Từ 1/7, hàng loạt nhà ở, cơ sở SXKD, trụ sở, trường học … phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc

Theo Nghị định, danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc quy định tại Phụ lục VII gồm 44 cơ sở, trong đó, nhà chung cư, nhà ở tập thể có nhà cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000m² trở lên.

Bên cạnh đó, các cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc còn bao gồm: Nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên; các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề… có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.500m² trở lên.

Các bệnh viện, phòng khám (đa khoa hoặc chuyên khoa), trạm y tế, nhà hộ sinh, cơ sở phòng chống dịch bệnh, cơ sở nghiên cứu, thí nghiệm chuyên ngành y tế, nhà điều dưỡng, phục hồi chức năng, chỉnh hình, dưỡng lão và cơ sở y tế khác theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 300m² trở lên.

Nhà thi đấu, nhà tập luyện các môn thể thao, bể bơi, sân thi đấu các môn thể thao có khán đài, trường đua, trường bắn, cơ sở thể thao khác được thành lập theo Luật Thể dục, thể thao có từ 1.000 chỗ ngồi trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m² trở lên.

Trụ sở làm việc của cơ quan Nhà nước, trụ sở, nhà làm việc của doanh nghiệp, tổ chức chính trị, xã hội có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m² trở lên…

Ngoài ra, trung tâm hội nghị, bảo tàng, thư viện; nhà ga hành khách, nhà khách phục vụ ngoại giao, nhà ga hàng hóa thuộc cảng hàng không; thủy cung; cơ sở kinh doanh dịch vụ vui chơi, giải trí; cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống; cơ sở kinh doanh hàng hóa dễ cháy; khách sạn, nhà nghỉ; nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh với diện tích theo quy định… cũng nằm trong danh mục phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Nghị định 105/2025/NĐ-CP quy định, cơ sở thuộc danh mục nêu trên phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc đối với tài sản của cơ sở, trừ cơ sở thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an phục vụ mục đích quân sự, quốc phòng, an ninh, trật tự. Khuyến khích các cơ sở khác mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Đối với cơ sở có tài sản thuộc danh mục bí mật nhà nước, tài sản đặc biệt, tài sản chuyên dùng, tài sản phục vụ công tác quản lý Nhà nước thì doanh nghiệp cung cấp bảo hiểm phải bảo đảm các yêu cầu về an ninh, an toàn, bảo mật trong quá trình cung cấp dịch vụ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Nguồn thu từ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc được sử dụng cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ

Cụ thể, Nghị định 105 quy định, nguồn thu sẽ được dùng để Chi hỗ trợ mua sắm trang bị phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ (tối đa không quá 65%); Chi hỗ trợ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (tối đa không quá 15%); Chi hỗ trợ tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kiểm tra, điều tra, xử lý vụ cháy, kiểm tra, giám sát việc tham gia bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc của các cơ sở (tối đa không quá 15%); Chi hỗ trợ khen thưởng thành tích của tổ chức, cá nhân tham gia phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ (tối đa không quá 5% số tiền thực tế thu được từ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc của các doanh nghiệp bảo hiểm trong năm tài chính).

Mức phí bảo hiểm cháy nổ bắt buộc từ 0,05% đến 0,4% giá trị tài sản bảo hiểm.

Mức phí bảo hiểm cơ sở phải đóng được tính theo năm, bằng giá trị tài sản bảo hiểm nhân với tỷ lệ phí bảo hiểm tối thiểu.

Tỷ lệ phí bảo hiểm tối thiểu, được quy định trong Phụ lục 4 Nghị định 105, giao động trong khoảng từ 0,05% đến 0,15% phân loại theo từng nhóm tài sản.

Ngoài ra mức phí cũng được điều chỉnh dựa trên hiện trạng hệ thống phòng cháy chữa cháy tại cơ sở được bảo hiểm. Nếu cơ sở có hệ thống PCCC tốt, được kiểm định và vận hành đầy đủ thì sẽ được nhân hệ số giảm phí, nếu cơ sở có rủi ro cao, hệ thống PCCC yếu thì sẽ phải nhân hệ số tăng phí.

Đơn cử một cơ sở nhà chung cư mini giá trị tài sản 30 tỷ đồng, không có hệ thống chữa cháy chữa cháy tự động thì mức phí theo quy định là 0,1%, số phí bảo hiểm cháy nổ bắt buộc sẽ tương đương 3 triệu đồng/năm.

Phạt tiền từ 20 triệu đồng nếu không mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc hoặc mua không đúng quy định

Điều 49 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng cháy chữa cháy nêu rõ “phạt tiền từ 30 đến 40 triệu đồng đối với hành vi cơ sở thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc mà không mua theo quy định pháp luật”. 

Đối với cơ sở có mua bảo hiểm cháy nổ nhưng hợp đồng không đúng nguyên tắc, không đúng mức phí bảo hiểm theo đúng quy định pháp luật thì cũng bị phạt 20 đến 30 triệu đồng.

Như vậy, các cơ sở cần nghiên cứu kỹ các đối tượng thuộc diện phải mua bảo hiểm, nghiên cứu kỹ các đơn vị cung cấp bảo hiểm cháy nổ được Bộ Tài chính cấp phép, các nguyên tắc bảo hiểm, phạm vi bảo hiểm, mức phí bảo hiểm để mua đúng nơi, ký hợp đồng đúng điều khoản, tránh bị phạt hành chính theo quy định của pháp luật.