Diễn viên điện ảnh trẻ Trịnh Tuyết Phi đang đọc cuốn sách “Chuyển Pháp Luân” của Pháp Luân Công (Ảnh do Trịnh Tuyết Phi cung cấp).
Đọc sách mang lại nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe. Việc đọc sách mỗi ngày có thể giúp bạn sống lâu hơn, làm chậm quá trình suy giảm nhận thức, cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng và còn nhiều lợi ích khác.
Bạn đọc gì không quan trọng – có thể là sách phát triển bản thân, truyện huyền bí, hoặc loạt truyện khoa học viễn tưởng yêu thích. Đọc sách là một hoạt động dễ tiếp cận. Bạn không cần thiết bị đặc biệt nào ngoài tài liệu đọc, và cũng không cần đăng ký hội viên hay mua gói thuê bao gì cả. Bạn có thể đọc ở ngoài trời, trong nhà, hoặc tại không gian riêng tư của mình.
Đọc sách có thể là chìa khóa để sống lâu hơn. Theo một nghiên cứu năm 2016 của các nhà khoa học tại Trường Y tế Công cộng Đại học Yale, việc đọc sách có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong tới 20%. Mặc dù việc đọc nói chung có thể kéo dài tuổi thọ, nhưng lợi ích sống còn này rõ ràng cao hơn ở những người đọc sách so với những người chỉ đọc tạp chí hoặc báo.
Đặc biệt, việc đọc tiểu thuyết được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích nhất. Theo nghiên cứu, dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đọc tiểu thuyết có thể giúp kéo dài tuổi thọ trung bình thêm khoảng hai năm.
Điều này vẫn đúng ngay cả khi tính đến các yếu tố như giới tính, tài chính, trình độ học vấn hay tình trạng sức khỏe. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc tưởng tượng khi đọc tiểu thuyết sẽ kích thích não bộ, nhờ đó đem lại lợi ích cho sức khỏe và giúp con người sống lâu hơn.
Đọc sách là một cách hữu hiệu để ngăn ngừa suy giảm nhận thức – tình trạng suy giảm khả năng ghi nhớ, tư duy, học hỏi và tập trung. Người duy trì thói quen đọc đều đặn sẽ giữ được khả năng trí óc tốt hơn khi già đi, ít mất trí nhớ hơn và chậm suy giảm các kỹ năng tư duy.
Nguyên nhân chính là nhờ hình thành “dự trữ nhận thức”, tức là khả năng não bộ tự bảo vệ trước sự lão hóa hoặc tổn thương. Càng đọc nhiều và tham gia các hoạt động trí tuệ, bạn càng tạo ra nhiều dự trữ nhận thức, nhờ đó làm chậm tác động của sự lão hóa thần kinh.
Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy: việc đọc sách hàng ngày giúp làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức ở người cao tuổi, bất kể trình độ học vấn. Đọc thường xuyên chính là yếu tố bảo vệ trí não trong dài hạn.
Đọc sách là một cách hiệu quả để thư giãn và thoát khỏi những căng thẳng thường nhật. Đặc biệt, việc đọc tiểu thuyết mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tinh thần và sức khỏe tổng thể.
Một bài tổng quan công bố trên PLoS One năm 2022, phân tích 5 nghiên cứu, cho thấy: việc đọc tiểu thuyết có tác động tích cực và gần như ngay lập tức đối với tâm trạng và cảm xúc. Nó còn giúp cải thiện trí nhớ và hỗ trợ quá trình củng cố nhận thức – tức là việc biến trí nhớ ngắn hạn thành trí nhớ dài hạn. Không chỉ vậy, đọc sách còn nâng cao khả năng chánh niệm, nuôi dưỡng sự lạc quan, hạnh phúc và nhiều cảm xúc tích cực khác.
Một nghiên cứu khác công bố năm 2022 về học sinh trung học cho thấy: sau 5 tuần, nhóm 33 học sinh được đọc truyện thường xuyên có sự cải thiện đáng kể về chánh niệm, sự lạc quan và hạnh phúc, đồng thời giảm bớt trầm cảm, lo âu và các cảm xúc tiêu cực so với nhóm đối chứng (20 học sinh).
Đọc sách trước giờ đi ngủ có thể mang lại nhiều lợi ích cho giấc ngủ. Đây là một hoạt động tiêu hao ít năng lượng, giúp bạn thư giãn trước khi chìm vào giấc ngủ. Nó có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ, kéo dài thời gian ngủ và thậm chí hỗ trợ giảm mất ngủ, cụ thể như sau:
Một nghiên cứu trực tuyến năm 2021 đã yêu cầu 496 người tham gia đọc sách trên giường trước khi ngủ, và 496 người khác thì không. Sau một tuần, 42% nhóm đọc sách cho biết giấc ngủ được cải thiện, trong khi chỉ có 28% nhóm không đọc sách có cải thiện.
Nghiên cứu cho thấy những người đọc sách trước khi ngủ thường thức giấc ít hơn và ngủ lâu hơn so với những người đi ngủ mà không đọc. Điều này là do việc đọc trở thành một phần trong thói quen trước khi ngủ, gửi tín hiệu đến não rằng đã đến lúc nghỉ ngơi.
Hoạt động này cũng thúc đẩy sự thư giãn về thể chất: nhịp tim chậm lại, cơ bắp giãn ra, giúp cơ thể dễ dàng nghỉ ngơi. Đồng thời, đọc sách còn làm dịu tâm trí và giảm căng thẳng, từ đó cải thiện chất lượng và kéo dài thời lượng giấc ngủ.
Mất ngủ là một rối loạn giấc ngủ phổ biến, trong đó người bệnh khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ. Việc thường xuyên thiếu ngủ chất lượng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Nghiên cứu cho thấy đọc sách trước khi ngủ, kết hợp với các phương pháp điều trị mất ngủ, có thể giúp làm dịu tâm trí và hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn.
Một cuốn sách giấy luôn là lựa chọn tốt hơn so với màn hình điện tử. Trước giờ đi ngủ, ánh sáng xanh từ điện thoại hay máy tính bảng có thể làm rối loạn giấc ngủ.
Nghiên cứu cho thấy việc đọc trên thiết bị phát ánh sáng xanh có thể gây ra nhiều vấn đề:
Nói cách khác, đọc trên màn hình ban đêm có thể gây tác hại trái ngược với đọc sách giấy: làm giảm chất lượng và thời lượng giấc ngủ. Vì vậy, hãy hạn chế đọc trên điện thoại hoặc máy tính bảng vào ban đêm, trừ khi bạn dùng thiết bị đọc sách điện tử không phát ánh sáng xanh.
Người có thói quen đọc thường dễ dàng tiếp cận và hiểu các thông tin y tế hơn. Điều này được gọi là hiểu biết về sức khỏe. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), hiểu biết về sức khỏe có thể giúp ngăn ngừa bệnh tật, bảo vệ thông tin sức khỏe và quản lý tốt hơn khi các vấn đề sức khỏe phát sinh.
Khi có kỹ năng hiểu biết sức khỏe vững vàng, bạn có thể đọc và nắm bắt thông tin liên quan, từ đó đưa ra quyết định về sức khỏe của mình. Bạn có thể cải thiện kỹ năng này bằng cách đọc nhiều hơn về sức khỏe và các yếu tố nguy cơ.
Đừng ngại hay xấu hổ khi hỏi bác sĩ về những điều bạn chưa hiểu. Bạn cũng có thể xin tài liệu, hình ảnh hoặc sơ đồ minh họa để nâng cao khả năng tiếp thu của mình.
Đọc sách có thể nâng cao trí thông minh. Bạn càng đọc nhiều, bạn càng tiếp nhận nhiều thông tin. Đọc sách giống như một hình thức rèn luyện cho não bộ, và càng rèn luyện thì não bộ càng hoạt động hiệu quả.
Nghiên cứu cho thấy đọc sách có thể làm tăng vốn từ vựng, và vốn từ vựng có liên quan mật thiết đến trí thông minh. Một nghiên cứu năm 2015 đã đánh giá kỹ năng đọc chữ viết của học sinh lớp 4, dựa trên vốn từ vựng nói được thu thập từ mẫu lớn học sinh từ mẫu giáo đến lớp 4, lớp 8 và lớp 10.
Các bài kiểm tra tập trung vào kỹ năng đọc từ sớm và tốc độ phát triển vốn từ vựng. Kết quả cho thấy những học sinh đọc giỏi hơn mức trung bình có tốc độ phát triển vốn từ vựng vượt trội so với học sinh đọc ở mức trung bình.
Nghiên cứu cũng phát hiện rằng kỹ năng đọc càng mạnh mẽ trong thời thơ ấu thì khả năng cải thiện trí thông minh càng cao. Một nghiên cứu khác năm 2015 cho thấy trẻ em có kỹ năng đọc tốt hơn ở tuổi 7 đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra IQ so với những trẻ có kỹ năng đọc yếu hơn.
Đọc sách có thể nâng cao kỹ năng xã hội của bạn vì nó cung cấp những ví dụ về cách tương tác xã hội để học hỏi. Nghiên cứu cho thấy những người đọc thường xuyên có kỹ năng xã hội và hành vi mạnh mẽ hơn so với những người không đọc.
Đặc biệt, đọc tiểu thuyết có thể giúp thanh thiếu niên phát triển sự thấu cảm bằng cách cho họ cơ hội hiểu suy nghĩ và cảm xúc của người khác. Nó cũng có thể thúc đẩy sự tự tin và khả năng khẳng định bản thân.
Mặc dù đọc sách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, hầu hết người trưởng thành Việt Nam lại không đọc đủ. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, khoảng 26 % người Việt không đọc sách gì, và 44 % thỉnh thoảng mới đọc sách
Ngay cả khi bạn chưa từng là người thích đọc sách, thì cũng không bao giờ là quá muộn để tận dụng những lợi ích về thể chất và tinh thần từ việc đọc một cuốn sách hay.
Một số cách giúp bạn đọc nhiều hơn:
Nếu bạn không thích các bộ tiểu thuyết dài hoặc sách dày, hãy thử đọc tạp chí, báo, hay tuyển tập truyện ngắn. Đọc các tác phẩm ngắn sẽ khiến việc đọc bớt nặng nề và có thể khuyến khích bạn dần đọc các tác phẩm dài hơn.
Hãy đặt mục tiêu đọc một số trang nhất định mỗi ngày. Bạn có thể bắt đầu với mục tiêu nhỏ, chẳng hạn 10–20 trang/ngày, rồi tăng dần. Khi đã hình thành thói quen, hãy đặt mục tiêu lớn hơn, ví dụ như đọc một số lượng sách nhất định mỗi năm.
Sẽ hữu ích nếu bạn dành một khoảng thời gian cố định trong ngày cho việc đọc. Ví dụ, hãy dành 15–20 phút mỗi sáng hoặc tối để đọc sách.
Nếu bạn có thể sắp xếp thời gian, hãy cân nhắc tham gia một câu lạc bộ sách. Đây là một động lực tuyệt vời để duy trì việc đọc. Nó cũng giúp bạn tập trung hơn khi thảo luận trải nghiệm đọc cùng người khác. Tham gia câu lạc bộ sách còn mang lại cơ hội kết bạn mới và tham gia một hoạt động thú vị.
Hãy cố gắng không đọc trong môi trường có nhiều yếu tố gây xao nhãng, như nhạc quá to hoặc thông báo điện thoại kêu liên tục. Bằng cách này, bạn sẽ tập trung hoàn toàn vào nội dung đang đọc. Nếu không thể tìm nơi yên tĩnh, bạn có thể dùng nút tai để giảm tiếng ồn.
Khi đọc để thư giãn, bạn có quyền chọn thể loại sách mình thích. Nếu chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy hỏi bạn bè, gia đình, đồng nghiệp, thủ thư ở thư viện địa phương hoặc nhân viên hiệu sách. Các câu lạc bộ sách và blog như Goodreads cũng là nguồn gợi ý tuyệt vời.
Liên Hoa biên dịch
Thẩm phán liên bang Mỹ đã ra lệnh hủy bỏ quyết định cắt giảm tài…
Theo ghi nhận, có ít nhất 15 người tử vong và khoảng 18 người bị…
Washington có thể quyết định lật đổ chế độ của Nicolás Maduro ở Venezuela.
Hai ứng cử viên nghị sĩ quốc hội đã tham gia buổi thảo luận ngày…
các bệnh viện Hoa Kỳ đang vi phạm một cách có hệ thống "quy tắc…
"Bộ Y tế Florida, hợp tác với Thống đốc, sẽ làm việc để chấm dứt…
