Mỹ, Trung Quốc cùng điều tàu chiến vào biển Đông và biển Hoa Đông

Trung Quốc và Hoa Kỳ đã điều tàu sân bay vào vùng Biển Đông và Biển Hoa Đông trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục gia tăng trong khu vực.  

Theo tờ SCMP hôm 5/4, sự hiện diện hải quân của hai nước ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương có thể làm gia tăng nguy cơ xung đột quân sự, khi Bắc Kinh tiếp tục khẳng định các yêu sách hàng hải của họ trong khu vực một cách quyết liệt hơn, trong khi Washington tập trung chiến lược phòng thủ nhằm chống lại Trung Quốc.

Tại biển Đông, tranh chấp giữa Bắc Kinh và Manila trước sự hiện diện của các “tàu cá” Trung Quốc (mà Philippines tố cáo là lực lượng dân quân hàng hải) ở bãi đá Whitsun (bãi Ba Đầu) ngày càng trở nên căng thẳng.

Bộ Ngoại giao Philippines hôm thứ Hai cho biết tuyên bố của Trung Quốc rằng các tàu này “chỉ đang trú ẩn trong thời tiết xấu” là “sai sự thật trắng trợn” và “rõ ràng là các tuyên bố sai lệch về chủ quyền rộng lớn và phi pháp của Trung Quốc ở Biển Tây Philippines”.

Manila cũng bác bỏ khẳng định của Bắc Kinh rằng bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa là “ngư trường truyền thống” của Trung Quốc và một lần nữa yêu cầu các tàu thuyền rời khỏi vùng đặc quyền kinh tế của họ ngay lập tức.

Hôm Chủ nhật, một nhóm hàng không mẫu hạm của Mỹ do tàu USS Theodore Roosevelt dẫn đầu đã tiến vào Biển Đông từ eo biển Malacca, theo Sáng kiến ​​Điều tra Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI) có trụ sở tại Bắc Kinh trích dẫn dữ liệu vệ tinh cho hay.

SCSPI cho biết tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin cũng đang hoạt động ở Biển Hoa Đông và đã tiến sát sông Dương Tử của Trung Quốc vào hôm thứ Bảy (3/4).

Trong khi đó, tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc đã đi qua eo biển Miyako ngoài khơi phía tây nam Nhật Bản vào thứ Bảy, vài ngày sau khi Bộ Quốc phòng Trung Quốc thúc giục Nhật Bản “dừng mọi động thái khiêu khích” đối với quần đảo Điếu Ngư đang tranh chấp ở Biển Hoa Đông, mà Tokyo gọi là Senkakus.

Hải quân PLA đã thông báo trên phương tiện truyền thông xã hội vào tối thứ Hai rằng tàu Liêu Ninh đang trên đường tiến hành “các cuộc tập trận theo lịch trình” gần Đài Loan, để “kiểm tra hiệu quả của việc huấn luyện binh lính và nâng cao năng lực bảo vệ chủ quyền, an toàn và lợi ích phát triển của đất nước”. Các cuộc tập trận hải quân tương tự sẽ tiếp tục được tổ chức theo kế hoạch.

Tokyo đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc, theo đó sẽ cho phép lực lượng bán quân sự của Bắc Kinh sử dụng vũ khí chống lại các tàu nước ngoài được coi là xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biển Trung Quốc. Nhật Bản cũng phản đối về sự gia tăng hiện diện của lực lượng tuần duyên Trung Quốc ở vùng biển gần các đảo tranh chấp.

Căng thẳng khu vực gia tăng còn liên quan đến đảo Đài Loan, nơi Bắc Kinh trong những tháng gần đây đã tăng cường các chiến thuật chiến tranh nhằm tìm cơ hội “thống nhất” hòn đảo dân chủ mà họ tuyên bố là của mình.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết 10 máy bay chiến đấu của PLA đã tiến vào vùng nhận dạng phòng không phía tây nam của Đài Loan vào thứ Hai, sau khi máy bay quân sự Y-8 của Trung Quốc bay gần hòn đảo vào thứ Bảy và Chủ nhật.

Mỹ cũng đã tiến hành một loạt cuộc tập trận với các đồng minh trong khu vực vào tuần trước, bao gồm với Nhật Bản ở Biển Hoa Đông, với Australia ở phía đông Thái Bình Dương và với Ấn Độ ở Ấn Độ Dương.

Ben Schreer, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học Macquarie ở Sydney, cho biết tàu sân bay Mỹ đi qua Biển Đông có mục đích chống lại các tuyên bố của Bắc Kinh đối với vùng biển này và báo hiệu cho các đồng minh, chẳng hạn như Philippines, rằng Washington là một “đồng minh hiệp ước đáng tin cậy và có năng lực”.

Đồng thời, cuộc tuần tra của tàu Liêu Ninh ở Biển Hoa Đông là tìm cách thể hiện tham vọng của Bắc Kinh trong việc sử dụng nhóm tấn công tàu sân bay để bảo vệ những gì họ coi là lợi ích lãnh thổ cốt lõi của mình, ông nói.

Ông nói: “Đó là một tín hiệu cho Nhật Bản, Hoa Kỳ và các cường quốc khác trong khu vực rằng [hải quân Trung Quốc] đang dần phát triển khả năng tác chiến tàu sân bay, mặc dù hiện tại vẫn chưa đạt được điều này”.

Collin Koh, một nhà nghiên cứu từ Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, cho biết “sự đông đúc của các lực lượng hàng hải trong khu vực gây ra lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc đụng độ ngẫu nhiên.”

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: