Một tổ chức năng lượng xanh bị phơi bày mang lợi đến Trung Quốc, gây hại cho Hoa Kỳ

State Armor, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về an ninh quốc gia đã công bố một bản báo cáo toàn diện, nêu rõ cơ cấu hoạt động của một tổ chức được tài trợ hậu hĩnh, đặt trụ sở tại Hoa Kỳ nhưng thực chất bị cho là đang gây phương hại đến lĩnh vực năng lượng của Hoa Kỳ, cổ súy cho các chính sách xanh cánh tả, và rốt cuộc là phục vụ lợi ích của Trung Quốc.

Bản báo cáo truy lần dòng tiền của Energy Foundation China (EFC), một tổ chức phi lợi nhuận được đăng ký theo quy chế 501(c)(3) tại San Francisco, tiểu bang California, Hoa Kỳ, nhưng phần lớn nhân viên lại làm việc tại Bắc Kinh.

“Energy Foundation China từng mang tên Energy Foundation trước khi tách phần lớn các hoạt động tại Hoa Kỳ vào năm 2019 để thành lập một tổ chức riêng mang tên U.S. Energy Foundation. Tuy vẫn giữ danh xưng chính thức là Energy Foundation, kể từ năm 2019, tổ chức này bắt đầu sử dụng bí danh ‘Energy Foundation China’ hay ‘EF China’ nhằm phân biệt với tổ chức U.S. Energy Foundation nay đã tách ra độc lập. Tổ chức này được sáng lập bởi ông Hal Harvey, một nhà hoạt động về khí hậu và cũng là doanh nhân có liên hệ sâu sắc với nhiều tổ chức cánh tả và với Trung Quốc”, bản báo cáo cho hay. 

State Armor phát hiện ra rằng EFC đã “chi ra hàng triệu USD mỗi năm để tài trợ cho những người ủng hộ khí hậu thúc đẩy việc loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và chuyển sang các giải pháp năng lượng xanh thay thế, trong đó có các tổ chức như Rocky Mountain Institute (RMI) và Natural Resources Defense Council (NRDC), trong đó tổ chức NRDC từng bị Quốc hội [Hoa Kỳ] điều tra năm 2018 về việc liệu tổ chức này có nên đăng ký là đại diện nước ngoài hay không, do nhận tài trợ từ Trung Quốc”. 

Viện Rocky Mountain Institute chính là nơi đã soạn ra một trong những nghiên cứu nổi bật nhất được nhiều chính trị gia thuộc Đảng Dân chủ viện dẫn để biện minh cho việc loại bỏ bếp gas, và được Bộ Năng lượng của chính Biden sử dụng làm căn cứ.

Đầu năm 2025 này, nhiều ủy ban Quốc hội đã hợp lực mở cuộc điều tra về EFC, và yêu cầu Chủ tịch EFC – ông Zi Chou – cung cấp hồ sơ về các nguồn tài chính liên quan đến các khoản tài trợ của tổ chức EFC cho các tổ chức khác nhau tại Hoa Kỳ, sau khi Fox News đăng bài phóng sự cho thấy EFC đã chuyển hàng triệu USD tài trợ cho các sáng kiến về khí hậu và các nhóm môi trường tại Mỹ.

Bản báo cáo nêu chi tiết cách EFC đã “dẫn đầu một chiến dịch lập pháp cấp tiểu bang tại Hoa Kỳ” chống lại công ty Bayer – tập đoàn phân bón hàng đầu của phương Tây – qua đó thúc đẩy các vụ kiện chống lại công ty Bayer xoay quanh một loại thuốc trừ sâu bị cho là có khả năng gây ung thư, với mục tiêu triệt thoái Bayer khỏi thị trường Mỹ, qua đó buộc Hoa Kỳ phải lệ thuộc vào các nhà cung ứng từ Trung Quốc.

Báo cáo cũng tiếp tục liệt kê cách tổ chức này “đã tài trợ hàng triệu USD” cho Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch (ICCT) nhằm thúc đẩy “tương lai năng lượng sạch”, và cách ICCT là “một [tổ chức] ủng hộ tích cực” cho các sáng kiến về khí hậu trong Đạo luật Giảm Lạm phát, nhằm mục tiêu tăng cường cơ sở hạ tầng xe tải chạy bằng điện. 

Theo Fox News, năm 2023, Energy Foundation đã chuyển 480.000 USD cho Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch – có trụ sở tại Washington, D.C. – để vận động việc sử dụng xe điện rộng khắp và giải trừ carbon trong lĩnh vực giao thông nói chung. Ngoài ra, họ còn chuyển tổng cộng 450.000 USD cho Đại học Maryland và Trung tâm Jackson Hole về Các Vấn đề Toàn cầu để tài trợ cho các dự án loại bỏ sự lệ thuộc vào nhiệt điện than.

Ông Josh Hodges – ủy viên của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Hoa Kỳ-Trung Quốc và cựu cố vấn an ninh quốc gia cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và từng là giám đốc cấp cao tại Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Trump đầu tiên– cho biết EFC là “một ví dụ điển hình về chiến lược chiến tranh bất đối xứng của Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và về động lực nhằm gia tăng sự thống trị của họ đối với các công ty Hoa Kỳ“.

“Đảng Cộng Sản Trung Quốc đang vận dụng một mạng lưới thiện nguyện [trá hình] để lèo lái Hoa Kỳ rời xa các nguồn năng lượng nội địa ổn định và bị trói buộc vào các chuỗi cung ứng do Bắc Kinh kiểm soát. Cho dù đó là tấm pin mặt trời, điện thoại di động, pin xe điện cho đến hóa chất nông nghiệp – dấu vết của Bắc Kinh hiện diện khắp nơi trong cái gọi là ‘quá trình chuyển dịch xanh’ đang được thúc đẩy ở Hoa Kỳ”, ông Hodges nhận định. 

Bản báo cáo còn dẫn lời ông Liu Zhenmin – đặc phái viên về khí hậu của Trung Quốc – cho rằng các chính sách năng lượng xanh của Tổng thống Biden vẫn sẽ được duy trì, ngay cả khi một chính quyền Trump kế tiếp có cái nhìn hoài nghi hơn. Ông Zhenmin nói rằng, “ngay cả nếu chính quyền Trump [thứ hai] đảo ngược chính sách về biến đổi khí hậu, thì cũng khó có thể làm gián đoạn hoàn toàn các hành động chuyển đổi xanh đã bắt đầu ở nhiều nơi khác nhau trên khắp nước Mỹ”. 

“Nói cách khác, sự thâm nhập của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào các hệ thống chính trị và công nghiệp Hoa Kỳ đã ăn sâu đến mức các quan chức ĐCSTQ tin rằng ngay cả một Nhà Trắng hoài nghi cũng không thể ngăn chặn được đà lệ thuộc ngày càng tăng của Hoa Kỳ vào các công nghệ của Trung Quốc”, báo cáo kết luận. 

Ông Will Hild – Giám đốc Điều hành tổ chức Consumers’ Research – nhận định rằng bản báo cáo “phơi bày một sự thật đáng lo ngại” rằng EFC là một phần trong chiến dịch rộng lớn hơn nhằm làm suy yếu khả năng tự chủ năng lượng của Hoa Kỳ và “kìm hãm” nghị trình năng lượng của Tổng thống Trump để đem lại lợi ích cho ĐCSTQ.

“EFC đang vũ khí hóa hệ tư tưởng thức tỉnh [cánh tả] để thực hiện kế hoạch này và buộc người tiêu dùng Hoa Kỳ phải  lệ thuộc vào Trung Quốc để có nguồn năng lượng. Người dân Hoa Kỳ xứng đáng được biết sự thật về chiến dịch của [đối thủ] ngoại bang đang đầu độc nền kinh tế và tái định hình tương lai năng lượng của quốc gia. Chúng tôi hoan nghênh những tổ chức như State Armor, những người đang tích cực vạch trần các mưu mô gian trá nhắm vào người tiêu dùng”, ông Hild nói.

Bên cạnh hoạt động vì khí hậu, bản báo cáo cũng cho thấy cách “Bắc Kinh đang lợi dụng phong trào khí hậu và khống chế các chuỗi cung ứng ‘xanh’ mới nổi, qua đó biến một điểm yếu nội tại thành sức mạnh toàn cầu” — đồng thời chỉ rõ các mối liên hệ giữa EFC và Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Chẳng hạn, Giám đốc Điều hành của EFC – ông Zou Ji – từng giữ các chức vụ cao tại Trung tâm Quốc gia về Chiến lược Biến đổi Khí hậu Quốc gia thuộc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc. 

 “Ông này [Zou] có quan hệ mật thiết với ban lãnh đạo ĐCSTQ đến mức được đưa vào phái đoàn Trung Quốc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Paris năm 2015. Các mối quan hệ khác của ông Zou còn bao gồm một vị trí tại một trung tâm tại Đại học Thanh Hoa, nơi các đồng nghiệp của ông bao gồm một cựu sĩ quan cao cấp đã nghỉ hưu của Giải phóng quân (PLA) và một cựu phó giám đốc một viện nghiên cứu trực thuộc Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc (MSS)”, báo cáo nêu rõ. 

Ông Zou Ji không phải là nhân vật duy nhất trong hàng ngũ lãnh đạo EFC có quan hệ với ĐCSTQ. Bản báo cáo còn nêu tên luật sư Hongjun Zhang – thành viên Hội đồng Quản trị EFC tại Washington, D.C. – người đang là thành viên Hội đồng Hợp tác Quốc tế về Môi trường và Phát triển của Trung Quốc, và từng giữ chức vụ giám đốc lập pháp tại Quốc hội Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc.

Theo hồ sơ tại hãng luật nơi ông làm việc, ông Zhang từng dành “nhiều năm [phục vụ] trong bộ máy chính quyền Trung Quốc”, bao gồm công việc tại các cơ quan như “Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT), Bộ Thương mại (MOFCOM), Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Nhà nước (CFDA), Bộ Nông nghiệp (MOA), và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia”. 

Bản báo cáo nhấn mạnh rằng hoạt động của EFC tại Trung Quốc được giám sát bởi Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) của ĐCSTQ – một cơ quan quyền lực trực thuộc chính phủ có trụ sở tại Bắc Kinh, nằm trong một tòa nhà do một công ty đầu tư quốc doanh sở hữu, vốn liên hệ với hệ thống tuyên truyền truyền thông nhà nước Trung Quốc.

Dân biểu John Moolenaar (Đảng Cộng hòa, Michigan) – Chủ tịch Ủy ban Chọn lọc Hạ viện về Cạnh tranh Chiến lược giữa Hoa Kỳ và Đảng Cộng sản Trung Quốc – trong một buổi phỏng vấn với Fox News đã lên tiếng cảnh báo về vấn đề này trong bản báo cáo: “Báo cáo này xác nhận những gì mà chúng tôi đã cảnh báo từ lâu: Đảng Cộng sản Trung Quốc đang sử dụng các tổ chức phi lợi nhuận tưởng chừng như vô hại để tác động đến chính sách của Mỹ cũng như làm tổn hại đến lợi ích của Hoa Kỳ – trong trường hợp này là về độc lập năng lượng của chúng ta”. 

“Energy Foundation China hoạt động dưới sự chỉ đạo của ĐCSTQ và đang lợi dụng hệ thống thiện nguyện của chúng ta để thúc đẩy những chính sách có lợi cho Bắc Kinh chứ không phải cho người dân Mỹ. Ủy ban Chọn lọc [Hạ viện] sẽ tiếp tục điều tra cách các tổ chức có liên hệ với ĐCSTQ xâm nhập vào các tổ chức của Hoa Kỳ, nhằm mục đích chuyển dời các chuỗi cung ứng quan trọng sang Trung Quốc và định hình các chương trình nghị sự về môi trường nhằm mục đích khiến cho Hoa Kỳ yếu đi trong khi Trung Quốc ngày càng mạnh hơn. Chúng tôi sẽ tiếp tục vạch trần các hoạt động gây ảnh hưởng này và phối hợp với Quốc hội và chính quyền để bảo vệ an ninh năng lượng và chủ quyền quốc gia của Hoa Kỳ”, ông Moolenaar tiếp tục.

Báo cáo cũng ghi nhận sự hợp tác của EFC với các giới chức và tổ chức Hoa Kỳ. Năm 2023, EFC đã “bảo trợ” một sự kiện có sự hiện diện của Thống đốc California Gavin Newsom trong chuyến thăm Trung Quốc, và sau đó một tháng tổ chức một diễn đàn để thảo luận về việc thúc đẩy “hợp tác carbon thấp giữa hai quốc gia”. 

Ông Vance Wagner – Phó Chủ tịch phụ trách quan hệ đối tác chiến lược của EFC – đã phản bác báo cáo này, nói rằng: “Energy Foundation China là một tổ chức thiện nguyện độc lập chuyên tài trợ cho  nghiên cứu và nâng cao năng lực về biến đổi khí hậu tại Trung Quốc”. 

“Biến đổi khí hậu là một trong những mối đe dọa lớn nhất mà thế giới chúng ta đang phải đối mặt. Công việc của chúng tôi hiện tập trung vào Trung Quốc vì quy mô của ngành năng lượng và vai trò phát thải toàn cầu của nước này. Dù tình hình địa chính trị có căng thẳng, nhưng việc hợp tác có ý nghĩa với Trung Quốc về biến đổi khí hậu và giảm phát thải là vì lợi ích của tất cả mọi người. Tất cả các khoản tài trợ mà chúng tôi đã thực hiện đều hỗ trợ các dự án liên quan đến biến đổi khí hậu và Trung Quốc, và không liên quan theo bất kỳ cách nào nhằm ảnh hưởng đến chính sách năng lượng của Hoa Kỳ. EFC không nhận tài trợ từ bất kỳ chính phủ hoặc đảng phái chính trị nào“, ông Wagner khẳng định. 

“Chính phủ Trung Quốc cũng như ĐCSTQ không tài trợ, chỉ đạo hay kiểm soát EFC hay [đứng sau] các quyết định tài trợ của chúng tôi. Chúng tôi tuân thủ đầy đủ mọi luật lệ và quy định của Hoa Kỳ và Trung Quốc và không tham gia vận động hành lang hoặc hỗ trợ các hoạt động bầu cử ở bất kỳ quốc gia nào“, ông Wagner phát biểu. 

Báo cáo cũng nêu rõ rằng từ năm 2020 đến 2021, EFC đã trao hơn 1 triệu USD cho Phòng Thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley (thuộc Bộ Năng lượng Hoa Kỳ) để tài trợ cho “nghiên cứu năng lượng xanh” và đào tạo trong phòng thí nghiệm nhằm nâng cao hiệu suất của các ngành công nghiệp của Trung Quốc.

Chính quyền Biden – theo báo cáo – đã cấp 60 triệu USD cho Viện Cộng đồng Bền vững, một tổ chức “thường xuyên hợp tác với EFC”. 

“An ninh năng lượng của Hoa Kỳ chính là an ninh quốc gia”, ông Jason Isaac – Giám đốc Viện Năng lượng Hoa Kỳ – phát biểu với Fox News.

“Báo cáo của State Armor đã phơi bày cách Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lợi dụng chủ nghĩa khí hậu để đẩy Hoa Kỳ sang cái gọi là công nghệ ‘xanh’ do Trung Quốc sản xuất, khai thác và kiểm soát. Từ tấm pin năng lượng mặt trời đến pin xe điện và khoáng sản đất hiếm, chuỗi cung ứng của chúng ta ngày càng bị vướng vào một đối thủ nước ngoài sử dụng lao động cưỡng bức, phớt lờ các biện pháp bảo vệ môi trường và công khai mưu đồ muốn thống trị tương lai năng lượng toàn cầu. Đó không phải là tiến bộ — mà là sự phụ thuộc. Sự thống trị năng lượng thực sự có nghĩa là tận dụng các nguồn năng lượng nội địa khổng lồ của Hoa Kỳ, chứ không phải phó mặc tương lai của chúng ta cho Bắc Kinh”, ông Issac phát biểu. 

Cùng với bản báo cáo, State Armor cũng đã gửi thư cho các Chủ tịch Ủy ban Cộng Hòa tại Quốc hội kêu gọi nhanh chóng giám sát vấn đề này.

“Quốc hội cần phải hành động. Giám sát là điều tối khẩn cấp để phơi bày toàn bộ hoạt động này, khởi đầu từ Energy Foundation China. EFC không phải là người đứng ngoài chỉ biết quan sát thụ động – họ là một bên tham gia tích cực trong cuộc cạnh tranh địa chính trị mà trong đó an ninh năng lượng và vai trò lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ đang bị đe dọa”, tác giả bức thư – ông Lucci – khẩn thiết kêu gọi.