Lãnh đạo đối lập chính thức tuyên bố làm tổng thống tạm quyền thay Maduro

Lãnh đạo phe đối lập Venezuela Juan Guaido hôm thứ Tư (23/1) đã chính thức tuyên bố làm tổng thống tạm quyền. Động thái này của ông Guaido lập tức nhận được sự ủng hộ của Mỹ, Canada và một số quốc gia Nam Mỹ khác.

Lãnh đạo đối lập Juan Guaido trong một cuộc tập trung của người ủng hộ tại đông Caracas hôm 23/1.

Theo Reuters, trong một cuộc tập trung thu hút hàng trăm nghìn người dân Venezuela tại đông Caracas, ông Juan Guaido nói rằng ông Maduro đã chiếm đoạt quyền lực và hứa sẽ thành lập một chính phủ chuyển tiếp giúp đất nước thoát khỏi tình trạng sụp đổ kinh tế.

“Tôi thề sẽ dùng tất cả quyền lực tổng thống để đảm bảo chấm dứt sự chiếm quyền này,” ông Juan Guaido nói trước đám đông cuồng nhiệt.

Tuyên bố của ông Guaido sẽ đưa Venezuela bước vào tình huống chưa từng có tiền lệ khi mà phe đối lập sẽ điều hành một chính phủ song song được quốc tế công nhận là hợp pháp nhưng quyền lực kiểm soát nhà nước thực tế vẫn nằm trong tay chính quyền Maduro.

Ông Maduro đã bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống lần hai từ ngày 10/1, nhưng từ đó cũng kéo theo sự phản đối của phe đối lập và cộng đồng quốc tế. Những người phê bình cho rằng ông Maduro là tổng thống bất hợp pháp vì ông đắc cử trong một cuộc bỏ phiếu gian lận vào tháng 5/2018.

Theo hiến pháp Venezuela, nếu chức danh tổng thống được xác định bỏ trống, cuộc bầu cử mới sẽ được tiến hành trong vòng 30 ngày và thời gian đó chủ tịch quốc hội sẽ đảm nhận vai trò tổng thống tạm quyền.

Ông Juan Guaido đang chiếu theo hiến pháp để tuyên bố đảm đương chức tổng thống Venezuela trong thời gian chờ tổng tuyển cử. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao thân chính quyền Maduro đã ra phán quyết rằng tất cả hành động do quốc hội do phe đối lập kiểm soát là vô hiệu và chính quyền Maduro cũng cáo buộc ông Guaido đang thực hiện cuộc đảo chính, đe dọa sẽ bò tủ lãnh đạo đối lập này.

Phát biểu từ phủ tổng thống và được phát trên truyền hình, ông Maduro đã cáo buộc phe đối lập đang tìm cách đảo chính với sự hậu thuẫn của Mỹ. Ông Maduro nói rằng Mỹ đang tìm cách cai trì Venezuela từ Washington.

“Chúng ta đã có đủ chủ nghĩa can thiệp, ở đây chúng ta có nhân phẩm, chết tiệt! Người dân ở đây sẽ bảo vệ mảnh đất này,” ông Maduro nói trong khi đứng bên cạnh là các lãnh đạo cấp cao của Đảng Xã hội chủ nghĩa cầm quyền, nhưng vắng mặt bộ trưởng quốc phòng và các thành viên chỉ huy quân đội cấp cao.

Reuters cho biết họ đã liên hệ qua điện thoại với văn phòng của Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino để tìm hiểu thông tin, nhưng không nhận được phản hồi.

Ngay sau khi ông Juan Guaido tuyên bố trở thành tổng thống tạm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức công nhận lãnh đạo đối lập này và ca ngợi kế hoạch tổ chức tuyển cử của ông ta.

“Tôi sẽ tiếp tục sử dụng toàn bộ sức mạnh kinh tế và ngoại giao của Mỹ để gây sức ép khôi phục nền dân chủ Venezuela,” ông Trump nói trong một tuyên bố phát đi từ Tòa Bạch Ốc.

Tiếp sau Mỹ, Canada và hàng loạt các nước Nam Mỹ như Brazil, Colombia và Paraguay cũng đã phát đi tuyên bố công nhận ông Juan Guaido là tổng thống hợp pháp của Venezuela.

Trước phản ứng của Mỹ, ông Maduro tuyên bố chấm dứt quan hệ ngoại giao với Mỹ và cho các nhà ngoại giao Washington có 72 ngày để rời Caracas.

Phát biểu trước đám đông người ủng hộ mặc áo đỏ tập hợp tại phủ tổng thống ở thủ đô Caracas, ông Maduro nói: “Trước nhân dân và các quốc gia thế giới, và với tư cách là tổng thống hợp hiến… Tôi quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao và chính trị với chính phủ đế quốc Mỹ.”

Trong một diễn biến khác liên quan tới tình hình Venezuela, những người biểu tình phản đối chính quyền Maduro tại thành phố miền nam Puerto Ordaz hôm 22/1 (giờ địa phương) đã lật đổ tượng đài cố lãnh đạo xã hội chủ nghĩa Hugo Chavez. Người biểu tình đã phá đôi bức tượng và treo một phần của nó lên một cây cầu, theo Reuters.

“Chúng tôi cần tự do, chúng tôi cần chính phủ tham nhũng này rút lui, chúng tôi cần tất cả đoàn kết để có hòa bình tại Venezuela,” bà Claudia Olaizola, 54 tuổi, tham gia biểu tình tại quận Chacao, Puerto Ordaz nói với Reuters.

Tân Bình