Liên Hiệp Quốc cáo buộc an ninh Myanmar tra tấn có hệ thống thường dân

Các điều tra viên Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba (11/8) phát giác bằng chứng quan trọng cho thấy lực lượng an ninh Myanmar đã thực hiện các hành vi tra tấn có hệ thống, gồm đánh đập, sốc điện, cưỡng hiếp tập thể, siết cổ, và những hình thức khác như dùng kềm bẻ bật móng tay.

“Chúng tôi đã phát hiện những chứng cứ quan trọng, bao gồm lời khai nhân chứng, cho thấy tình trạng tra tấn có hệ thống tại các cơ sở giam giữ ở Myanmar,” ông Nicholas Koumjian, Lãnh đạo Cơ chế Điều tra Độc lập về Myanmar (IIMM), nói trong một thông cáo kèm theo bản phúc trình dài 16 trang.

Các điều tra viên tập trung vào tội tra tấn một phần vì nhiều nạn nhân có thể nhận diện được thủ phạm, điều mà ông Koumjian – một cựu công tố viên – cho là có thể giúp ích cho việc kết án trong tương lai.

“Mọi người thường biết tên hoặc ít ra là nhận ra khuôn mặt của những kẻ đã tra tấn họ hay tra tấn bạn bè họ,” ông Koumjian nói với các ký giả tại Geneva.

Các nạn nhân cũng bao gồm cả trẻ em, thường bị bắt giữ và tra tấn phi pháp để thay thế cho cha mẹ đang lẩn trốn. Một số vụ tra tấn thậm chí đã dẫn đến tử vong.

Kết luận của IIMM dựa trên hơn 1.300 nguồn: gồm hàng trăm lời khai nhân chứng, chứng cứ pháp y, văn kiện và hình ảnh, bào trùm giai đoạn một năm tính đến ngày 30 tháng Sáu.

Ngoài ra, IIMM cũng nhận diện được thủ phạm là các chỉ huy quân sự cấp cao, nhưng chưa công bố danh tính do cuộc điều tra vẫn đang tiến hành.

Chính quyền quân sự Myanmar bác bỏ cáo buộc, khẳng định họ đang tiến hành các “biện pháp an ninh” hợp pháp và không bắt giữ, tra tấn hay hành quyết trái phép những thường dân vô tội. Họ cho rằng “bọn khủng bố” mới là thủ phạm đi tra tấn và sát hại thường dân. 

Phúc trình của Liên Hiệp Quốc cho hay, chính quyền quân sự đã phớt lờ hơn hai chục yêu cầu của Liên Hiệp Quốc về việc cung cấp thông tin về các tội ác bị cáo buộc và cho phép tiếp cận lãnh thổ. Phản hồi của quân đội gửi báo giới cũng không đề cập tới cáo buộc của Liên Hiệp Quốc.

Cơ chế Điều tra Độc lập về Myanmar (IIMM), thành lập năm 2018, đang điều tra các vi phạm từ năm 2011, gồm:

(1) Cuộc đàn áp người Rohingya theo đạo Hồi năm 2017– khi hàng trăm ngàn người phải bỏ chạy để thoát khỏi cuộc đàn áp quân sự.

(2) Các vụ vi phạm đối với mọi nhóm dân cư từ sau đảo chính 2021

Ngoài ra, IIMM cũng hỗ trợ các vụ kiện tại Vương quốc Anh và Tòa Hình sự Quốc tế.

Thiên Vân (t/h), theo Reuters