Dương khí của cơ thể dễ bị tổn hại thế nào?

Đông y cho rằng Dương khí là động lực chính của quá trình trao đổi chất và chức năng sinh lý của con người, “năng lượng” của cơ thể người là Dương khí. Trong tác phẩm Trung y kinh điển “Hoàng đế nội kinh” cũng chỉ ra: “Dương giả vệ ngoại nhi vi cố dã”, hàm nghĩa là cơ thể người có khả năng chống lại tà khí bên ngoài, và khả năng này là “Dương khí”.

Có thể nói Dương khí là động lực sống của chúng ta, tầm quan trọng là rõ ràng, nhưng những thói quen sống cũng như thói quen ăn uống không tốt có thể khiến Dương khí của cơ thể hao tổn, vì vậy chúng ta cần chú ý đến việc bổ sung Dương khí. Dưới đây bàn qua về các yếu tố làm hao tổn Dương khí.

Yếu tố làm hao tổn Dương khí

1. Ăn uống quá độ

Ăn uống có quan hệ chặt chẽ đối với sức khỏe, xã hội hiện đại với mạng internet phát triển khiến việc mua sắm dễ dàng, muốn có những món lạ ở khắp nơi trên thế giới chỉ cần lên mạng là mua được, khiến việc thưởng thức “của lạ” cũng tăng lên, chế độ ăn hàng ngày dễ quá độ… Việc ăn uống không kiêng kị và quá độ sẽ làm hao tổn Dương khí, tăng gánh nặng cho dạ dày và cơ thể, dẫn đến không thể tiêu hóa và hấp thụ, tích tụ nhiều chất thải dư thừa trong cơ thể, làm cản trở vận hành của khí huyết kinh lạc.

2. Lạm dụng vị cay

Nhiều người thích đồ ăn cay, sau khi ăn đồ cay dễ khiến cơ thể hưng phấn, như vậy là đang tiêu thụ Dương khí. Việc thường xuyên ăn cay còn làm tổn thương dạ dày, đặc biệt là tổn thương niêm mạc dạ dày, dễ gây ra bệnh dạ dày, khi dạ dày bất ổn sẽ ảnh hưởng xấu trong hấp thụ chất dinh dưỡng, không có lợi cho Dương khí.

3. Hay dùng đồ lạnh

Mùa hè nóng bức, mọi người đều thích ăn đồ lạnh, chẳng hạn như đồ uống lạnh, kem, thức ăn để nguội… những thực phẩm lạnh này sẽ kích thích và ảnh hưởng không tốt cho tỳ vị, không chỉ hao tổn Dương khí của cơ thể người, mà còn dễ gây tiêu chảy. Vì vậy cố gắng giảm thiểu ăn thức ăn nguội hoặc đồ uống lạnh.

4. Làm việc và nghỉ ngơi không điều độ

Thức khuya là thói quen phổ biến của nhiều người trẻ hiện nay, thậm chí thức đến 2 – 3 giờ sáng, như vậy ảnh hưởng cực xấu cho sức khỏe. Thực tế đã chứng minh, thói quen tốt cơ bản nhất để tăng cường sức khỏe thể chất cơ thể người là đi ngủ sớm và thức dậy sớm, nếu thường hay thức khuya gây thiếu ngủ, theo thời gian dài sẽ dẫn đến thiếu Dương khí.

5. Thường xuyên sống trong môi trường máy điều hòa

Thời tiết mùa hè nóng bức khiến cơ thể khó chịu, chắc chắn rất nhiều người cả ngày ở trong phòng có máy điều hòa. Thực tế, dù mùa hè nóng nhưng cũng là cơ hội tốt để cơ thể ra mồ hôi, nếu cả ngày ở trong phòng máy điều hòa thì cơ thể không chỉ không ra mồ hôi được mà khí lạnh của điều hòa sẽ dễ dàng xâm nhập toàn thân làm cơ thể trở nên lạnh lẽo và thiếu Dương khí.

