Não phụ nữ ít bị “teo lại” nếu ăn chế độ ăn truyền thống của người Nhật

Khi tuổi tác dần dần tăng lên, não con người sẽ dần teo lại, khả năng nhận thức cũng kém đi và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cũng tăng lên. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bộ não của phụ nữ ít có khả năng bị teo lại nếu họ áp dụng chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản, nhưng chế độ ăn này lại không có tác dụng đáng kể đối với nam giới.

Giovanni Sala là giảng viên tâm lý học tại Đại học Liverpool ở Anh, và Trương Thục là nhà nghiên cứu dịch tễ học dinh dưỡng tại Trung tâm nghiên cứu tuổi thọ quốc gia ở Nhật Bản, hai học giả đã viết trên trang web The Conversation rằng, sự suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ của căn bệnh này đã ảnh hưởng nhiều hơn 55 triệu người trên toàn thế giới. Khi dân số toàn cầu già đi, con số này sẽ tăng nhanh trong những thập kỷ tới.

Một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ, bao gồm di truyền, thói quen sinh hoạt như hút thuốc, béo phì và thiếu tập thể dục. Dinh dưỡng có thể đóng vai trò phòng ngừa trong việc ngăn ngừa suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.

Hai học giả cho biết, nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp duy trì chức năng não và nghiên cứu của họ cho thấy, chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản cũng có lợi cho sức khỏe não bộ và lợi ích này lớn hơn chế độ ăn điển hình của phương Tây. 

Món ăn truyền thống của Nhật Bản là gì?

Người Nhật nổi tiếng về sống thọ trên thế giới. Có rất nhiều người sống trăm tuổi ở tỉnh Ryukyu của Nhật Bản và tuổi thọ của họ thường là do chế độ ăn truyền thống của họ.

Chế độ ăn điển hình của người Nhật thường bao gồm gạo, cá, sò hến và trái cây (đặc biệt là trái cây họ cam quýt), nhưng chế độ ăn uống này độc đáo ở chỗ nó có chứa miso, rong biển, đồ chua, đậu xanh, đậu nành, giá đỗ và nấm hương, hơn nữa họ ăn ít thịt đỏ và cà phê.

Điều quan trọng cần lưu ý là chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản là thói quen mang tính văn hóa, chứ không phải được xây dựng để đạt được một mục đích cụ thể (chẳng hạn như giảm cân). Đây chỉ là những món ăn được nhiều người Nhật thường xuyên ăn.

Chế độ ăn truyền thống của người Nhật tốt cho sức khỏe trí não của phụ nữ

Hai học giả đã tiến hành một nghiên cứu trên 1.636 người Nhật trưởng thành từ 40 đến 89 tuổi để hiểu tác động của chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản đối với sức khỏe não bộ.

Các nhà nghiên cứu yêu cầu những người tham gia ghi lại mọi thứ họ đã ăn trong 3 ngày liên tiếp và chụp ảnh đĩa ăn của họ trước và sau bữa ăn để làm bằng chứng trực quan về lượng họ đã ăn. Những người tham gia cũng được yêu cầu cung cấp thông tin về lối sống và các yếu tố khác ảnh hưởng đến sức khỏe của họ, chẳng hạn như họ có hút thuốc hay không, họ có tập thể dục thường xuyên hay không và tình trạng sức khỏe của họ.

Những người tham gia được chia thành 3 nhóm dựa trên thông tin liên quan đến chế độ ăn uống mà họ cung cấp. Nhóm đầu tiên theo chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản, tổng cộng 589 người; nhóm thứ 2 theo chế độ ăn điển hình của phương Tây, tổng cộng 697 người; và nhóm thứ 3 ăn nhiều thực phẩm thực vật (bao gồm ngũ cốc, rau và trái cây) và các sản phẩm từ sữa, tổng cộng 350 người.

Trong nghiên cứu kéo dài 2 năm, 2 người học giả đã sử dụng công nghệ chụp cộng hưởng từ (MRI) để phân tích tình trạng teo não (brain atrophy, sự giảm kích thước tế bào trong mô não) ở tất cả những người tham gia. Teo não là dấu hiệu phổ biến của sự suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.

Kết quả cho thấy rằng, trong thời gian nghiên cứu kéo dài 2 năm, những phụ nữ theo chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản ít bị teo não hơn so với những phụ nữ ăn theo chế độ ăn phương Tây. Nhưng ở nhóm thứ 3, những người ăn thực phẩm thực vật, tác động của chế độ ăn uống lên não ít rõ ràng hơn, điều này có thể liên quan đến số lượng người tương đối nhỏ trong nhóm này.

Điều thú vị là chế độ ăn truyền thống của người Nhật có thể làm giảm tình trạng teo não nhưng chỉ có tác dụng ở phụ nữ. Những người đàn ông theo chế độ ăn truyền thống của Nhật Bản không có sự khác biệt về mức độ teo não so với những người đàn ông ăn chế độ ăn phương Tây.

Có thể có một số lý do dẫn đến tình trạng này, trong đó bao gồm cả sự khác biệt về mặt sinh lý giữa nam và nữ. Ví dụ, một số chất dinh dưỡng nhất định, chẳng hạn như magiê và phytoestrogen (có trong cá, hến sò, nấm hương, các loại đậu và ngũ cốc), dường như có tác dụng bảo vệ mạnh mẽ hơn đối với não của phụ nữ.

Lối sống giữa nam và nữ cũng có thể đóng một vai trò nào đó. Ví dụ, các yếu tố tiêu cực như hút thuốc lá có thể triệt tiêu lợi ích của chế độ ăn uống lành mạnh, mà nam giới hút thuốc nhiều hơn nữ giới. Ngoài ra, nam giới có xu hướng ăn nhiều mì (một trong những nguồn tinh bột tinh chế) và đồ uống có cồn (sake Nhật Bản) hơn phụ nữ, cả hai yếu tố này đều có thể dẫn đến teo não.

Sở dĩ chế độ ăn truyền thống của người Nhật tốt cho sức khỏe cũng có thể là do nhiều loại thực phẩm giàu vitamin, polyphenol, phytochemical và axit béo không bão hòa. Các hợp chất này đều có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, có nghĩa là chúng giúp giữ cho não và tế bào thần kinh hoạt động tối ưu.

Hai học giả kết luận rằng, việc tuân theo chế độ ăn kiêng truyền thống của Nhật Bản bao gồm các loại thực phẩm như cá, hải sản, đậu nành, miso, rong biển và nấm hương không chỉ giúp cải thiện chức năng nhận thức mà còn có thể có lợi cho sức khỏe tổng thể.