Cuộc điện đàm Biden – Tập dự kiến ​​sẽ bao gồm vấn đề căng thẳng Đài Loan, Ukraine

Theo một nguồn tin cho biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến ​​sẽ có cuộc nói chuyện vào ngày 28/7 trong bối cảnh căng thẳng ở Đài Loan và cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

(Ảnh minh họa: Getty Images)

Phát ngôn viên an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby trả lời các phóng viên hôm 26/7 rằng, vấn đề cạnh tranh kinh tế giữa hai nước cũng sẽ là trọng tâm của cuộc điện đàm.

Đây sẽ là cuộc điện đàm thứ 5 giữa các nhà lãnh đạo diễn ra trong lúc Trung Quốc đã có những cảnh báo cao độ cho chính quyền Biden về chuyến thăm có thể xảy ra của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi tới quốc đảo dân chủ Đài Loan, nơi Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của họ.

“Tất cả mọi thứ, từ căng thẳng về Đài Loan, đến cuộc chiến ở Ukraine, cũng như cách chúng ta xử lý tốt hơn vấn đề cạnh tranh giữa hai quốc gia, chắc chắn là trong lĩnh vực kinh tế”, ông Kirby nói về các chủ đề sẽ được thảo luận.

“Đây là một cuộc điện đàm đã được lên kế hoạch từ lâu và đã có một chương trình nghị sự khá chặt chẽ để hai nhà lãnh đạo cùng thảo luận.”

Dưới chính sách một Trung Quốc, Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, tuy nhiên theo sự ràng buộc của luật pháp, Hoa Kỳ cung cấp cho hòn đảo này các phương tiện để tự vệ. Nhà Trắng đã nhanh chóng tái khẳng định rằng lập trường của mình không thay đổi bất chấp những đồn đoán về chuyến thăm có thể diễn ra của bà Pelosi.

Theo ông Kirby, bà Pelosi có khả năng kế vị tổng thống và do đó, chuyến đi nước ngoài của bà là một vấn đề an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Tuy nhiên chỉ mình bà ấy mới có thể đưa ra quyết định về hành trình của mình.

Ông Kirby nhận định “sự háo chiến” trong lời cảnh báo từ Bắc Kinh về chuyến thăm có khả năng diễn ra của bà Pelosi chỉ làm leo thang căng thẳng.

“Chúng tôi thấy rằng điều đó thật vô ích và chắc chắn không hề cần thiết trong tình huống này.”

Chính quyền Biden đã tranh luận về việc liệu có nên dỡ bỏ một số thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc như một cách để thúc đẩy nền kinh tế Hoa Kỳ hay không, tuy nhiên ông Kirby cho biết quyết định về vấn đề này không kỳ vọng sẽ được đưa ra trong cuộc gọi. 

Cuộc gọi được đề xuất khi Quốc hội Hoa Kỳ xem xét dự luật cung cấp khoảng 52 tỷ USD trợ cấp cho ngành công nghiệp bán dẫn của nước này, cũng như tín dụng thuế đầu tư cho các nhà máy chip ước tính trị giá 24 tỷ USD, mà Tổng thống Biden đã thúc giục như một yếu tố rất quan trọng để cạnh tranh kinh tế với Trung Quốc.

Thượng viện dự kiến ​​sẽ bỏ phiếu thông qua dự luật cuối cùng trong những ngày tới, và Hạ viện Hoa Kỳ có thể thông qua vào cuối tuần này.

Những lời khiêu khích

Khả năng về chuyến đi của bà Pelosi chỉ là một trong danh sách dài những bất đồng khiến mối quan hệ Mỹ-Trung đang rạn nứt.

Trước đó hôm 26/7, các quan chức cấp cao của Mỹ cáo buộc Trung Quốc gia tăng “những hành động khiêu khích” chống lại các bên tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, đồng thời cho rằng “hành vi hung hăng và vô trách nhiệm” của tàu và máy bay Trung Quốc cho thấy các sự cố hoặc tai nạn lớn hơn chỉ còn là vấn đề thời gian. 

Chuyến thăm của bà Pelosi sẽ là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo Hạ viện kể từ năm 1997, phía Trung Quốc cảnh báo rằng họ đã chuẩn bị thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để đáp trả. 

Ông Daniel Russel, người từng là nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ về châu Á dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, nhận định vấn đề Đài Loan đã tạo nên một cuộc khủng hoảng thực sự, không có bất kỳ cơ chế Mỹ-Trung nào để ngăn điều đó leo thang thành xung đột.

Ông nói không rõ chính quyền Biden đang gây áp lực như thế nào đối với bà Pelosi, nhưng ông Tập có khả năng sẽ thúc đẩy vấn đề này trong cuộc điện đàm. Ông Russel nhận định: “Chúng ta đang ở trong một thời điểm rủi ro cao và các nhà lãnh đạo ở cả hai nước cần có những bước đi cẩn trọng.”

Tuy nhiên, ông Craig Singleton, một thành viên cấp cao về Trung Quốc tại Tổ chức Bảo vệ các nền dân chủ có trụ sở ở Washington, cho rằng ông Tập có khả năng sẽ biểu hiện sự hòa hoãn trong bối cảnh ông đang đối mặt với nền kinh tế trì trệ dưới áp lực từ các biện pháp phòng COVID-19 nghiêm ngặt trong nước, trước thềm Đại hội Đảng Cộng sản chủ chốt vào mùa thu tới.

Vy An (Theo Reuters)