Nghị viện Châu Âu xem xét giải pháp về Hồng Kông sau sự sụp đổ của Apple Daily

Nghị viện châu Âu đang xem xét một nghị quyết mới về Hồng Kông để đáp lại cuộc đàn áp của chính quyền thành phố đối với Apple Daily, tờ báo đã liên tục chỉ trích chính quyền địa phương và Bắc Kinh trước khi bị buộc phải đóng cửa.

Động thái này là hành động đầu tiên của cơ quan lập pháp tại Liên minh châu Âu về sự sụp đổ của Apple Daily, sau khi Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác cũng đã lên án mạnh mẽ.

Tờ báo đã in ấn bản cuối cùng vào tuần trước sau khi các biên tập viên cấp cao bị bắt theo Luật an ninh quốc gia Hồng Kông và chính phủ đóng băng tài sản của công ty mẹ Next Digital khiến nó không thể hoạt động.

Người sáng lập Apple Daily, Jimmy Lai Chee-ying, đã bị bắt vì tình nghi “thông đồng với lực lượng nước ngoài và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”, những hành vi vi phạm bộ luật áp đặt đối với Hồng Kông một năm trước của Bắc Kinh.

Các đảng phái chính trị trong Nghị viện châu Âu hiện đang soạn thảo một nghị quyết, sau đó sẽ đàm phán và đưa ra một văn bản duy nhất. Điều này có thể sẽ được tranh luận và bỏ phiếu vào sáng thứ Năm tới (giờ địa phương) như một nghị quyết khẩn cấp tại phiên họp toàn thể ở Strasbourg, theo nhiều nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.

Một quyết định sẽ được đưa ra vào sáng thứ Năm tuần này về việc có nên thêm nó vào chương trình nghị sự hay không. Hiện các nhóm chính trị đang đề xuất chủ đề cho “các nghị quyết khẩn cấp” lên Hội đồng Chủ tịch của Nghị viện.

Các nghị quyết của Nghị viện không có giá trị ràng buộc đối với các cơ quan khác của EU, thay vào đó chúng được coi là lời kêu gọi hành động đối với Ủy ban và Hội đồng châu Âu. 

Đã có một số nghị quyết liên quan đến Hồng Kông trong 18 tháng qua, bao gồm một nghị quyết về “Luật an ninh quốc gia” và “Sự cần thiết của EU để bảo vệ quy chế tự trị cao của Hồng Kông”, được thông qua vào tháng 6 năm ngoái.

Nghị quyết này kêu gọi “các biện pháp trừng phạt theo đạo luật Magnitsky đối với những nhà lãnh đạo tiến hành cuộc đàn áp đối với Hồng Kông và người dân Hồng Kông. Những cá nhân này sẽ phải chịu trách nhiệm về những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng”.

Kể từ đó, không có thêm lệnh trừng phạt nào như vậy được thông qua bởi EU phải tìm kiếm sự ủng hộ của các quốc gia thành viên đối với bất kỳ hành động nào đối với Hồng Kông.

Trong hai lần riêng biệt trong năm nay, Hungary đã phủ quyết nỗ lực của các ngoại trưởng EU để ban hành các biện pháp mới đối với Hồng Kông nhằm đáp lại luật an ninh quốc gia và việc Bắc Kinh cải cách hệ thống bầu cử của thành phố, mà Brussels coi là sự xói mòn của “một mô hình quản trị quốc gia, hai hệ thống” được thống nhất trong việc bàn giao lãnh thổ từ Anh cho Trung Quốc vào năm 1997.

Trong số các hành động này có việc đình chỉ 10 hiệp ước dẫn độ còn lại mà các thành viên EU ký với Trung Quốc. Đây là các cơ chế giúp người Hồng Kông di cư sang EU dễ dàng hơn và xem xét lại toàn bộ mối quan hệ rộng lớn hơn của EU với Hồng Kông.

Hungary cũng giáng một đòn chí mạng vào một tuyên bố chỉ trích Bắc Kinh của 27 bộ trưởng ngoại giao EU. Tuyên bố này đã được đơn phương đưa ra trong tháng 6 dưới tên duy nhất của Josep Borrell, nhà ngoại giao hàng đầu của EU.

Tuần trước, EU cho biết rất thất vọng khi Apple Daily bị đóng cửa, nói rằng điều này “làm suy yếu nghiêm trọng quyền tự do thông tin và chủ nghĩa đa nguyên, vốn rất cần thiết cho bất kỳ xã hội cởi mở và tự do nào”.

“Việc Apple Daily bị ngừng hoạt động cho thấy rõ ràng Luật An ninh Quốc gia do Bắc Kinh áp đặt đang được sử dụng như thế nào để kìm hãm quyền tự do báo chí và quyền tự do bày tỏ ý kiến. Sự xói mòn của quyền tự do báo chí cũng đi ngược lại nguyện vọng của Hồng Kông như một trung tâm kinh doanh quốc tế, ” EU tuyên bố.

Tổ chức này nói thêm rằng quyền tự do báo chí được “ghi trong Luật Cơ bản và Trung Quốc đã từng thực hiện các cam kết quốc tế theo Luật Cơ bản Hồng Kông và Tuyên bố chung Trung – Anh năm 1984”.

Tuy nhiên, các nhà hoạt động chính trị cho rằng không có hành động lập pháp lớn nào được thực hiện để đối phó với tình hình xấu đi ở Hồng Kông, nơi đã có hàng chục chính trị gia đối lập và các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ bị bắt giữ.

Alexander Stubb, cựu thủ tướng Phần Lan, nói với tờ SCMP rằng: “Hồng Kông, dù vẫn được chú ý, nhưng sẽ không đứng đầu trong danh sách ưu tiên của Liên minh châu Âu nữa.

“Vấn đề này có thể đã được giải quyết hơi khác một chút nếu Vương quốc Anh vẫn là một thành viên của Liên minh Châu Âu. Nhưng giờ thì không, Hồng Kông rõ ràng vẫn được coi là một trung tâm thịnh vượng, nhưng đồng thời là cũng là  một phần của Trung Quốc.”

“Danh sách ưu tiên rất đơn giản. Đó là Trung Quốc đầu tiên và Hồng Kông thứ hai. Còn có vô số vấn đề khác, chẳng hạn như Đài Loan, Hồng Kông, Tân Cương, Sáng kiến Vành đai và Con đường… phải giải quyết mà không chỉ tập trung hoàn toàn vào Hồng Kông,” ông nói thêm.

Tiến Minh (theo SCMP)

Xem thêm: