Ông Trump (phải) và ông Trudeau gặp nhau trong nhiệm kỳ đầu của Trump. (Ảnh: Nhà Trắng)
Hôm thứ Hai (25/11), Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung đối với hai đồng minh của Mỹ ở Bắc Mỹ trong ngày đầu tiên sau khi nhậm chức. Chính phủ Canada và Mexico đã nhanh chóng phản ứng về việc này.
Việc áp thuế bổ sung là lời hứa được Trump đưa ra trong chiến dịch tranh cử và là tín hiệu rõ ràng nhất mà ông gửi đi kể từ khi đắc cử.
Trump đăng trên Truth Social rằng trong ngày đầu tiên nhậm chức, ông sẽ áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm vào Mỹ từ Mexico và Canada.
Ông viết: “Mức thuế này sẽ có hiệu lực cho đến khi ma túy, đặc biệt là fentanyl và tất cả những người nhập cư bất hợp pháp ngừng xâm nhập vào Mỹ.”
Thống kê cho thấy Mexico, Trung Quốc và Canada là 3 nước cung cấp nguồn hàng nhập khẩu hàng đầu vào Mỹ. Tính đến tháng Chín, cả 3 nước này chiếm 42% tổng lượng nhập khẩu của Hoa Kỳ. Khoảng 80% hàng xuất khẩu từ Canada và Mexico được bán sang Mỹ, do đó việc tăng thuế toàn diện sẽ tác động đến nền kinh tế của hai nước này.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói với giới truyền thông hôm thứ Ba (26/11) rằng ông đã nói chuyện với ông Trump ngay sau đó và cuộc gọi này “rất tốt”.
“Chúng tôi đã thảo luận về một số thách thức mà chúng tôi có thể cùng nhau giải quyết,” ông Trudeau nói.
Ông nói thêm: “Đây là những gì chúng tôi có thể làm: Trình bày sự thật và tiến về phía trước một cách mang tính xây dựng. Chúng tôi biết mối quan hệ này đòi hỏi một số nỗ lực nhất định và đây là những gì chúng tôi sẽ làm”.
Hai nhà lãnh đạo đồng ý giữ liên lạc. Trudeau trước đây cho biết Chính phủ Đảng Tự do của ông có 4 năm kinh nghiệm giao thiệp với chính quyền Trump đầu tiên, đồng thời ông kêu gọi các tỉnh của Canada đoàn kết lại.
Trudeau tiết lộ rằng ông sẽ gặp thủ hiến (tỉnh trưởng) 10 tỉnh của Canada trong tuần này để thảo luận về mối quan hệ Mỹ – Canada.
Ông đã điện đàm với các thủ hiến của Ontario và Quebec và đồng ý tổ chức một cuộc họp giữa các thủ hiến trong tuần này “để thảo luận các vấn đề về Mỹ”.
Ông nói: “Một trong những điều thực sự quan trọng là chúng ta đồng tâm hợp lực, thành lập ‘Nhóm Canada’ mới là điều có hiệu quả.”
Bà Danielle Smith, Thủ hiến của tỉnh Alberta giàu dầu mỏ, cho biết vào cuối ngày thứ Hai (ngày 25/11) rằng những lo ngại của ông Trump về hoạt động bất hợp pháp ở biên giới giữa hai nước là hợp lý.
,Bà viết trong một bài đăng trên mạng xã hội: “Chúng tôi kêu gọi chính phủ liên bang hợp tác với chính quyền mới (của Mỹ) để giải quyết những vấn đề này ngay lập tức, nhằm tránh các mức thuế không cần thiết đối với hàng xuất khẩu của Canada sang Mỹ.”
Tỉnh Alberta xuất khẩu một lượng lớn năng lượng sang Mỹ. Mối quan hệ giữa bà Danielle Smith và ông Trudeau rất lạnh nhạt.
Ông Stephen Tapp, nhà kinh tế trưởng của Phòng Thương mại Canada, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông địa phương vào cuối ngày thứ Hai rằng có những dấu hiệu trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump tại Nhà Trắng cho thấy, các doanh nghiệp Canada có sự bền bỉ. Ông đề nghị các doanh nghiệp Canada nên chuẩn bị cho sự gia tăng đơn đặt hàng trước khi thuế quan có hiệu lực, đồng thời chuẩn bị cho 4 năm bất ổn và gián đoạn tiếp theo.
Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi cho rằng cần đối đãi một cách nghiêm túc với lời nói của ông Trump.”
Tuần trước, một đoàn xe chở khoảng 1.600 người di cư đã rời Tapachula, một thành phố phía nam gần biên giới Mexico với Guatemala. Những người di cư, chủ yếu đến từ Venezuela và Trung Mỹ, đang chuẩn bị vượt qua Mexico để đến Mỹ. Họ hy vọng sẽ đến được biên giới Mỹ – Mexico trước khi ông Trump nhậm chức vào tháng Một năm sau.
