Ngoại trưởng Rubio: Thế giới sẽ không bao giờ quên vụ đàn áp Thiên An Môn năm 1989

Vào ngày thứ Tư, Bắc Kinh đã mô tả phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio – người nói rằng “thế giới sẽ không bao giờ quên” cuộc đàn áp đẫm máu những người biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 – là một hành động “tấn công có chủ ý”.

Vào ngày 4/6/1989, binh lính và xe tăng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã đàn áp các cuộc biểu tình tại quảng trường rộng lớn gần Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, trước đó vài tuần, người biểu tình yêu cầu có nhiều tự do chính trị hơn.

Trong tuyên bố được đưa ra vào thứ Tư (ngày 4/6), Ngoại trưởng Rubio nói rằng “thế giới sẽ không bao giờ quên” những gì đã xảy ra vào năm 1989, ngay cả khi Chính quyền ĐCSTQ tích cực che giấu sự thật.

• Video tưởng niệm vụ Thảm sát Thiên An Môn của ĐSQ Anh tại TQ bị xóa khỏi Weibo

Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao ĐCSTQ Lâm Kiến trong cuộc họp báo thường kỳ đã phản ứng gay gắt với tuyên bố trên của ông Rubio, cáo buộc ông “cố tình xuyên tạc sự thật lịch sử, tấn công có chủ đích vào thể chế chính trị và con đường phát triển của Trung Quốc, can thiệp nghiêm trọng vào công việc nội bộ của Trung Quốc”.

Ông Lâm nói thêm: “Trung Quốc (ĐCSTQ) bày tỏ sự bất mãn sâu sắc và kiên quyết phản đối. Chúng tôi đã gửi kháng nghị nghiêm khắc tới phía Mỹ”.

Trong tuyên bố ngày 3/6, ông Rubio cũng nêu rõ rằng ĐCSTQ đã điều động quân đội Giải phóng Nhân dân nổ súng vào thường dân tay không tấc sắt tụ tập trên các con phố Bắc Kinh và tại Quảng trường Thiên An Môn, với mục đích dập tắt yêu cầu dân chủ của họ.

Chính quyền ĐCSTQ đã cố gắng kiểm soát việc đề cập công khai đến sự kiện này bằng cách kiểm duyệt các bản tin từ truyền thông nước ngoài cũng như nội dung liên quan trên Internet.

Cảnh sát tại Thiên An Môn và nghĩa trang

Theo AFP, số người chết trong cuộc đàn áp vẫn không rõ ràng, nhưng nhiều ước tính cho rằng hàng trăm, thậm chí hơn 1000 người đã thiệt mạng.

Hôm thứ Tư, các phóng viên AFP cho biết đã nhìn thấy cảnh sát xuất hiện quanh Nghĩa trang Vạn An, nơi chôn cất nhiều nạn nhân của vụ đàn áp Thiên An Môn.

Cảnh sát cũng đóng chốt tại nhiều ngã tư dọc theo đường Trường An, tuyến đường lớn dẫn vào Quảng trường Thiên An Môn. Con đường này vốn quanh năm nằm trong tình trạng an ninh nghiêm ngặt.

• Thảm sát Thiên An Môn ngày 4/6/1989: Ai đã ra lệnh nổ súng?

Tưởng niệm tại Đài Bắc

Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức cũng lên tiếng ủng hộ phát biểu của ông Rubio, và vào thứ Tư, ông cam kết sẽ mãi ghi nhớ các nạn nhân của vụ Thiên An Môn.

Ông nói thêm: “Chúng tôi ghi nhớ sự hy sinh của những người đi trước, chúng tôi hiểu rõ giá trị của tự do, và chúng tôi không thể làm ngơ trước việc nền dân chủ đang bị xói mòn trên toàn thế giới.”

Trên Facebook, trước thời điểm lễ thắp nến tưởng niệm diễn ra tại Quảng trường Tự do ở Đài Bắc, ông viết: “Một xã hội dân chủ chọn cách bảo vệ sự thật và không quên những người đã đóng góp cho lý tưởng nhân quyền.”

Hằng năm, Đài Loan đều tổ chức các sự kiện tưởng niệm công khai. ĐCSTQ coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình, nhưng chưa từng thống trị hòn đảo này.

Trong buổi lễ tưởng niệm tại Quảng trường Tự do Đài Bắc hôm thứ Tư, Lara Waldron, một sinh viên Mỹ 20 tuổi, chia sẻ với phóng viên AFP: “Tôi cảm thấy Thiên An Môn rất gần gũi với mình. Là một sinh viên, tôi bằng tuổi nhiều người từng tham gia tổ chức và bị giết trong sự kiện đó.”

Tuyệt thực để kháng nghị

Tại Hồng Kông, nhà hoạt động bị cầm tù Trâu Hạnh Đồng đã bắt đầu tuyệt thực trong 36 giờ vào ngày thứ Tư. Trong nhiều năm, Hồng Kông từng là nơi duy nhất ở Trung Quốc cho phép tổ chức lễ tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn.

Là một cựu luật sư, bà Trâu từng giúp tổ chức lễ thắp nến tưởng niệm tại Công viên Victoria, nơi từng thu hút hàng chục ngàn người tham dự mỗi năm.

Tuy nhiên, kể từ khi Bắc Kinh áp đặt Luật An ninh Quốc gia lên Hồng Kông vào năm 2020, các hoạt động tưởng niệm đã bị cấm, và bà Trâu đã bị giam giữ. Bà hiện đối mặt với án tù chung thân vì tội danh “lật đổ chính quyền”.

Trong một bài viết được đăng tải trực tuyến, bà cáo buộc các quan chức thực thi Luật An ninh là “những tội phạm thực sự”.

Bà viết: “Các bà mẹ Thiên An Môn đã chờ đợi suốt 36 năm mà vẫn chưa nhận được một lời xin lỗi nào.”

Tuần trước, trên mạng lan truyền đoạn video ghi lại hình ảnh bà Trương Tiên Linh (Zhang Xianling), 87 tuổi, người có con trai 19 tuổi bị sát hại năm 1989 trong sự kiện Thiên An Môn.

Bà Trương nói rằng chính quyền chưa bao giờ phản hồi lời kêu gọi đối thoại của nhóm “Những người mẹ Thiên An Môn”. “Ngược lại, họ đã sử dụng mọi cách để giám sát và nghe lén các thành viên của nhóm.”

• Thư ngỏ của một “Bà mẹ Thiên An Môn” tưởng niệm 36 năm thảm sát Lục Tứ