Chính quyền Trung Quốc lại bắt giam thêm công dân Canada

Một phát ngôn viên của chính phủ Canada hôm thứ Bảy (13/7) đã nói rằng một công dân Canada vừa bị bắt tại thành phố Yên Đài, Trung Quốc. Vụ bắt giữ này tiếp tục leo thang căng thẳng giữa Canada và Trung Quốc từ sau khi Ottawa bắt Giám đốc Tài chính Tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Châu vào tháng 12 năm ngoái.

Reuters cho biết họ đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Canada để tìm hiểu về trường hợp công dân Canada mới nhất vừa bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ. Tuy nhiên, các nhà chức trách Canada không cung cấp thêm thông tin chi tiết và họ cũng không nói rõ liệu trường hợp bắt giữ mới nhất này có liên quan tới việc 16 người nước ngoài vừa bị giới chức Trung Quốc bắt giam hồi đầu tuần hay không.

Mối quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Canada đã trở nên căng thẳng từ tháng Mười Hai năm ngoái sau khi cảnh sát Vancouver bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu – Giám đốc Tài chính Tập đoàn Huawei theo đề nghị từ phía Mỹ. Bắc Kinh đang yêu cầu Canada phải thả tự do cho bà Mạnh vô điều kiện.

Sau khi bà Mạnh bị bắt, giới chức Trung Quốc đã liên tiếp bắt giam hai công dân Canada, cáo buộc họ liên quan tới hành vi đánh cắp bí mật nhà nước.

Vào hôm thứ Ba (9/7), cảnh sát tại Thành phố Từ Châu, Tỉnh Giang Tô cho biết họ đã bắt giam 19 người do phạm tội liên quan tới ma túy và 16 người trong số đó có quốc tịch nước ngoài. Thành phố Yên Đài nơi một công dân Canada vừa bị bắt cách Thành phố Từ Châu khoảng 620km.

Theo Reuters, Đại sứ quán Anh Quốc tại Bắc Kinh hôm thứ Sáu (12/7) đã nói rằng có 4 công dân Anh Quốc bị bắt giữ tại Từ Châu hôm 9/7.

Đài Tiếng nói Nhà nước Trung Quốc cho biết một số cá nhân bị bắt hôm 9/7 là các giáo viên tại một trung tâm Anh ngữ do EF Education First điều hành. EF Education First là một công ty tư nhân của Thụy Sĩ hoạt động tại 114 quốc gia.

Diễn tiến vụ án Mạnh Vãn Châu:

Ngày 1/12/2018, Canada đã bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu theo yêu cầu của phía Mỹ. Sau sự việc, chính quyền Trung Quốc không chỉ dùng đến ngoại giao, dư luận để gây áp lực cho Canada, mà còn liên tiếp bắt giữ 2 công dân Canada.

Ngày 11/12/2018, bà Mạnh Vãn Châu được bảo lãnh tại ngoại với số tiền bảo lãnh lên đến 11,3 triệu USD, và phải đeo thiết bị giám sát vào chân. Thẩm phán cũng hạn chế phạm vi hoạt động của bà, vụ án sau đó được kéo dài đến tháng 2/2019 mới tiếp tục.

Ngày 28/1/2019, phía Mỹ tuyên bố chính thức yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu, đồng thời đưa ra 23 cáo buộc đối với Huawei và bà Mạnh, trong đó có cáo buộc lừa đảo ngân hàng, cản trở tư pháp và đánh cắp bí mật thương mại.

Ngày 1/3/2019, Bộ tư pháp Canada công bố thủ tục tố tụng bà Mạnh Vãn Châu, vụ án này chính thức bước sang trình tự thủ tục dẫn độ.

Ngày 6/3/2019, bà Mạnh Vãn Châu tiếp tục có mặt tại tòa án tối cao tỉnh British Columbia, Canada. Các công tố viên cho biết họ đã đạt được thỏa thuận với nhóm luật sư bào chữa về việc hoãn vụ án đến ngày 8/5.

Sau phiên tòa ngày 8/5/2019 này, vụ án tiếp tục kéo dài đến ngày 23/9/2019.

Ngày 24/6/2019, các luật sư Canada của bà Mạnh Vãn Châu nói họ đã gửi đến Bộ trưởng Tư pháp Canada David Lametti yêu cầu rút lại thủ tục dẫn độ bà Mạnh tới Mỹ và trình bày các căn cứ pháp lý nhân danh “sự lương thiện của con người” và “các giá trị khác của Canada”. Bộ Tư pháp Canada nói rằng họ không thể xác nhận về việc “nhận được bức thư” này hay chưa.

Xuân Thành