Đặc phái viên Mỹ Witkoff sẽ tới Moskva hôm nay khi đàm phán đang bế tắc

Tỷ phú Steve Witkoff, đặc phái viên của Donald Trump, sẽ tới Moskva hôm nay, Chủ Nhật ngày 3/8, theo Matthew Whitaker, Đại sứ của Mỹ tại NATO, trả lời phóng viên. Ông Whitaker hy vọng rằng chuyến công du này sẽ có thể đem lại kết quả tốt đẹp. Ông cũng nói hiện nay Mỹ tiếp tục đưa vũ khí vào chiến trường Ukraine thông qua việc bán cho các nước NATO là để “dẫn người Nga quay trở lại bàn đàm phán, và thực sự đạt được thỏa thuận ngừng bắn.” Hiện nay tình trạng đàm phán về chiến tranh Ukraine đang bế tắc. Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra ‘tối hậu thư’ nhưng rõ ràng là người Nga không chịu nhượng bộ. Bình luận về tình trạng bế tắc này, giáo sư Jeffrey Sachs cho rằng cách làm đó của Mỹ là “hết sức nguy hiểm” bởi vì “nó không khiến chiến tranh kết thúc, mà trái lại, khiến chiến tranh leo thang.” Ông cho rằng tình trạng bế tắc là do phương Tây không thiện chí trong đàm phán.

Trước đó, ông Trump đã nói với phóng viên rằng ông Witkoff sẽ bắt đầu chuyến công du vào Thứ Năm, tới Israel và sau đó sẽ tới Nga. Nhưng thời điểm đó ông không nói cụ thể ông Witkoff sẽ tới Nga vào ngày nào.

Vừa cử đặc phái viên Keith Kellogg tới Kiev, vừa cử đặc phái viên Steve Witkoff tới Moskva, đồng thời đưa ra ‘tối hậu thư’ rằng nếu không đạt được ngừng bắn trước ngày 8/8 thì Mỹ sẽ áp thuế siêu cao nhắm vào Nga và các quốc gia nào hỗ trợ Nga, điều đó có thể thấy ông Trump, tác giả cuốn “Nghệ thuật đàm phán”, đang mong muốn đột phá tình trạng bế tắc trong đàm phán hiện nay.

Trả lời phỏng vấn đăng trên mạng xã hội hôm Thứ Bảy, Matthew Whitaker, Đại sứ của Mỹ tại NATO, đã nói rằng Mỹ đưa ra phương án thông qua bán vũ khí cho các đồng minh NATO để đưa vũ khí cho chính quyền Kiev là với mục đích đảm bảo Kiev không bị cạn kiện súng đạn, và có thể tiếp tục chiến đấu. Nhưng mà, đó không phải là Mỹ định dùng kết quả trên chiến trường thực địa để kết thúc cuộc chiến. Mỹ dự định kết thúc chiến tranh bằng con đường đàm phán. Việc cung cấp vũ khí giúp Kiev cầm cự là để “dẫn người Nga quay trở lại bàn đàm phán, và thực sự đạt được thỏa thuận ngừng bắn.”. Ông Whitaker cũng nói rằng ông hy vọng chuyến đi của Đặc phái viên Witkoff sẽ đạt được hiệu quả tốt.

• Lời đáp trả của Nga —Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev— về tối hậu thư của Tổng thống Mỹ Donald Trump:

Hiện nay tình trạng đàm phán đang đi vào bế tắc. ‘Tối hậu thư’ của Tổng thống Trump đã nhận được phản ứng khá gay gắt từ phía Nga.

Lúc đó Tổng thống Nga Vladimir Putin đã không ra mặt đáp trả về việc này, mà là Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ra mặt đáp trả. Trong thông điệp ông Medvedev viết trên mạng xã hội, có đoạn viết: “Mỗi từng tối hậu thư đều là một bước tới chiến tranh. Không phải là nói về chiến tranh giữa Nga và Ukraine, mà là chiến tranh với chính quốc gia của ông ấy.”

Ông Trump đã coi đó là những lời khiêu khích, và đã phản ứng lại với tuyên bố rằng ông đã cử 2 tàu ngầm hạt nhân của Mỹ tới tiếp cận Nga để bảo vệ “an toàn” cho dân Mỹ.

Thậm chí, trong một phỏng vấn, ông Trump, người đang được đề cử làm ứng viên nhận giải Nobel về Hòa bình, đã tuyên bố với phóng viên rằng “[Nước Mỹ] chúng tôi đã hoàn toàn sẵn sàng cho cuộc chiến tranh hạt nhân.”

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng vụ hạt nhân gì đó chỉ là mang tính hù dọa theo phong cách đàm phán của ông Trump, chứ không phải là ông ấy thật sự đang dẫn mọi việc tới chiến tranh hạt nhân.

Ngoài ra, đoạn “chiến tranh với chính quốc gia của ông ấy” mà ông Medvedev viết, có thể hiểu theo nghĩa khác. Đó không phải là chiến tranh quân sự (như chiến tranh giữa Nga và Ukraine) mà là chiến tranh ở lĩnh vực khác liên quan tới Mỹ.

Dù sao thì sau khi ông Trump tuyên bố tối hậu thư, trong đó gồm cả việc trừng phạt kinh tế với những quốc gia nào dám tiếp tục quan hệ kinh tế Nga, thì theo giáo sư Jeffrey Sachs chỉ ra, cả Trung Quốc và Ấn Độ đã biểu hiện thái độ bất hợp tác, đồng thời tỏ rõ thái độ rằng họ vẫn tiếp tục các mối quan hệ kinh tế với Nga.

Nếu điều đó xảy ra, thì việc cấm vận của ông Trump e rằng sẽ không đạt được mục đích như ông mong muốn, mà trái lại, sẽ tạo ra những mâu thuẫn và khó khăn mới cho Mỹ.

Giáo sư Jeffrey Sachs cho rằng tình trạng bế tắc trong đàm phán là lỗi của Mỹ

Đây là đoạn trong video trên (công bố hôm Thứ Sáu, ngày 1/8), ngay phút 0:00, giáo sư chuyên ngành kinh tế của Đại học Columbia bình luận về tối hậu thư của Tổng thống Mỹ Donald Trump:

Jeffrey Sachs: Điều này hết sức nguy hiểm. Đưa ra tối hậu thư cho Nga?

Đầu tiên, đây không phải là vấn đề có thể ép nhau được. Mà thực chất là hành động khiêu khích và leo thang. Nó không khiến chiến tranh kết thúc, mà trái lại, khiến chiến tranh leo thang.

…

Tôi nghĩ những lời đe dọa của ông Trump về cơ bản là không thể ép được. Nga đang xuất khẩu năng lượng của mình sang các nước châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ. Cả hai đều đã nói rõ rằng họ sẽ tiếp tục nhập khẩu dầu của Nga. [Thực tế] đã chứng minh Hoa Kỳ không có ảnh hưởng được Trung Quốc trong chiến tranh thương mại này.

Và đây là đoạn ông Sachs đổ lỗi cho Mỹ và phương Tây về tình trạng bế tắc (phút 2:43):

Jeffrey Sachs: Vấn đề là những gì các nước phương Tây đang yêu cầu là không phải là một thỏa thuận hòa bình. Họ là yêu cầu ngừng bắn.

Họ không hề sẵn sàng nói về nguyên nhân thực chất đằng sau cuộc xung đột. Làm thế sẽ gây khó khăn. Bởi vì cuộc chiến này lẽ ra có thể kết thúc trong 1 ngày, kết thúc trong 1 tuần, nếu có được sự trung thực từ cả 2 phía về những gì cần phải làm.

…

Trong các cuộc thảo luận ban đầu khi ông Trump mới nhậm chức, ông ấy đã cử Steve Witkoff đến Moskva. Họ đã nói về những điều đúng với thực tế. Họ đã nói về vấn đề [nguyên nhân xung đột là do] mở rộng NATO. Họ đã nói về việc điều đó phải dừng lại, vân vân. Dường như họ đang tiến tới hòa bình.

Sau đó, những người neocon (tân bảo thủ) ở khắp nơi, ở Châu Âu và Hoa Kỳ, đã nói, “Không, không, không. NATO không thể được đưa ra bàn luận. Các ông không thể nói về những điều này, những điều thực tế ấy.”

Và thế là cuộc thảo luận của ông Trump và các nhà lãnh đạo phương Tây nói chung, lập tức chuyển sang ngừng bắn, ngừng bắn vô điều kiện. Rằng, chúng tôi sẽ không nói về bất cứ điều gì khác ngoài lệnh ngừng bắn.

Ồ, thế thì Putin nói, “Tôi không hiểu.” Ồ, ông ấy không hiểu —là tôi đang nói hộ ông ấy hoặc diễn giải ý tứ của ông ấy— Ông ấy nói, “Nhưng chúng ta đã nói về việc chấm dứt xung đột kia mà. Bây giờ các vị lại nói về lệnh ngừng bắn.”

Và người Nga đã nói đi nói lại [ý tứ này] nhiều lần.

“Chúng tôi muốn tìm ra nguyên nhân gốc rễ của [cuộc xung đột] này. Đây không chỉ là sự trì hoãn [để chuẩn bị] cho một cuộc tấn công khác của phương Tây. [Người Nga] chúng tôi biết nhiều người ghét chúng tôi. Điều này rất rõ ràng. Có nguời ghét chúng tôi ở Anh. Có người ghét chúng tôi ở Pháp. Có người ghét chúng tôi ở Mỹ, v.v. Chúng tôi muốn tìm ra nguyên nhân gốc rễ. Chúng tôi không muốn chỉ là một ngừng bắn tạm thời.”

Và các nhà lãnh đạo phương Tây thậm chí không bao giờ quay trở lại giai đoạn thảo luận cơ bản về NATO. Ví dụ, Mark Rutte, Tổng Thư ký NATO, kết thúc hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây tại La Haye bằng câu nói Ukraine trở thành thành viên NATO là tiến trình không thể đảo ngược.

Tất nhiên rồi. Bạn biết đấy, chúng ta thế nào rồi đấy! Sẽ có hòa bình hay không nếu các nước phương Tây về cơ bản nói rằng chúng ta không sẽ thảo luận bất cứ điều gì khác ngoài những gì chúng ta muốn.

Đó là một loại trò chuyện của người điếc tai! (deaf, điếc, nghĩa là chẳng thèm quan tâm nghe đối phương)

Người Nga nhiều lần nói rằng họ đã bị phương Tây lừa khi ký hòa ước Minsk 1 và 2. Người Nga phát hiện ra rằng, đó không phải là hòa ước với thiện chí của phương Tây. Phương Tây chỉ muốn tạm hòa hoãn để có thời gian trang bị vũ trang cho Kiev. Điều này sau đó đã được cả chính khách phương Tây thừa nhận, như bà Angela Merkel, cựu Thủ tướng Đức. Tranh thủ thời gian hòa hoãn ấy, NATO đã xây dựng hàng chục cơ sở quân sự ở Ukraine nhắm vào Nga.

Nga không muốn lại bị lừa lần nữa. Họ sẽ không đàm phán theo phương hướng ngừng bắn 1 thời gian, vô điều kiện.

Phía Nga nhìn nhận rằng chiến tranh Ukraine là chiến tranh ủy nhiệm, với hàng chục quốc gia phương Tây đứng sau Ukraine, biến Ukraine thành bãi chiến trường, chiến đấu “cho tới người Ukraine cuối cùng.”

“Đàm phán luôn là điều cần thiết và quan trọng, đặc biệt là khi chúng dẫn đến hòa bình,” Tổng thống Nga Vladimir Putin bình luận vào đầu tuần này, ý tứ rằng Nga muốn giải pháp hòa bình thực sự chứ không phải tạm thời ngừng bắn vô điều kiện.

Steven Charles Witkoff, 68 tuổi, là tỷ phú người Mỹ, kinh doanh địa ốc, luật sư, và nhà ngoại giao. Ông là đặc phái viên của chính quyền Donald Trump về Trung Đông. Ông khởi nghiệp bằng nghề làm luật sư bất động sản. Ông sáng lập và đứng đầu Witkoff Group. Trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump, Witkoff đã từng tham gia trong một nhóm về giải quyết vấn đề kinh tế trong thời Covid-19. Từ trước khi được bổ nhiệm là đặc phái viên Trung Đông, ông Witkoff đã đóng vai trò quan trọng trong các đàm phán kể từ đầu năm nay với Hamas. Sau khi đặc phái viên Keith Kellogg có vẻ thân cận hơn với chính quyền Kiev và không được thiện cảm từ chính quyền Moskva, ông Trump thường cử Witkoff làm người đối thoại khi nói chuyện với người Nga.

Nhật Tân (t/h)