18 chiến đấu cơ và 4 tàu TQ được phát hiện gần Đài Loan trong chuyến đi của bà Thái

Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã điều động 18 máy bay và 4 tàu hải quân tới Đài Loan vào thứ Bảy (1/4) trong khi Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đến thăm các đồng minh Trung Mỹ của hòn đảo.

Quân đội Đài Loan đã phát hiện máy bay và tàu hải quân Trung Quốc vào khoảng 6 giờ sáng (giờ địa phương), trong đó 10 máy bay được phát hiện đi qua đường trung tuyến eo biển Đài Loan, bộ này cho biết trong một tuyên bố đăng trên Twitter.

Đài Loan đã phản ứng bằng cách triển khai máy bay, tàu hải quân và hệ thống tên lửa trên đất liền để giám sát các hoạt động của quân đội Trung Quốc.

Vụ việc diễn ra sau khi Bắc Kinh đe dọa trả đũa nếu bà Thái gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy trong chuyến đi 10 ngày của bà tới Guatemala và Belize—hai trong số 13 quốc gia có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan—bắt đầu vào ngày 29/3 .

Bà Thái đến Guatemala hôm 31/3 và gặp người đồng cấp Alejandro Giammattei. Theo Văn phòng của bà Thái Anh Văn, hai quốc gia đã ký một “thỏa thuận hợp tác cơ bản” sau cuộc gặp của các nhà lãnh đạo.

Nhà lãnh đạo Đài Loan dự kiến sẽ thăm Belize sau đó và dừng chân ở Los Angeles trên chặng đường trở về.

ĐCSTQ cảnh báo về ‘đối đầu nghiêm trọng’

Chính phủ Đài Loan cho hay, chuyến đi của bà Thái tới Trung Mỹ và quá cảnh Hoa Kỳ là thông lệ tiêu chuẩn. Họ đã cảnh báo Bắc Kinh không sử dụng điều đó như một cái cớ để có hành động gây hấn đối với đảo quốc.

Tuy nhiên, đại biện lâm thời Trung Quốc Xu Xueyuan tuyên bố, ĐCSTQ coi việc quá cảnh của bà Thái là sự ngụy trang cho ý định ủng hộ Đài Loan độc lập và cảnh báo rằng điều đó có thể dẫn đến “sự đối đầu nghiêm trọng trong mối quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc”.

“Như chúng tôi nói, ‘những kẻ đùa với lửa sẽ chết vì lửa’. Đây không phải là một lời đe dọa. Chính phủ Trung Quốc phải có phản ứng trước những vi phạm nguyên tắc ‘Một Trung Quốc’,” bà Xu nói với các phóng viên ở Washington hôm 29/3.

ĐCSTQ đã liên tục tiến hành các cuộc tập trận quân sự quanh Đài Loan sau chuyến thăm Đài Loan hồi tháng 8/2022 của Chủ tịch Hạ viện lúc đó là bà Nancy Pelosi, đồng thời hạn chế liên lạc ở cấp độ quân đội với Lầu Năm Góc.

Mỹ bênh vực chuyến thăm của bà Thái Anh Văn

Điều phối viên về Truyền thông Chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Kirby khẳng định, việc quá cảnh phù hợp với chính sách và lịch sử quan hệ ba bên giữa Hoa Kỳ, Trung Quốc và Đài Loan.

“Quyết định của Đài Loan khi cảnh [Hoa Kỳ] là dựa trên hành trình của chính họ,” ông Kirby nhấn mạnh. “Quá cảnh không phải là thăm viếng, đó là chuyện riêng tư và không chính thức.”

“Tôi cũng muốn nhắc nhở các vị rằng, chuyện này không phải là chưa từng diễn ra. Hầu hết các Tổng thống Đài Loan đều đã quá cảnh Hoa Kỳ.”

Ông Kirby thống kê, bà Thái đã quá cảnh Hoa Kỳ sáu lần kể từ năm 2016 mà không gặp sự cố nào. Ông nói thêm, Hoa Kỳ và Trung Quốc nên tiếp tục xử lý tình huống một cách hòa bình như vậy.

Ông tiếp tục: “Hoa Kỳ và Trung Quốc có những khác biệt khi nói đến Đài Loan, nhưng chúng tôi đã dung hòa những khác biệt đó trong hơn 40 năm. Hoàn toàn không có lý do gì để Bắc Kinh hành động khác đi trong vấn đề này.”

Về phía bà Thái, ngày 1/4 bà nhấn mạnh rằng quan hệ đối tác của Đài Loan với Hoa Kỳ cũng như các nền dân chủ khác đã trở nên “quan trọng hơn bao giờ hết” do “những thách thức to lớn” mà đảo quốc này phải đối mặt.