Bé 2 tháng tuổi tổn thương não do bế rung lắc

Trẻ quấy khóc nên người nhà đã bế rung lắc, đung đưa để dỗ dành. Dần dần, trẻ bú ít, kém linh hoạt, được xác định bị tổn thương thần kinh nặng nghi do hội chứng rung lắc.

• 9 thói quen không tốt cha mẹ cần bỏ khi nuôi dạy con trẻ

Ngày 19/3, theo thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, một bệnh nhi 2 tháng tuổi đã được nhập viện trong tình trạng tăng trương lực cơ liên tục, tím môi, thóp trước căng phồng, co giật, có dấu hiệu tăng áp lực nội sọ, nguy cơ tử vong cao.

Người thân cho hay trẻ không bị té ngã, chấn thương, chưa từng co giật.

Bệnh nhi được chụp cộng hưởng từ sọ não, soi đáy mắt. Kết quả cho thấy trẻ tụ máu dưới nhện lều tiểu não hai bên và liềm đại não, phù não lan tỏa các bán cầu não 2 bên, kèm xuất huyết võng mạc…, nghi do hội chứng rung lắc.

Trẻ được chuyển đến Khoa Điều trị tích cực nội khoa, được thở máy, cắt cơn co giật và điều trị tăng áp lực nội sọ, sử dụng nhiều thuốc khác.

Gia đình cho biết trước nhập viện 3 ngày, trẻ thường xuyên quấy khóc, được chăm sóc bế đung đưa để dỗ. Khi thấy trẻ có triệu chứng bú ít, kém linh hoạt, gia đình đưa trẻ vào bệnh viện cấp cứu.

Bác sĩ Ngô Tiến Đông, Khoa Điều trị tích cực nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết hội chứng rung lắc là chấn thương não nghiêm trọng xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khi bị rung lắc mạnh.

“Nguyên nhân dẫn đến hội chứng này thường là thói quen bế con rung lắc, đung đưa để dỗ con bớt quấy khóc. Thói quen đưa võng, lắc nôi ru trẻ ngủ, hoặc những động tác làm thay đổi đột ngột tư thế như: Bế trẻ lên cao, bế thốc dậy, tung cao trẻ… cũng có thể dẫn đến hội chứng này. Trẻ sơ sinh có thể gặp nguy hiểm dù chỉ với 5 giây rung lắc” – bác sĩ Đông cảnh báo.

Với trường hợp trên, bác sĩ Đông cho biết sau 7 ngày điều trị, trẻ cai được máy thở, dấu hiệu sinh tồn ổn định.

“Tuy nhiên vẫn còn di chứng tăng trương lực cơ, giảm ý thức, nguy cơ cao sẽ để lại di chứng thần kinh lâu dài, gây ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển não bộ, tương tác xã hội của trẻ, cũng như chất lượng cuộc sống của trẻ và gia đình”, bác sĩ Đông cho hay.

Thói quen của người lớn đặc biệt gây nguy hiểm cho trẻ

Bác sĩ Đông cho biết ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trọng lượng đầu chiếm khoảng 10-15% trọng lượng cơ thể. Trẻ có cơ cổ rất yếu, không đủ sức nâng đỡ đầu, não bộ chưa phát triển nhiều, nằm “trôi nổi” trong môi trường dịch não tủy bao bọc xung quanh.

Rung lắc mạnh gây ra sự tăng – giảm tốc nhanh chóng của não, tác động va đập vào bề mặt cứng bên trong hộp sọ, làm tổn thương não và các mạch máu não, phù não và tăng áp lực nội sọ.

Đáng chú ý, biểu hiện của hội chứng này thường khó phát hiện, dễ nhầm lẫn. Thời gian khởi phát có thể ngay sau khi rung lắc hoặc sau một thời gian: Trẻ quấy khóc, nôn nhiều, bú kém, nhịp thở bất thường, lì bì, co giật hoặc hôn mê. Một số trường hợp nhẹ có thể không biểu hiện triệu chứng ngay, nhưng thời gian sau có thể gặp phải những vấn đề liên quan đến chậm phát triển tinh thần vận động.

Độ tuổi bị ảnh hưởng bởi hội chứng này phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, đặc biệt trong giai đoạn từ 2-4 tháng tuổi, song trẻ dưới 5 tuổi cũng có thể bị ảnh hưởng.

Bác sĩ Đông dẫn chứng thống kê của Trung tâm Quốc gia về hội chứng rung lắc trẻ em tại Mỹ ước tính có 1.000 – 1.300 trường hợp bị hội chứng rung lắc được ghi nhận mỗi năm.

Trong các trường hợp ghi nhận được, 25% số trẻ tử vong, 80% trẻ sống sót bị tổn thương vĩnh viễn như bại não, liệt, mất thị lực, thiểu năng trí tuệ, động kinh.

Theo đó, các bậc phụ huynh phải ghi nhớ rằng tuyệt đối không thực hiện những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột như: rung lắc nôi đối với trẻ nhỏ; bế thốc ngược; xốc vác trẻ gấp gáp; tung hứng trẻ khi nô đùa; tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ.