VCCI đề xuất không nên hạn chế nhập khẩu gạo giá thấp làm nguyên liệu

Trước đề xuất của Bộ Công thương về việc hạn chế nhập khẩu gạo giá thấp từ Ấn Độ có thể ảnh hưởng sản xuất trong nước, Liên đoàn Công nghiệp và Thương Mại Việt Nam (VCCI) cho rằng việc hạn chế cũng ảnh hưởng đến chi phí đầu vào của doanh nghiệp, có thể làm tăng giá bán và giảm sức cạnh tranh.

VCCI cho biết điều khoản về quản lý nhập khẩu gạo tại Dự thảo mà Bộ Công thương đưa ra chưa rõ tiêu chí đánh giá rõ việc tăng nhập khẩu có nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất của Việt Nam như thế nào.

Bên cạnh đó, các biện pháp quản lý mà cơ quan Nhà nước đề xuất ra là gì vẫn chưa cụ thể tại dự thảo.

“Việc áp dụng các biện pháp quản lý hạn chế nhập khẩu có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp khác trong nước, khiến giá thành sản xuất tăng, thiếu nguồn nguyên liệu đầu vào, giảm tính cạnh tranh của hàng hoá, sản phẩm từ Việt Nam”, VCCI cho hay.

Cơ quan này cũng nêu các biện pháp quản lý nhập khẩu nếu áp dụng, cần xem xét đến lợi ích của các doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu để sản xuất.

Vì thế, tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp cho rằng cần cân nhắc khi bổ sung quy định về nhập khẩu lúa, gạo.

Số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, năm 2020, lần đầu Việt Nam ghi nhận lượng gạo nhập từ Ấn Độ tăng vọt sau nhiều năm, với 46.700 tấn, tăng hơn 9 lần so với năm 2019. Năm 2021, Việt Nam nhập khẩu 999.750 tấn gạo, trong đó hơn 72% là gạo Ấn Độ (719.970 tấn), với chủng loại gạo nhập chủ yếu là cấp thấp (gạo tấm và gạo trắng khác).

Chủng loại gạo nhập khẩu chủ yếu là gạo tấm (thuộc phân nhóm HS 100640), gạo trắng khác (thuộc phân nhóm HS 100630). Gạo nhập khẩu từ Ấn Độ chủ yếu phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh trong nước để làm bún, bánh, thức ăn chăn nuôi, sản xuất bia, rượu…

Do vậy, lý do được Bộ Công Thương nêu khi muốn hạn chế nhập lúa gạo giá thấp vì Việt Nam là nước sản xuất lúa gạo nhưng vừa qua đã nhập khẩu một số loại gạo phục vụ nhu cầu trong nước, nhiều nhất từ Ấn Độ.

Bộ Công thương cho rằng việc nhập khẩu gạo giá thấp nhiều, không được quản lý, thống kê đầy đủ, khiến cơ quan quản lý lo ngại ảnh hưởng tới sản xuất trong nước và gián tiếp ảnh hưởng tới an ninh lương thực.

Một số doanh nghiệp xuất khẩu lúa gạo trong nước đồng tình quan điểm nên hạn chế nhập gạo giá rẻ để bảo vệ ngành lúa gạo.

Mặt khác, họ cho rằng không loại trừ khả năng doanh nghiệp nhập về kê khai để sản xuất thức ăn chăn nuôi, nhưng lại trà trộn để xuất sang thị trường khác, cạnh tranh không lành mạnh.

Theo dự báo, nếu duy trì sản lượng xuất khẩu trên 400.000 tấn/tháng trong 2 tháng cuối năm, xuất khẩu ngành gạo Việt Nam năm 2022 có thể đạt từ 6,8 – 7 triệu tấn.

Trong ngắn hạn, giá gạo Việt Nam sẽ ở mức cao do những bất ổn về kinh tế, chính trị làm cho nhu cầu tích trữ và cầu về lương thực tăng cao hơn bình thường.

Tuy vậy, Việt Nam còn thiếu thương hiệu mạnh ở thị trường nội địa và quốc tế. Bên cạnh đó, sản lượng tiêu thụ lúa qua thương lái và tỷ lệ phá vỡ hợp đồng còn cao.

Giới chuyên gia nhận định, trong ngắn hạn, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần nắm bắt cơ hội trong việc tiếp cận và mở rộng các thị trường mới, tiêu chuẩn cao hơn như Nhật Bản, châu Âu,…