Mặc dù thiếu Dương khí không phải là vấn đề quá nghiêm trọng, nhưng việc này sẽ gây ra một số bất thường trong cơ thể, ảnh hưởng đến tinh thần, đặc biệt là ảnh hưởng đến công việc và học tập. Như vậy chúng ta nên bổ sung việc hao tổn Dương khí như thế nào? Trung y khuyên dùng các phương pháp sau.

Cách bổ sung Dương khí

1. Ngải cứu

Ngải cứu là một phương pháp y học độc đáo của Đông y. Chúng ta có thể sử dụng ngải cứu đối với đốc mạch. Đốc mạch là một đường nằm ở giữa lưng cơ thể người, từ đốt sống cổ đến xương cùng, dùng ngải cứu tác động điều dưỡng vùng này mang hiệu quả tích cực bổ dung Dương khí.

2. Vận động

Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn và phù hợp giúp Dương khí tràn đầy, sau khi tập thể dục sẽ cảm thấy toàn thân nóng lên, đẩy nhanh quá trình lưu thông máu, loại bỏ hàn khí, cải thiện tình trạng cơ thể thiếu Dương khí của nhóm người thể trạng lạnh.

3. Ngâm chân nước nóng

Ngâm chân là liệu pháp dưỡng sinh rất hay, dùng nước ấm ngâm chân không chỉ mang lại hiệu quả xua hàn khử ẩm mà còn kích thích kinh mạch của bàn chân, xoa dịu cảm xúc giúp cải thiện giấc ngủ, khi giấc ngủ sâu và đầy thì Dương khí sẽ tự nhiên được bổ sung.

4. Ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp chính Dương khí cho con người, thời gian tốt nhất để phơi nắng vào mùa hè là khoảng 9 hoặc 10 giờ sáng. Lúc này ánh nắng mức vừa phải và chất lượng không khí cũng tốt hơn, có thể chọn cách tản bộ trong công viên với nhiều bóng râm cùng ánh nắng phù hợp sẽ tốt cho sức khỏe.

5. Ngủ sớm dậy sớm

Đi ngủ sớm và thức dậy sớm có thể giữ cho cơ thể bạn tràn đầy năng lượng, kết hợp nuôi dưỡng thói quen làm việc và nghỉ ngơi điều độ sẽ giúp quá trình thải chất độc có thể được bình thường, có lợi cho việc bổ sung Dương khí.

Tu dưỡng đạo đức cũng làm tăng Chính khí

Cổ nhân có câu “nhất chính áp bách tà”, không chỉ áp dụng trong mối quan hệ giữa người với người, mà còn rất được coi trọng trong việc giữ gìn sức khỏe. Vì sao nói như vậy? Đông y chú trọng dưỡng sinh, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Người xưa cho rằng cần phải nâng cao “chính khí”, chính khí đầy đủ thì bệnh tật không thể xâm phạm (Chính khí tồn nội, tà bất khả can). Đó cũng là tư tưởng “tướng giỏi không cần đánh mà thắng” trong Tôn Tử binh pháp (Bất chiến nhi khuất nhân chi sư). Việc nâng cao chính khí không thể không gắn liền với việc tu dưỡng đạo đức và giữ gìn lối sống sinh hoạt lành mạnh. Ngày nay nhiều người không chú trọng gìn giữ phẩm cách, buông thả cầu lạc, vì lợi ích cá nhân mà không từ thủ đoạn, tự mình hủy hoại chính khí của bản thân, khiến tà khí dễ dàng xâm nhập, từ đó bệnh tật đeo bám, khí đổi gió lay là nhức đầu cảm mạo. Thay vì đề cao chính khí cho bản thân thì lại lệ thuộc hoàn toàn vào thuốc, càng dùng nhiều thuốc, lại càng cảm thấy mình dễ dàng mắc bệnh hơn mà không rõ là vì sao. Do vậy, đối với quan điểm của Đông y, việc trị bệnh và dưỡng sinh không thể tách rời với việc tu dưỡng đạo đức và tâm tính.

Thanh Xuân

Xem thêm: