Đàm phán thương mại Mỹ-Canada thất bại

Đàm phán giữa Mỹ và Canada về một hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ mới hôm thứ Sáu (31/8) đã không thành công sau khi những bình luận về Canada của ông Trump bị rò rỉ ngay trước đàm phán.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer trong một tuyên bố ngày thứ Sáu cho hay các quan chức Hoa Kỳ sẽ tiếp tục làm việc với Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland và phái đoàn của bà để đạt thỏa thuận thương mại vào tuần sau.

“Đội ngũ của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ sẽ gặp Ngoại trưởng Freeland và các đồng sự của bà vào thứ Tư tuần sau”, ông Lighthizer nói.

Trong một buổi họp báo chiều thứ Sáu tại đại sứ quán Canada ở thủ đô Washington, bà Freeland nói: “Chúng ta đã đạt được tiến triển tốt nhưng vẫn còn việc phải làm”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực gây dựng một thỏa thuận mới với cả Mexico và Canada nhằm thay thế cho thỏa thuận Nafta cũ. Hôm thứ Hai, Tổng thống công bố ông đã đạt một thỏa thuận thương mại song phương với Mexico, nói thêm “chúng ta sẽ chờ xem Canada có muốn là thành viên của thỏa thuận mới này hay không”. Ông Trump đặt hạn chót cho Canada vào thứ Sáu (31/8) để Canada có câu trả lời. Sau khi đàm phán vào ngày hạn chót không thành công, chính quyền Trump gửi thông báo chính thức cho Quốc hội Mỹ về thỏa thuận thương mại song phương với Mexico, nói thêm rằng Canada có thể quyết định tham gia sau nếu hai nước đạt thỏa thuận.

“Tôi đã thông báo cho Quốc hội ý định tham gia vào một thỏa thuận thương mại với Mexico – và Canada, nếu họ sẵn sàng, một cách kịp thời, để đáp ứng các tiêu chuẩn cao về thương mại tự do, công bằng và đối ứng trong thỏa thuận đó”, ông Trump nói.

Thỏa thuận này được cho là nỗ lực của ông Trump nhằm thay thế Nafta,  thỏa thuận tự do thương mại mà ông đã phê phán trong hàng chục năm qua và trong quá trình tranh cử, ông mô tả đây là “một thỏa thuận thương mại có lẽ là tồi tệ nhất được ký kết”.

Sự ‘phá đám’ của truyền thông

Tờ Toronto Star hôm qua đưa tin rằng họ có được các bình luận không công khai từ Phòng Bầu Dục giữa Tổng thống Trump và trang tin Bloomberg ngay trước cuộc đàm phán căng thẳng giữa Mỹ và Canada. Các bình luận này được tờ Star đăng tải ngay trước cuộc đàm phán quan trọng giữa 2 phái đoàn Mỹ, Canada và có thể đã gây tác động tiêu cực cho cuộc đàm phán.

Trong các bình luận này theo tờ Star, ông Trump nói rằng ông sẽ không nhượng bộ Thủ tướng Justin Trudeau của Canada, nhưng sẽ không nói công khai “bởi sẽ là xúc phạm phía Canada nếu họ không thể đạt một thỏa thuận”.

“Vấn đề là đây. Nếu tôi nói không thì câu trả lời là không. Nếu tôi nói không, và bạn sẽ đưa nó lên báo, và họ sẽ thấy bị xúc phạm khi không thể đạt được thỏa thuận … Tôi không thể giết những người đó”, ông Trump nói về chính phủ của ông Trudeau.

Trong một bình luận khác mà ông Trump không muốn công khai, ông nói rằng thỏa thuận này sẽ “hoàn toàn theo ý của chúng ta” và ông đã dọa Canada sẽ đánh thuế ô tô.

Sau khi bài viết của tờ Star được đăng tải, ông Trump đã lên án trang tin này qua Twitter là “trắng trợn vi phạm nguyên tắc phỏng vấn”.

“Ồ, tôi đã đưa ra bình luận với Bloomberg với yêu cầu không công khai về vấn đề Canada, thế mà nguyên tắc hiểu biết rõ ràng này đã bị vi phạm trắng trợn. Thôi chỉ đơn giản là thêm một trang đưa tin bất trung thực khác. Tôi đã quen rồi. Ít nhất Canada biết lập trường của tôi là gì”.

Trong bình luận chính thức được phép công khai với Bloomberg, ông Trump nói rằng thỏa thuận với Canada “gần đạt được”.

“Tôi nghĩ rằng Canada sẽ thỏa thuận ở một thời điểm nào đó. Có thể là thứ Sáu, hoặc có thể là trong một khoảng thời gian nào đó. Nhưng cuối cùng họ sẽ không có lựa chọn”, ông nói.

Tuy nhiên, theo tờ Star của Canada, bình luận này còn có thêm một đoạn được Tổng thống yêu cầu không công khai. Trong đoạn này ông nói, “hoàn toàn theo ý chúng ta. Hoàn toàn”.

Các bình luận bị rò rỉ đã đến được tai chính quyền Canada và gây ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc đàm phán được tổ chức ngay trong ngày hôm đó.

Tờ Star cũng cho hay họ đã hỏi chính quyền Trudeau về những bình luận này ngay trước cuộc gặp quan trọng giữa các quan chức 2 bên hôm thứ Sáu. Tờ báo đưa tin rằng đội ngũ đàm phán của Trudeau đã “xem chúng như sự xác nhận của họ về các nghi ngờ rằng đội ngũ của ông Trump không thực sự có ý định nhượng bộ” – và đã nhắc lại lời ông Trump với các nhà đàm phán của Mỹ ngay khi hai bên gặp nhau hôm thứ Sáu.

Khi được yêu cầu bình luận, chính phủ Canada nhắc lại tuyên bố của ông Trudeau nói: “Chúng tôi sẽ chỉ ký thỏa thuận nếu nó tốt cho Canada. Xin nhắc lại, không có thỏa thuận thì tốt hơn một thỏa thuận tồi cho Canada và đối với người Canada thì đây chính xác là những gì mà chúng tôi kiên quyết giữ vững”.

Theo Fox News, chưa rõ tờ Toronto Star lấy được các bình luận của ông Trump từ đâu. Bài báo chỉ dẫn lại từ “một nguồn” và tổng biên tập của báo Bloomberg cũng không phủ nhận thông tin này là sai.

Fox News đã hỏi Bloomberg thì nhận được câu trả lời: “Khi chúng tôi đồng ý sẽ không công khai một điều gì đó, chúng tôi sẽ tôn trọng nó”.

Tên phóng viên của báo Toronto Star xuất hiện trong bài báo, Daniel Dale, nói rằng phía Canada “đã phàn nàn với tôi rằng đội ngũ của Trump không thể hiện một chút nhượng bộ nào kể cả trước khi tôi hỏi họ có nhận xét gì về các câu nói của ông Trump sáng nay”.

“Họ xem các câu nói này là xác nhận cho những nghi ngờ rằng đội của ông Trump không phải đang cố gắng đạt một thỏa thuận hai bên cùng thắng vào hôm nay”, Daniel đăng trên Twitter.

Hồi tháng 8, ông Trump dọa đánh thuế nhập khẩu ô tô nếu Mỹ và Canada không đạt được thỏa thuận thương mại.

“Canada phải chờ đợi. Hàng rào thương mại và thuế quan của họ là quá cao. Sẽ đánh thuế ô tô nếu không đạt thỏa thuận!”

Đức Trí 

Xem thêm: