Mỹ sắp rút khỏi hiệp ước bưu chính, hàng rẻ TQ sẽ gặp khó

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã có kế hoạch rút nước Mỹ khỏi hiệp ước bưu chính 144 năm tuổi. Washington cho rằng hiệp ước lỗi thời này đã cho phép các công ty Trung Quốc vận chuyển bưu kiện nhỏ tới Mỹ với giá rất thấp, gây tổn hại cho các doanh nghiệp Mỹ và tràn lan thị trường Mỹ hàng Trung Quốc giá rẻ, kém chất lượng.

Cố vấn thương mại Peter Navarro là người thúc đẩy chính phủ Trump sớm rút lui khỏi hiệp ước bưu chính toàn cầu. 

Theo New York Times (NYT), Nhà Trắng hôm thứ Tư (17/10) đã thông báo về kế hoạch rút khỏi hiệp ước Liên minh Bưu chính Toàn cầu. Trong thông báo đó, Nhà Trắng nói: “các điều khoản cải cách [của hiệp ước bưu chính toàn cầu] không đạt được tiến bộ đầy đủ và [Washington] sẽ bắt đầu tiến trình rút lui trong khi tìm cách đàm phán các thỏa thuận song phương và đa phương để giải quyết các vấn đề”.

Được biết, hiệp ước Liên minh Bưu chính Toàn cầu được soạn thảo lần đầu vào năm 1874, đặt ra mức phí mà các dịch vụ bưu chính quốc gia tính phí vận chuyển thư tín và các bưu kiện nhỏ tới các nước trên toàn thế giới. Từ năm 1969, các nước nghèo và đang phát triển – kể cả Trung Quốc – đã được định giá cước thấp hơn các nước giàu tại Châu Âu và Bắc Mỹ.

Mặc dù việc định giá thấp này có mục đích là để thúc đẩy phát triển tại Châu Á và Châu Phi, nhưng các công ty Trung Quốc hiện nay lại chiếm khoảng 60% số bưu kiện được vận chuyển với mức giá thấp này. Trung Quốc tận dụng giá bưu chính rẻ để vận chuyển quần áo, đồ gia dụng và hàng điện tử khắp thế giới. Nhiều trang web bán hàng trực tuyến hiện nay chào mời miễn phí vận chuyển hàng từ Trung Quốc, một phần bởi vì giá bưu chính quá rẻ.

Theo NYT, ông Peter Navarro – tác giả cuốn sách ‘Chết bởi Trung Quốc’ và đang là cố vấn thương mại cứng rắn của Tổng thống Trump đã thúc đẩy Nhà Trắng phải nhanh chóng xúc tiến rút lui khỏi hiệp ước bưu chính. Ông Navarro xem động thái này là cách thức để ngăn chặn Trung Quốc và là cơ hội thách thức quyền lực của các tổ chức quốc tế đa phương như Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) mà theo quan điểm của ông, đã không trao cho Mỹ quyền bỏ phiếu tương xứng với tầm vóc kinh tế của nước này.

Một quan chức Mỹ nói với NYT rằng Bộ Ngoại giao dự kiến sẽ thông báo chính thức về việc rút lui vào thứ Tư (24/10) tại cuộc họp của Liên minh Bưu chính Toàn cầu ở thành phố Bern, Thụy Sỹ. Sau khi rút khỏi hiệp ước bưu chính, Mỹ sẽ tự tính giá bưu chính mới cao hơn đối với Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo điều khoản của Liên minh Bưu chính Quốc tế, các thành viên sẽ có một năm để đàm phán các điều khoản mới trước khi rút lui chính thức. Tuyên bố của Nhà Trắng hôm 17/10 cũng nói rằng “Nếu các cuộc đàm phán thành công, chính phủ Mỹ sẽ sẵn sàng hủy bỏ thông báo rút lui và vẫn duy trì ở lại liên minh”.

Các quan chức chính phủ Trump cho biết Tổng thống không cần phải gửi quốc hội phê duyệt việc rút lui khỏi liên minh bưu chính vì hiệp ước này chưa bao giờ được đưa ra quốc hội Mỹ bỏ phiếu.

Ngay từ năm 2015, một báo cáo của Tổng thanh tra Dịch vụ Bưu chính Mỹ đã phát hiện rằng hiệp ước bưu chính toàn cầu lỗi thời chưa được chỉnh sửa đầy đủ để phản ánh những thực tế mới của thương mại điện tử và việc Trung Quốc lợi dụng các lỗ hổng của hiệp ước để gây tổn hại cho các đối thủ cạnh tranh quốc tế.

Theo ước tính của Mỹ, giá vận chuyển bưu kiện 2kg (bưu kiện lớn nhất mà hiệp ước bưu chính toàn cầu quy định) từ Trung Quốc tới Mỹ có giá khoảng 5 USD. Nhưng cũng với bưu kiện tương tự chi phí vận chuyển từ thành phố Los Angeles tới New York đã có chi phí cao gấp từ hai tới bốn lần.

Báo cáo của Tổng thanh tra Dịch vụ Bưu chính Mỹ đánh giá rằng hệ thống bưu chính toàn cầu đã tạo ra người thắng, kẻ thua, đặc biệt có lợi cho dịch vụ bưu chính Trung Quốc và các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong phân khúc bưu kiện giá trị thấp và nhẹ của Trung Quốc, trong khi gây tổn hại cho dịch vụ bưu chính và các nhà bán lẻ Mỹ. Khi thương mại điện tử càng mở rộng thêm, thì các nhà bán lẻ và sản xuất càng gặp tổn thất nhiều hơn.

Theo NYT, các doanh nghiệp Mỹ, kể cả những doanh nghiệp đang đặt vấn đề về chính sách thuế quan của Tổng thống Trump lên hàng Trung Quốc, đều tán dương động thái rút lui khỏi hiệp ước bưu chính toàn cầu của chính phủ.

Ông Jay Timmons, giám đốc điều hành của Hiệp hội các nhà sản xuất quốc gia – một nhóm thương mại, đã nói với NYT: “Hiệp ước lỗi thời này đã góp phần đáng kể vào việc hàng giả và dược phẩm nguy hại của Trung Quốc tràn ngập nước Mỹ. Nhà sản xuất và công nhân Mỹ sẽ thu được lợi ích lớn từ các thỏa thuận hiện đại và công bằng hơn với Trung Quốc”.

Chắc chắn động thái mới này của Mỹ sẽ tăng thêm căng thẳng với Trung Quốc trong thời điểm mà Washington đã áp thuế lên 250 tỷ USD hàng nhập từ Bắc Kinh.

Chưa rõ Trung Quốc sẽ trả đũa ra sao nếu Mỹ chính thức tuyên bố rút khỏi Liên minh Bưu chính Toàn cầu. Quan chức chính phủ Mỹ nói rằng họ đang định giá cước bưu chính cho các nước khác, nhưng chưa đưa ra bất kỳ quyết định gì về việc liệu chính sách giá cước mới này có bỏ qua Trung Quốc hay không.

Tân Bình

Xem thêm: