Dự luật Ủy quyền Quốc phòng Mỹ: Yêu cầu công bố tài sản bí mật của giới lãnh đạo ĐCSTQ

Chiều thứ Tư (10/12), sau một cuộc tranh luận đậm mùi thuốc súng giữa hai đảng, Hạ viện Mỹ đã mạo hiểm thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) cho năm tài khóa 2026. Nội dung khiến Trung Nam Hải chấn động nhất là yêu cầu công bố tài sản bí mật của giới lãnh đạo cấp cao Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Dự luật dài hơn 3.000 trang, tổng ngân sách khoảng 900 tỷ USD, với tỷ lệ sít sao 215 phiếu thuận – 211 phiếu chống.

Dù hai đảng vẫn còn bất đồng sâu sắc về các vấn đề xã hội trong nước, nhưng những điều khoản cứng rắn nhắm vào ĐCSTQ trong dự luật hầu như không bị cắt giảm, cho thấy Mỹ đang dùng phương thức lập pháp để xác lập chiến lược mới: “Thoát ly toàn diện” và “thanh toán chính trị” đối với ĐCSTQ.

Dự luật yêu cầu công khai bắt buộc về các hành vi tham nhũng của giới lãnh đạo cấp cao ĐCSTQ, quy định rõ rằng trong vòng một năm kể từ ngày có hiệu lực, Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ (DNI) phải phối hợp với Ngoại trưởng công bố trên trang web công khai một báo cáo chi tiết về tài sản của tầng lớp lãnh đạo Trung Quốc.

Phạm vi điều tra nhắm trực tiếp tới Tổng Bí thư ĐCSTQ, các ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị và toàn bộ ủy viên Bộ Chính trị. Quốc hội yêu cầu cơ quan tình báo phải cung cấp chứng cứ thực chất về tài sản tài chính ở nước ngoài, bất động sản và những tài sản được “đứng tên hộ” của họ và người thân.

Giới phân tích cho rằng đây là lần đầu tiên Mỹ sử dụng sức mạnh tình báo quốc gia nhằm phá vỡ nền tảng đạo đức và tính chính danh trong sự thống trị của ĐCSTQ.

Về vấn đề Đài Loan, dự luật đạt bước đột phá mang tính lịch sử: Lần đầu tiên xác lập bằng luật việc Washington phải ủng hộ Đài Loan tham gia các hoạt động giám sát của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đồng thời bảo đảm công dân Đài Loan có cơ hội làm việc tại IMF, phá vỡ nỗ lực của Bắc Kinh nhằm cô lập Đài Loan trong hệ thống tài chính quốc tế.

Về quân sự, Quốc hội Mỹ ủy quyền cho tối đa 1 tỷ USD trong năm tài khóa 2026 để đáp ứng nhu cầu an ninh của Đài Loan, đồng thời chỉ đạo Lầu Năm Góc xây dựng “chiến lược 5 năm”, tăng cường diễn tập chung Mỹ–Đài Loan và triển khai kế hoạch hợp tác về năng lực “hệ thống không người lái và chống không người lái” tại eo biển Đài Loan, nhằm đối phó hành vi quấy nhiễu vùng xám của quân đội Trung Quốc.

Để tái cấu trúc an ninh kinh tế, dự luật đưa ra mệnh lệnh thanh lọc chuỗi cung ứng nghiêm ngặt. Điều khoản gây chú ý liên quan đến công nghệ sinh học cũng được đưa vào, cấm hoàn toàn Lầu Năm Góc và các cơ quan tình báo ký hợp đồng với các tập đoàn công nghệ sinh học Trung Quốc như WuXi AppTec (Dược Minh Khang Đức) và BGI.

Đồng thời, dự luật cấm Bộ Quốc phòng Mỹ mua các loại pin tiên tiến, linh kiện quang điện, màn hình máy tính và khoáng sản quan trọng từ các thực thể nước ngoài gây lo ngại; yêu cầu từng bước loại bỏ thiết bị Trung Quốc trong các hệ thống hiện có.

Ngoài ra, dự luật thiết lập một hệ thống giám sát đầu tư nước ngoài sâu rộng, trao cho Bộ Tài chính Mỹ quyền ngăn chặn doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào các công nghệ rủi ro cao của Trung Quốc, và yêu cầu bắt buộc phải báo cáo cho Quốc hội Mỹ về các giao dịch liên quan đến quân đội hoặc mạng lưới giám sát của ĐCSTQ.

Mặc dù dự luật được thông qua với tỷ lệ sít sao 215–211 phiếu, phản ánh sự đấu đá gay gắt trong Quốc hội Mỹ về chi tiêu và các vấn đề xã hội trong nước (như chính sách phá thai trong quân đội, các chương trình đa dạng hóa DEI…), nhưng lập trường cứng rắn đối với ĐCSTQ vẫn là mạch chủ đạo xuyên suốt toàn bộ dự luật.

Dự luật cho phép mức chi tiêu quân sự hằng năm kỷ lục lên tới 901 tỷ USD, mở đường để dự luật quan trọng này trở thành luật lần thứ 65 liên tiếp.

Mức chi tiêu quốc phòng 901 tỷ USD cao hơn 8 tỷ USD so với đề xuất mà Tổng thống Donald Trump đưa ra hồi đầu năm. Dự luật cũng phân bổ 400 triệu USD/năm viện trợ quân sự cho Ukraine trong 2 năm tới, đồng thời bao gồm các biện pháp củng cố cam kết của Mỹ đối với an ninh châu Âu.

Dự luật bao gồm nhiều nội dung nhằm cải thiện đời sống của binh sĩ, trong đó có kế hoạch tăng 4% lương cho quân nhân và nâng cấp nhà ở tại các căn cứ quân sự. Tuy nhiên, dự luật không bao gồm quy định về bảo hiểm chi trả các biện pháp điều trị sinh sản cho gia đình quân nhân, do vấp phải sự phản đối của Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson.

Dự luật cũng chỉ đạo Bộ Ngoại giao Mỹ triển khai các “Điều phối viên khu vực về vấn đề Trung Quốc” trên toàn cầu, chuyên theo dõi và đối phó hoạt động của ĐCSTQ dọc theo “Vành đai và Con đường”. Sau khi được Hạ viện thông qua, dự luật sẽ được chuyển sang Thượng viện để thống nhất lần cuối và dự kiến trình Tổng thống ký ban hành trước cuối năm.