Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ‘khẩn cấp’ thăm Campuchia

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin vào thứ Ba (4/6) đã tới Campuchia để thúc đẩy việc tái thiết lập quan hệ với nước này. Khi Mỹ tìm cách tăng cường tiếp xúc với Campuchia – đồng minh nhiệt thành nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ở Đông Nam Á, cho thấy Mỹ lo ngại mối quan hệ an ninh và kinh tế của nước này với ĐCSTQ ngày càng sâu sắc cũng như việc Trung Quốc mở rộng căn cứ hải quân Ream ở Campuchia.

• Việc Campuchia xây dựng kênh đào Funan Techo do ĐCSTQ hậu thuẫn gây lo ngại cho Việt Nam
• Campuchia đặt tên một con đường ở Phnom Penh là “Đại lộ Tập Cận Bình”
• Le Monde: Trung Quốc chơi canh bạc lớn tại Campuchia dưới thời Hun Manet

Theo Bloomberg, hai quan chức Mỹ giấu tên cho biết ông Austin sẽ gặp Thủ tướng Hun Manet và các quan chức cấp cao Campuchia khác.

Ông Hun Manet tốt nghiệp Học viện Quân sự Mỹ tại West Point và Đại học New York, lên nắm quyền thủ tướng vào tháng Tám năm ngoái sau khi cha ông là Hun Sen cai trị gần 4 thập niên, những động thái cho thấy vị  Thủ tướng mới này tiếp tục dựa vào các dự án cơ sở hạ tầng của Bắc Kinh để thúc đẩy nền kinh tế Campuchia.

Cuộc đấu Mỹ-Trung ở Campuchia

Trong bối cảnh ĐCSTQ đang tái phát triển căn cứ hải quân chiến lược ở Campuchia, tính từ năm 2022 đây là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu Lầu Năm Góc tới quốc gia sông Mekong này. Mỹ cho biết căn cứ căn cứ hải quân Ream ở Campuchia sẽ trở thành thành trì hải ngoại đầu tiên của ĐCSTQ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhưng Campuchia đã nhiều lần phủ nhận cáo buộc này và cho biết bất kỳ sự hiện diện thường trực nào của nước ngoài sẽ vi phạm hiến pháp Campuchia.

Một quan chức Mỹ cho biết, chuyến thăm của ông Austin dự kiến sẽ giúp mở ra cuộc đối thoại giữa Mỹ và Campuchia về việc thiết lập quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn. Một quan chức Mỹ khác cho biết Mỹ vẫn lo ngại về Căn cứ Hải quân Ream và các vấn đề nhân quyền liên quan đến ĐCSTQ.

Trong những năm qua, ĐCSTQ đã tích cực lôi kéo Campuchia, ngoài việc xây dựng cơ sở hạ tầng thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường, Trung Quốc còn tăng cường hợp tác quân sự và tiến hành các cuộc tập trận quân sự chung nhằm mở rộng ảnh hưởng ở Đông Nam Á.

• ‘Vành đai và Con đường’ tạo ra hơn 500 tòa nhà ma tại Sihanoukville, Campuchia

Giám đốc Sovinda Po của Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á (CSEAS) tại Viện Nghiên cứu Quốc tế và Chính sách công (IISPP) – Đại học Hoàng gia Phnom Penh (RUPP) cho rằng chính phủ mới của Campuchia giờ đây sẽ có cơ hội cải thiện quan hệ với Mỹ.

Ông Sowenda Po lưu ý: “Campuchia có thể xích lại gần Mỹ hơn miễn là Washington không nhất quyết yêu cầu chúng tôi từ bỏ quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc”.

Theo dữ liệu của Chính phủ Campuchia, nền kinh tế Campuchia tiếp tục phụ thuộc vào Bắc Kinh dưới sự lãnh đạo của Hun Manet, cụ thể trong 4,92 tỷ USD tài sản cố định nước ngoài mà nước này thu hút vào năm ngoái thì Trung Quốc chiếm 2/3.

Vào tháng trước, ông Sok Chenda Sophea – Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác Quốc tế của Campuchia đã tới Bắc Kinh và gặp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, đã yêu cầu Trung Quốc đầu tư vào nhiều đặc khu kinh tế. Hai bên cũng thảo luận về việc tăng cường hợp tác quốc phòng.

Quân sự của ĐCSTQ tại Campuchia

Chuyến thăm Campuchia này của ông Austin ngay sau khi ông tham dự Đối thoại Shangri-La của Diễn đàn Quốc phòng Singapore. Phát biểu tại diễn đàn này, ông ca ngợi Washington vì đã tăng cường các mối quan hệ đối tác khác nhau với các nước trong khu vực để phòng ngừa các mối đe dọa từ Bắc Kinh. Cho dù ông nói với các nhà lãnh đạo chính trị và quốc phòng rằng quan hệ Mỹ-Trung đang được cải thiện, nhưng trên thực tế căng thẳng giữa hai nước vẫn tồn tại về các vấn đề như Đài Loan, thương mại và tranh chấp Biển Đông.

Đầu năm nay, tàu chiến ĐCSTQ đã có chuyến thăm hiếm hoi tới căn cứ hải quân Ream của Campuchia ở Vịnh Thái Lan. Tháng trước ở khu vực gần căn cứ này, Campuchia và ĐCSTQ đã lần đầu tổ chức cuộc tập trận chung bắn đạn thật kéo dài 15 ngày mang tên “Rồng vàng 2024”, cuộc tập trận bao gồm cả việc triển khai chó robot do Trung Quốc sản xuất được trang bị súng trường tấn công. Diễn biến một lần nữa khiến Mỹ gia tăng lo ngại về sự hiện diện quân sự của Bắc Kinh ở Campuchia.

Cuối tuần trước tại Đối thoại Shangri-La có sự tham dự của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia là ông Tea Seiha thẳng thắn tuyên bố rằng không có gì phải che giấu về vấn đề Căn cứ Hải quân Ream.