Iran công bố động thái hạt nhân mới

Iran đã hiện thực cam kết mở rộng chương trình hạt nhân nhằm đáp trả việc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) thông qua một nghị quyết chỉ trích nước này. Theo thông báo hôm Chủ Nhật (24/11) của Chủ tịch quốc hội Iran, ông Mohammad Bagher Ghalibaf, Tehran đã khánh thành các máy ly tâm tiên tiến mới để làm giàu hạt nhân.

IAEA thuộc Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết chỉ trích Iran tại cuộc họp của hội đồng điều hành vào thứ Năm (21/11). Nghị quyết này lên án sự thiếu minh bạch của Iran về các hoạt động hạt nhân. Nghị quyết đã được thông qua với 19 phiếu thuận. Trung Quốc, Nga và Burkina Faso bỏ phiếu chống. Có 12 phiếu trắng và Venezuela đã không bỏ phiếu, theo các nguồn tin của AFP. 

Trong một tuyên bố chung trước đó, Anh, Pháp và Đức tuyên bố chương trình hạt nhân của Iran gây ra “mối đe dọa” đối với an ninh quốc tế. Hoa Kỳ cũng chỉ trích các hoạt động hạt nhân của Iran là “vô cùng đáng lo ngại”.

Ông Ghalibaf nói với quốc hội rằng nghị quyết của IAEA phản ánh “cách tiếp cận phi thực tế và phá hoại về mặt chính trị” của phương Tây đối với chương trình hạt nhân của Iran. Ông cáo buộc các quốc gia như Hoa Kỳ sử dụng các hoạt động hạt nhân của Iran làm cái cớ cho “hành động phi pháp” của riêng họ và nói rằng động thái mà họ dẫn đầu đã gây nguy hiểm cho uy tín và tính độc lập của IAEA.

“Sự gian dối và thiếu thiện chí của họ đã phá vỡ bầu không khí mang tính xây dựng mà chúng tôi đang xây đắp để tăng cường hợp tác giữa Iran và cơ quan này. Những quyết định mang tính chính trị và không mang tính xây dựng này buộc các quốc gia phải thực hiện các biện pháp bên ngoài các giao thức của IAEA để bảo vệ an ninh quốc gia của họ”, ông Ghalibaf tuyên bố, trước khi khẳng định rằng Tehran sẽ triển khai các hệ thống máy ly tâm tiên tiến để làm giàu uranium để trả đũa.

Ông Ghalibaf kêu gọi các quốc gia thành viên IAEA phản đối ảnh hưởng của phương Tây đối với cơ quan này và nhắc lại rằng hợp tác hạt nhân quốc tế nên được tiến hành trong khuôn khổ phi chính trị.

Đại sứ Iran tại IAEA, ông Mohsen Naziri Asl, trước đó gọi nghị quyết của IAEA là “có động cơ chính trị”.

Từ lâu phương Tây đã tuyên bố các hoạt động làm giàu uranium của Iran là một nỗ lực bí mật nhằm phát triển vũ khí nguyên tử, bất chấp sự khẳng định của Tehran rằng chương trình hạt nhân của họ là hòa bình. Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc thế giới đã đặt ra các giới hạn cho chương trình này để đổi lấy việc nới lỏng lệnh trừng phạt, nhưng thỏa thuận đã thất bại sau khi Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018 dưới thời chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Kể từ đó, Iran đã tăng cường khả năng làm giàu hạt nhân và theo Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi, hiện đã gần đạt đến ngưỡng cần thiết để vũ khí hóa.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã cảnh báo ông Grossi trong chuyến thăm Tehran đầu tháng Mười Một này rằng sẽ có phản ứng nếu hội đồng IAEA thông qua nghị quyết chống Iran. Theo ông Araghchi, Tehran sẵn sàng đàm phán lại thỏa thuận năm 2015, nhưng chỉ khi phương Tây sẵn sàng chấp thuận một thỏa thuận mới với các điều khoản các bên cùng có lợi.