Niger không chấp nhận phục chức cho tổng thống bị lật đổ; lập tức đóng không phận

Chính quyền quân sự Niger loan báo họ đã đóng không phận quốc gia ngay lập tức từ Chủ Nhật (6/8) sau khi bác bỏ tối hậu thư của khối ECOWAS yêu cầu phục chức cho Tổng thống Mohamed Bazoum đã bị lật đổ tuần trước.

Theo Reuters, sáng Chủ Nhật (6/8, giờ địa phương), hàng nghìn người ủng hộ chính phủ quân sự đã đổ xô đến một sân vận động ở thủ đô Niamey chúc mừng quyết định không cúi đầu trước áp lực từ bên ngoài yêu cầu hạ vũ khí chậm nhất vào ngày 6/8.

Tuần trước, hôm 26/7, quân đội Niger đã tổ chức đảo chính lật đổ Tổng thống dân cử Mohamed Bazoum vốn được nhiều nước châu Phi và các cường quốc quốc tế ủng hộ.

Các bộ trưởng quốc phòng của Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) tuần qua đã họp bàn và đồng ý kế hoạch hành động quân sự khả dĩ, gồm cả thời gian và mục tiêu tấn công nếu Tổng thống đã bị lật đổ Mohamed Bazoum không được thả tự do và phục chức vào ngày 6/8.

ECOWAS, trong tối hậu thư gửi chính quyền quân sự Niger, đã yêu cầu Tướng Abdourahamane Tchiani và nội các các tướng lĩnh của ông phải từ nhiệm và phục chức cho Tổng thống Mohamed Bazoum.

Một đại diện của chính quyền quân sự tối 6/8 đã phát đi tuyên bố trên truyền hình quốc gia cho hay: “Khi phải đối mặt với mối đe dọa can thiệp đang trở nên rõ ràng hơn… không phận Niger được đóng ngay lập tức từ hôm nay”.

Vị đại diện của chính quyền quân sự cũng nói đã có hai quốc gia Trung Phi triển khai quân đội nhằm chuẩn bị can thiệp vào Niger.

“Quân đội Niger và tất cả lực lượng quốc phòng và an ninh của chúng ta được sự hậu thuẫn bền bỉ của người dân, đã sẵn sàng bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước ta”, vị đại diện của chính quyền quân sự tuyên bố.

Reuters cho biết ECOWAS đã không phản hồi yêu cầu trả lời về các bước tiếp theo nhóm này sẽ triển khai và chính xác hạn chót 6/8 là vào giờ nào. Một phát ngôn viên của ECOWAS trước đó đã nói rằng khối này sẽ phát đi tuyên bố chính thức vào cuối ngày.

Chính quyền quân sự Niger hiện nhận được sự ủng hộ của hai chính quyền quân sự ở các nước láng giềng Mali và Burkina Faso. Cả hai chính phủ này đều đã lên tiếng cam kết rằng họ sẽ coi bất kỳ cuộc xâm lược nào của ECOWAS vào Niger cũng là tuyên bố chiến tranh với chính Mali và Burkina Faso.

Niger đã theo gót Mali và Burkina Faso hủy bỏ các thỏa thuận quân sự với Pháp, trong khi Paris vẫn đang đồn trú khoảng 1.000 đến 1.500 binh lính tại quốc gia Tây Phi này.

Ý cũng đang đóng quân tại Niger. Hôm 6/8, phía Ý tuyên bố rằng họ đã giảm số lượng quân nhân tại Niger để có dành thêm không gian trong các căn cứ quân sự cho công dân Ý có thể cần được bảo vệ nếu vấn đề an ninh ở Niger tiếp tục xấu đi.

Theo RT, chính quyền quân sự Niger khả năng đã yêu cầu Tập đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga hỗ trợ. Tuy nhiên, cả Điện Kremlin và Tập đoàn Wagner đều từ chối trả lời truyền thông về vấn đề này.

Dù vậy, Thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin cũng đã lên tiếng gọi cuộc đảo chính quân sự ở Niger là “cuộc nổi dậy chính đáng của người dân chống lại sự bóc lột của phương Tây”. Trong khi, Moscow đã kêu gọi “một sự quay lại nhanh chóng về tình trạng bình thường hợp hiến” tại Niger.

Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã áp đặt chế tài kinh tế lên Niger sau cuộc đảo chính tuần trước và Pháp đã tuyên bố họ ủng hộ nỗ lực của khối ECOWAS nhằm đưa ông Bazoum trở lại cầm quyền. Tuy nhiên, chính phủ Pháp chưa tuyên bố rõ ràng liệu họ có ủng hộ can thiệp quân sự trực tiếp vào Niger hay không.

Hải Đăng