có thể nghĩ SWIFT như là xương sống của ngành dịch vụ tài chính. Đây là cơ sở hạ tầng có ảnh hưởng lớn nhất đến các dịch vụ tài chính về số lượng và giá trị tiền được chuyển trên khắp thế giới.” Bị loại khỏi SWIFT sẽ hạn chế khả năng tiếp cận của Nga với các thị trường tài chính toàn cầu, điều mà giáo sư Zachariadis cho biết cũng giống như việc loại nước đó khỏi Internet.

Mộc Vệ (t/h)