Trung Quốc rầm rộ tập trận cách Đà Nẵng 75 hải lý, Mỹ tăng cường tuần tra biển Đông

Mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang ngày càng căng thẳng hơn khi vấn đề hạt nhân Bắc Hàn vẫn bế tắc và Bắc Kinh chủ trương kiểm soát biển Đông mạnh mẽ hơn. Bộ Quốc Phòng Mỹ vừa tuyên bố sẽ tăng cường tuần tra biển Đông để tạo sự hiện diện nổi bật hơn nữa của quân lực Hoa Kỳ trong vùng biển chiến lược này, nơi Trung Quốc đang tập trận quy mô lớn chỉ cách bờ biển Đà Nẵng (Việt Nam) khoảng 139 km.

Phó Đô đốc Hải quân Mỹ thăm Việt Nam năm 2012

Tờ Nhật báo Phố Wall (WSJ) cho hay các quan chức Mỹ đã xác nhận rằng Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ sẽ thực hiện “các hoạt động tự do hàng hải” với tần suất từ 2 đến 3 lần mỗi tháng nhằm đối đầu với Trung Quốc khi nước này đang tăng cường các yêu sách về chủ quyền và kiểm soát mạnh mẽ trên thực địa các đảo và tuyến hàng hải trên biển Đông.

Lịch tuần tra dự kiến nêu trên là chưa từng có kể từ thời cựu Tổng thống Barack Obama. Thậm chí dưới thời tổng thống đảng Dân chủ nhiều cuộc tuần tra của hải quân Mỹ trên biển Đông đã bị hủy bỏ hoặc hoãn lại do các vấn đề chính trị liên quan đến Trung Quốc.

Từ khi Tổng thống Trump nhậm chức hồi tháng 1, “các hoạt động tự do hàng hải” tại biển Đông mới được khởi động trở lại với 3 đợt tuần tra đã diễn ra. Tính cả nhiệm kỳ 8 năm cầm quyền của ông Obama, hải quân Mỹ chỉ có tổng cộng 4 lần tuần tra biển Đông, khiến Trung Quốc có nhiều không gian để đẩy mạnh bồi đắp và xây các hòn đảo nhân tạo tại vùng biển chiến lược này.

Trong các lần tuần tra biển Đông của hải quân Mỹ vừa qua, chính quyền Trung Quốc luôn lên án mạnh mẽ và yêu cầu các bên không được làm phức tạp thêm tình hình.

Tuy nhiên, những gì Bắc Kinh đang thực thi trên thực địa lại khác xa những ngôn từ ngoại giao của nước này.

Tàu cảnh sát biển hiện diện ở biển Đông gần Malaysia năm 2014

Hôm thứ Sáu (1/9), báo Thanh Niên có đưa tin Trung Quốc đang tập trận tại cửa Vịnh Bắc bộ (Việt Nam) từ 29/8 tới 4/9.  Tờ báo này dẫn nguồn từ website của Cục Hải sự Trung Quốc (MSA) thông báo rằng nước này tiến hành cuộc diễn tập quân sự từ 7 giờ ngày 29/8 đến 7 giờ ngày 4/9 tại khu vực nối liền bởi 4 địa điểm có tọa độ: 17 độ 15’ vĩ bắc/109 độ 40’ kinh đông, 17 độ 15’ vĩ bắc/110 độ 40’ kinh đông, 16 độ 20’ vĩ bắc/110 độ 40’ kinh đông và 16 độ 20’ vĩ bắc/109 độ 40’ kinh đông. Ít nhất một phần khu vực có diện tích tương đương 11.000 km2 này nằm hoàn toàn trong vùng biển Việt Nam, cụ thể là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Trong đó, vị trí 16 độ 20’ vĩ bắc/109 độ 40’ kinh đông chỉ cách Thành phố Đà Nẵng khoảng 75 hải lý (139km) về phía đông. Thông báo của MSA còn ngang nhiên cấm tàu bè đi vào khu vực rộng lớn nói trên trong thời gian diễn ra cuộc diễn tập phi pháp này.

Báo Thanh Niên đã cho đăng tải bản đồ minh họa khu vực tập trận rộng lớn của Trung Quốc nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Phía Trung Quốc còn thông báo tiến hành 3 cuộc tập trận bắn đạn thật phi pháp trong các ngày 31/8, 1/9 và 2/9, lần lượt tại các khu vực nằm gần các đảo Phú Lâm, Quang Hòa và Hoàng Sa ở quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Nếu các cuộc tập trận này diễn ra trên thực tế thì đây là sự xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam, đe dọa an ninh và an toàn hàng hải ở biển Đông.

Trước đó vào ngày 31/8, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Trung Quốc thông báo tiến hành diễn tập quân sự tại khu vực ngoài cửa vịnh Bắc bộ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng nêu rõ: “Việt Nam hết sức quan ngại về việc Trung Quốc công bố tiến hành diễn tập quân sự trong khu vực ngoài cửa vịnh Bắc bộ. Lập trường của Việt Nam là mọi hoạt động của nước ngoài trong vùng biển thuộc quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam cần phải được thực hiện phù hợp với các quy định của luật pháp Việt Nam và luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển 1982. Việt Nam đề nghị Trung Quốc chấm dứt và không lặp lại các hành động làm phức tạp tình hình tại biển Đông”.

Hiện tại phía Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế chưa có phản ứng chính thức về việc Trung Quốc đơn phương vi phạm chủ quyền lãnh hải Việt Nam.

Tân Bình (T/h)

Xem thêm: