Đặc phái viên Witkoff của ông Trump sang Đức thúc đẩy đàm phán Nga–Ukraine

Chính quyền Trump đã áp dụng lập trường rõ rệt khác với người tiền nhiệm đối với xung đột Nga–Ukraine, thể hiện đặc trưng “định hướng kết quả” mạnh mẽ. Nhà Trắng quyết định cử đặc phái viên Witkoff tới Berlin gặp các lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, thay vì để Tổng thống Trump đích thân tham dự; bản thân sự sắp xếp này đã phát đi những tín hiệu chính trị phức tạp.

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm thứ Năm (11/12) cho biết Mỹ chỉ cử quan chức tới châu Âu tham gia đàm phán khi tin rằng các cuộc thương lượng có thể đạt được tiến triển đủ lớn.

“Tổng thống cực kỳ thất vọng với cả hai bên trong cuộc chiến này, ông đã mệt mỏi với việc gặp gỡ chỉ để gặp gỡ. Ông không còn muốn những cuộc nói chuyện suông, ông muốn hành động và mong cuộc chiến này kết thúc. Trong vài tuần qua, chính quyền này đã dành hơn 30 giờ để gặp gỡ và đối thoại với Nga, Ukraine và châu Âu,” bà nói.

Điều này cho thấy sự kiên nhẫn của Washington đối với tiến trình đàm phán hiện nay gần chạm giới hạn. Thái độ ấy vừa thể hiện quyết tâm của chính quyền Trump trong việc muốn thấy các kết quả thực chất, vừa hàm ý phía Mỹ có thể đang thất vọng trước lập trường cứng rắn của châu Âu và Ukraine trên bàn đàm phán.

Là người dẫn dắt đàm phán kế hoạch hòa bình của Trump, chuyến công du châu Âu lần này của ông Witkoff được sắp xếp dày đặc và có trọng tâm. Ngoài các cuộc gặp cấp cao tại Berlin, ông còn dự kiến hội đàm với các quan chức tương ứng của Anh, Pháp và Đức trong các ngày 14–15/12. Chuỗi tiếp xúc ngoại giao đa phương dồn dập này cho thấy Mỹ đang tìm cách thúc đẩy đàm phán thông qua việc điều phối lập trường nội bộ phương Tây, đặc biệt là thuyết phục các đồng minh châu Âu ủng hộ khuôn khổ hòa bình do Mỹ đề xuất.

Trước đó, Tổng thống Trump thẳng thắn nói rằng Ukraine đang thua trong cuộc chiến này và cần chấp nhận thực tế để cắt lỗ; nếu Kiev từ chối kế hoạch hòa bình, Mỹ sẽ không tiếp tục ủng hộ Ukraine vô thời hạn. Ông Trump cũng chỉ trích rằng châu Âu hiện do một nhóm lãnh đạo yếu kém điều hành, là những quốc gia suy tàn chỉ nói suông mà không hành động, khiến chiến tranh cứ thế kéo dài.

Hôm thứ Năm, Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng “ngoài Tổng thống Zelensky, những người khác của ông ấy đều thích khái niệm của thỏa thuận [hòa bình]” mà ông đã trình bày vào tháng trước. Tổng thống Mỹ nói thêm rằng tiến trình này “hơi phức tạp, bởi vì bạn đang chia cắt đất đai theo một cách nhất định”.

Trong một cuộc phỏng vấn với Politico hôm thứ Hai, ông Trump nói ông Zelensky “sẽ phải bắt tay vào việc và bắt đầu chấp nhận mọi thứ”.

Mỹ nêu điều kiện để bảo đảm an ninh cho Ukraine – Axios

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng đưa ra các bảo đảm an ninh kiểu NATO và được Quốc hội phê chuẩn cho Kiev, nếu Ukraine đồng ý nhượng bộ lãnh thổ cho Nga, Axios đưa tin hôm thứ Bảy (13/12), dẫn các nguồn tin. Ukraine đã bác bỏ mọi nhượng bộ và thay vào đó kêu gọi một lệnh ngừng bắn – đề xuất mà Moscow coi là mưu đồ nhằm câu giờ và kéo dài xung đột.

Axios dẫn lời các quan chức Mỹ giấu tên cho biết các cuộc đàm phán về bảo đảm an ninh từ Mỹ và các quốc gia EU dành cho Ukraine đã đạt được “tiến triển đáng kể”. Một nguồn tin của Axios cho hay, Washington muốn có một bảo đảm “sẽ không phải là tấm séc trắng… nhưng đủ mạnh”, đồng thời nói thêm: “Chúng tôi sẵn sàng trình lên Quốc hội để bỏ phiếu”.

Theo nguồn tin này, gói đề xuất sẽ bao gồm các nhượng bộ lãnh thổ, theo đó Ukraine “giữ chủ quyền đối với khoảng 80% lãnh thổ của mình” và nhận được “bảo đảm an ninh lớn nhất và mạnh nhất mà nước này từng có”, cùng với một “gói thịnh vượng rất đáng kể”.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Moscow sẵn sàng thảo luận về một khuôn khổ bảo đảm an ninh với điều kiện khuôn khổ đó không nhằm vào Nga. Ông nói thêm rằng Moscow tin Washington “thực sự quan tâm đến một giải pháp công bằng, qua đó… bảo vệ lợi ích hợp pháp của tất cả các bên”.

Báo cáo của Axios cũng cho biết, Mỹ coi là có “tiến triển” trong những phát biểu gần đây của nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky, trong đó ông gợi ý Ukraine có thể tổ chức trưng cầu dân ý về các nhượng bộ lãnh thổ, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến Donbas.

Tuy nhiên, Moscow nhấn mạnh rằng quân đội Ukraine sẽ bị đẩy khỏi khu vực này bằng cách này hay cách khác. Nga cũng cho rằng động thái trưng cầu dân ý của ông Zelensky là một mưu đồ nhằm kéo dài xung đột và giành thời gian để củng cố quân đội Ukraine.

Moscow khẳng định rằng một nền hòa bình bền vững chỉ có thể đạt được nếu Ukraine cam kết không gia nhập NATO, tiến hành phi quân sự hóa và phi phát xít hóa, hạn chế quy mô quân đội, và công nhận thực tế lãnh thổ mới trên thực địa.