Biến thể lai XEC của COVID-19: Dễ lây hơn, thách thức mới trong phòng ngừa và kiểm soát

Gần đây, một biến thể lai virus Corona mới có tên XEC đã thu hút sự chú ý của các chuyên gia y tế toàn cầu. Mặc dù biến thể mới này có thể không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn, nhưng khả năng lây nhiễm của nó được tăng cường đáng kể, mang đến những thách thức mới trong công tác phòng chống dịch bệnh.

Theo USA Today, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ định nghĩa XEC là thể tái tổ hợp của các phân nhóm Omicron KS.1.1 và KP.3.3. Kể từ cuối tháng 12/2022, Omicron đã trở thành chủng lây lan chính ở Mỹ.

Theo báo cáo của chuyên gia dữ liệu người Úc Mike Honey, chủng biến thể XEC được phát hiện lần đầu tiên ở Berlin vào cuối tháng 6 năm nay, sau đó nhanh chóng lan sang nhiều quốc gia ở Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Á. Trong số đó, Đức, Pháp, Hà Lan và Đan Mạch có số ca nhiễm cao hơn.

Nhà dịch tễ học RTI International – bà Joëlla W. Adams cho biết, ít nhất 25 bang ở Mỹ đã báo cáo các trường hợp nhiễm XEC. Nhưng vì không phải tất cả các mẫu dương tính đều được giải trình tự gen nên phạm vi lây nhiễm thực tế có thể rộng hơn.

Bà Adams cho biết: “Xu hướng dịch bệnh ở châu Âu thường là một yếu tố dự báo tốt cho chúng ta về tình huống ở đây. Khi chúng ta bước vào những mùa có nhiều loại virus lây lan cùng lúc, chẳng hạn như mùa cúm sắp tới, tình hình trở nên phức tạp hơn.”

Đánh giá mức độ lây nhiễm XEC

Mặc dù hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy XEC sẽ gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn nhưng do thuộc họ Omicron có khả năng lây nhiễm cao nên nó có thể trở thành chủng lưu hành chủ yếu. Tuy nhiên, các loại vắc xin và thuốc tiêm tăng cường chống lại XEC hiện có vẫn có tác dụng bảo vệ tốt vì đây là sự kết hợp của hai phân nhóm Omicron.

Bà Adams cho biết: “Những chủng này có lợi thế vì chúng lây lan dễ dàng hơn các họ chủng khác”.

Khi mùa thu và mùa đông đến, học sinh quay trở lại trường học, trẻ em dành nhiều thời gian ở trong nhà hơn và các gia đình quây quần trong kỳ nghỉ lễ, sự lây lan của loại virus Corona mới (COVID-19) và biến thể Omicron của nó có thể tăng cường, điều này tương tự với quy luật lây lan của các bệnh đường hô hấp khác.

Khuyến nghị đề phòng XEC và các biến thể khác

Người phát ngôn của CDC Mỹ – bà Rosa Norman cho biết cơ quan này đang tiếp tục theo dõi sự xuất hiện của các biến thể mới trong các nhóm cộng đồng.

Bà Norman cho biết: “Tại thời điểm này, chúng tôi dự đoán rằng các phương pháp điều trị và vắc-xin hiện tại sẽ vẫn có hiệu quả đối với tất cả các biến thể đang lưu hành. CDC sẽ tiếp tục theo dõi hiệu quả của các phương pháp điều trị và vắc-xin chống lại các biến thể đang lưu hành. “

CDC Mỹ khuyến nghị rằng ngoại trừ những trường hợp đặc biệt, tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm phiên bản cập nhật 2024-2025 của vắc xin ngừa COVID-19 để tăng cường khả năng bảo vệ chống lại virus, bất kể họ đã được tiêm phòng hay bị nhiễm COVID-19 trước đó hay chưa.

Bà cũng kêu gọi người dân Mỹ thường xuyên kiểm tra công cụ theo dõi dữ liệu COVID-19 của CDC để cập nhật những diễn biến mới nhất của các biến thể mới.

Các chủng lưu hành chính hiện nay ở Mỹ

Theo dự đoán mới nhất của CDC Mỹ, biến thể KP.3.1.1 hiện là chủng lây lan chính ở Mỹ, chiếm hơn một nửa số ca nhiễm dương tính.

Công cụ theo dõi dữ liệu Nowcast của CDC Mỹ cho thấy, biến thể KP.3.1.1 chiếm 52,7% số trường hợp dương tính trong khoảng thời gian từ ngày 1 đến ngày 14/9, tiếp theo là biến thể KP.2.3 với tỷ lệ 12,2%.

Biến thể KP.3.1.1 lần đầu tiên trở thành chủng lưu hành chiếm ưu thế trong 2 tuần từ ngày 21/7 đến ngày 3/8.

Các triệu chứng của biến thể XEC

Hiện tại không có bằng chứng cho thấy các biến thể XEC gây ra các triệu chứng đặc thù nào.

CDC vẫn sử dụng các triệu chứng cơ bản của COVID-19 được liệt kê trước đây, các triệu chứng này có thể xuất hiện trong giai đoạn từ 2 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với virus và có mức độ nghiêm trọng khác nhau tùy theo từng người.

Các triệu chứng phổ biến của COVID-19 bao gồm sốt hoặc ớn lạnh, ho, hụt hơi hoặc khó thở, mệt mỏi, đau nhức cơ hoặc cơ thể, nhức đầu, mất vị giác hoặc khứu giác, đau họng, nghẹt mũi hoặc sổ mũi, buồn nôn hoặc nôn và tiêu chảy.

CDC Mỹ nhắc nhở, nếu xuất hiện các các triệu chứng khó thở, đau ngực dai dẳng hoặc tức ngực, ý thức mơ hồ, không thể thức dậy hoặc tỉnh táo, hoặc da, môi hoặc móng tay nhợt nhạt, xám hoặc xanh, thì nên ngay lập tức tìm tìm kiếm sự chăm sóc y tế.