Nhà Trắng: Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ kiểm soát thuật toán của TikTok

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm thứ Bảy (20/9) cho biết, theo thỏa thuận đạt được giữa Mỹ và Trung Quốc về ứng dụng video ngắn TikTok, trong bảy ghế hội đồng quản trị của mảng kinh doanh TikTok tại Mỹ, sáu ghế sẽ do người Mỹ nắm giữ và thuật toán của TikTok sẽ do phía Mỹ kiểm soát. Thỏa thuận dự kiến sẽ được ký kết trong vài ngày tới.

• Hai nhà lãnh đạo Mỹ – Trung điện đàm: Chấp thuận thỏa thuận TikTok

Cô Leavitt đã tiết lộ thêm chi tiết về thỏa thuận TikTok khi trả lời phỏng vấn Fox News hôm thứ Bảy.

“Chúng tôi hoàn toàn chắc chắn 100% rằng thỏa thuận đã đạt được. Giờ đây chỉ cần ký kết mà thôi.” cô nói.

Cô cũng nhấn mạnh, thỏa thuận này thực sự tuân theo nguyên tắc “Nước mỹ trên hết”. Thỏa thuận có nghĩa là hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ sẽ do người Mỹ nắm giữ cổ phần đa số.

Hội đồng quản trị TikTok Mỹ: Phía Mỹ giữ 6 ghế, Trung Quốc 1 ghế

“Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm quản lý hoạt động của TikTok tại Mỹ sẽ có 7 ghế, trong đó 6 ghế do người Mỹ nắm giữ,” cô Leavitt nói. “Việc quản lý dữ liệu và quyền riêng tư sẽ do một trong những công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ là Oracle đảm nhiệm, và thuật toán cũng sẽ do phía Mỹ kiểm soát.”

“Những chi tiết này đều đã đạt đồng thuận, giờ chỉ cần ký thỏa thuận, tôi dự đoán việc này sẽ hoàn tất trong vài ngày tới,” cô nói.

Việc Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận về TikTok đồng nghĩa TikTok sẽ tiếp tục hoạt động tại Mỹ. Tổng thống Trump hôm thứ Sáu (19/9) sau cuộc điện đàm với lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình cho biết, phía Trung Quốc đã chấp thuận thỏa thuận TikTok.

Thành viên hội đồng ByteDance bị loại khỏi ủy ban an ninh của TikTok

Hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết, công ty mẹ Trung Quốc ByteDance sẽ chỉ định thành viên thứ bảy của hội đồng quản trị.

Quan chức này cũng cho biết, thỏa thuận yêu cầu toàn bộ dữ liệu người dùng Mỹ phải được lưu trữ trên hạ tầng điện toán đám mây tại Mỹ do công ty phần mềm Mỹ Oracle vận hành.

Theo Bloomberg, một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho hay các thành viên hội đồng quản trị TikTok tại Mỹ sẽ có chuyên môn về an ninh quốc gia và an ninh mạng, còn thành viên do ByteDance chọn sẽ bị loại khỏi ủy ban an ninh của TikTok.

Quan chức này cho biết thêm, ByteDance sẽ nắm giữ dưới 20% cổ phần trong liên doanh hoạt động TikTok tại Mỹ, các nhà đầu tư mới bao gồm Oracle Corp., quỹ đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz và công ty quản lý quỹ đầu tư Silver Lake Management LLC.

Nhà Trắng cho hay Oracle sẽ đóng vai trò nhà cung cấp an ninh cho TikTok, hợp tác với chính phủ Mỹ để giám sát tính an toàn của ứng dụng, toàn bộ dữ liệu người dùng Mỹ sẽ được lưu trữ tại Mỹ và phía Trung Quốc không thể truy cập.

Quan chức này cũng nói rằng thỏa thuận này sẽ giúp người dùng Mỹ tiếp tục sử dụng ứng dụng phổ biến này một cách an toàn.

Các nghị sĩ Mỹ lo ngại Trung Quốc vẫn nắm giữ thuật toán, học giả cho rằng tầm quan trọng đã giảm

NBC News đưa tin, Dân biểu John Moolenaar thuộc Đảng Cộng hòa, Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt của Hạ viện về “Cạnh tranh Chiến lược giữa Mỹ và ĐCSTQ”, cùng Dân biểu Raja Krishnamoorthi thuộc Đảng Dân chủ, thành viên cấp cao của ủy ban này, đều phản đối bất kỳ thỏa thuận nào cho phép thuật toán vẫn do phía Trung Quốc kiểm soát hoặc để ByteDance tiếp tục duy trì quan hệ với đội ngũ vận hành mới của Mỹ.

Ông Krishnamoorthi nói: “Tổng thống Trump có toàn bộ đòn bẩy để đạt được một thỏa thuận vừa cứu TikTok vừa tuân thủ luật pháp, nghĩa là phải bảo đảm dữ liệu và thuật toán của TikTok thực sự nằm trong tay Mỹ.”

Thỏa thuận TikTok này rất có thể cần được cả Quốc hội Mỹ và hội đồng quản trị của ByteDance phê chuẩn.

Ông Dimitar Gueorguiev, phó giáo sư khoa Chính trị và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc thuộc Đại học Syracuse (Mỹ), cho biết so với 5 năm trước khi ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên lần đầu kêu gọi cấm ứng dụng, TikTok nay đã trưởng thành hơn, khả năng tiếp tục phát triển mạnh trong tương lai không còn cao; thuật toán hiện tại cũng không còn mới mẻ như thời điểm mới ra mắt, nên tầm quan trọng đã giảm.

Ông nói: “Tôi cho rằng, từ góc nhìn của Trung Quốc, TikTok không còn là một con bài mặc cả quá giá trị, nên dễ được đem ra như một sự nhượng bộ. Nhưng với Mỹ, đây vẫn là một vấn đề cực kỳ nổi bật và nhạy cảm về chính trị.”

Ông nhận định, vấn đề lớn hơn là liệu chính quyền Trump và Bắc Kinh có thể biến tiến triển hiện tại thành động lực để đạt được một thỏa thuận lớn hơn giữa Mỹ và Trung Quốc hay không. “Nếu nói về kết quả cuối cùng, ai thắng ai thua, hiện vẫn còn rất nhiều điều chưa biết,” ông nói.

Thuật toán của TikTok sẽ do ai kiểm soát luôn là tâm điểm chú ý. Việc Mỹ và Trung Quốc đạt được đồng thuận về thuật toán được xem là một bước tiến then chốt trong quá trình đàm phán. Nguyên nhân là vì các nghị sĩ Quốc hội Mỹ trong những năm gần đây ngày càng lo ngại rằng thuật toán của TikTok có thể bị ĐCSTQ lợi dụng để thao túng nội dung mà người dùng Mỹ nhìn thấy trên mạng xã hội, đẩy mạnh tuyên truyền phản Mỹ và ảnh hưởng đến dư luận Mỹ.

Ngày 13/1/2024, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ted Cruz trong phiên điều trần của Ủy ban Tư pháp Thượng viện đã chất vấn Giám đốc điều hành TikTok Chu Thụ Tư (Shou Zi Chew): “Nếu ông nhìn vào lý do tại sao ở Trung Quốc, TikTok (Douyin) lại quảng bá các video khoa học, toán học và giáo dục cho trẻ em, đồng thời giới hạn thời gian trẻ em sử dụng TikTok, còn ở Mỹ thì lại quảng bá các video tự làm hại bản thân và video phản đối Israel, tại sao lại có sự khác biệt lớn như vậy?”

Năm 2024, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật “Không bán thì cấm” nhằm vào TikTok, yêu cầu ByteDance phải bán mảng kinh doanh TikTok tại Mỹ trước thời hạn Quốc hội quy định (tức ngày 19/1/2025), nếu không ứng dụng này sẽ đối mặt với lệnh cấm hoàn toàn tại Mỹ. Sau khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã ba lần ký sắc lệnh hành pháp, hoãn thời điểm thực thi lệnh cấm TikTok đến ngày 17/9.

Sau khi nhóm đàm phán thương mại Mỹ – Trung tổ chức cuộc họp tại Madrid và đạt được thỏa thuận khung về TikTok, ông Trump một lần nữa ký sắc lệnh hành pháp, gia hạn thời hạn cuối cùng để ByteDance tách khỏi mảng kinh doanh TikTok tại Mỹ đến ngày 16/12.

Tổng thống Trump hôm thứ Sáu, khi được hỏi tại Nhà Trắng liệu ông có tự tin rằng chính quyền ĐCSTQ sẽ không còn kiểm soát TikTok nữa hay không, đã trả lời: “Chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp kiểm soát hết sức nghiêm ngặt.”

Ông nói thêm: “Chúng tôi đã có thể đạt được một thỏa thuận (về TikTok) với Trung Quốc. Đối với chúng tôi, đây là một thỏa thuận rất tốt, và tôi hy vọng đó cũng sẽ là một thỏa thuận tốt cho họ.”