Lời đe dọa thuế quan của ông Trump được đưa ra khi những kẻ buôn lậu trong khu vực sử dụng mạng xã hội để kêu gọi người di cư đổ xô đến biên giới trước lễ nhậm chức.
Kể từ khi Tổng thống mới của Mexico, bà Claudia Sheinbaum, nhậm chức vào tháng Mười, đã có 6 đoàn xe chở hàng ngàn người di cư xuất phát từ miền nam Mexico. Tuy nhiên trong 5 năm qua, chính quyền Mexico đã giải tán tất cả các đoàn xe này trước khi chúng đến được miền trung Mexico.
Đồng peso của Mexico suy yếu sau những tuyên bố của ông Trump, giảm khoảng 1,3% trong phiên giao dịch đầu ngày thứ Ba.
Claudia Sheinbaum cho biết chính quyền của bà sẵn sàng giúp Mỹ chống lại sự tràn lan của fentanyl và cũng ngăn chặn các đoàn xe di cư di chuyển qua Mexico.
Bà nói: “Các đoàn xe di cư không còn có thể đến biên giới (Mỹ – Mexico) nữa”. Đây là quyết định được Tổng thống Mexico đưa ra 12 giờ sau khi ông Trump đưa ra lời đe dọa thuế quan.
Ông Trump cũng đưa ra lời đe dọa tương tự vào năm 2019 trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình, cho biết ông sẽ áp thuế lên tới 25% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Mexico trừ khi nước này thực hiện các bước nhằm hạn chế dòng người nhập cư bất hợp pháp ở biên giới Mỹ.
Chính phủ Mexico vào thời điểm đó đã triển khai hàng ngàn thành viên Vệ binh Quốc gia để ngăn chặn đoàn người di cư và ông Trump sau đó đã hủy bỏ các mối đe dọa thuế quan liên quan.
Bà Sheinbaum cảnh báo tại một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Ba (25/11) rằng thuế quan của ông Trump sẽ dẫn đến lạm phát và thất nghiệp ở cả hai nước.
Bà nói: “Mức thuế này sẽ dẫn đến mức thuế khác cho đến khi hoạt động kinh doanh chung của chúng ta gặp rủi ro”. Sau đó bà còn kiến nghị, Mexico có thể đáp trả các mối đe dọa thuế quan của ông Trump bằng cách áp đặt thuế quan.
Bà Sheinbaum cho biết sẽ gửi thư tới ông Trump kêu gọi đối thoại và hợp tác giữa hai bên.
Tổng thống Mexico còn chỉ trích rằng các nhóm tội phạm Mexico lấy súng từ Mỹ. Bà cho biết những thách thức mà khu vực chia sẻ đòi hỏi sự hợp tác, đối thoại và hiểu biết lẫn nhau.
Hãng AP đưa tin, những nỗ lực của Mexico trong việc chống lại các loại ma túy như thuốc phiện tổng hợp gây chết người fentanyl, được sản xuất bởi các tập đoàn ma túy Mexico sử dụng hóa chất nhập khẩu từ Trung Quốc, đã suy yếu trong năm qua.
Theo Wall Street Journal, ông Alberto Villarreal, giám đốc điều hành công ty tư vấn Nepanoa ở Chicago, cho biết thông báo về thuế quan cho thấy ông Trump đang tìm cách đưa vấn đề di cư, an ninh và ma túy vào các cuộc đàm phán vốn chỉ tập trung vào thương mại, đồng thời đẩy nhanh việc xem xét Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) trước đợt đánh giá chung dự kiến vào năm 2026.
Ông Benito Berber, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Mỹ tại Natixis, tin rằng nếu Mexico có thể hạn chế nhập cư không có giấy tờ và buôn bán fentanyl vào Mỹ, cũng như ngăn chặn các công ty Trung Quốc vận chuyển hàng hóa đến Mỹ thông qua Mexico, (đây là một mục tiêu chính sách khác của Trump), thì thuế quan có thể tránh được.
Ông Berber cho rằng hành động sớm của Trump có thể là dấu hiệu cho thấy ông muốn đàm phán nhanh chóng. Mexico sẽ đưa ra một số lời hứa mà Trump sẽ chấp nhận ngay khi ông nhậm chức.
Dưới đây là những công ty có khả năng bị ảnh hưởng bởi thuế quan, dựa trên bản tóm tắt của Reuters:
Audi
Nhà máy Audi của Volkswagen ở San Jose Chiapa, Mexico, sản xuất xe Q5 và tuyển dụng hơn 5.000 người. Trang web của công ty cho thấy họ đã sản xuất gần 176.000 xe vào năm 2023. Theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Mexico (Mexican Automotive Manufacturers Association), gần 40.000 xe đã được xuất khẩu sang Mỹ trong nửa đầu năm 2024.
BMW
Theo nhà sản xuất ô tô, nhà máy của BMW ở San Luis Potosi, Mexico, sản xuất mẫu 3 Series Coupe, 2 Series Coupe và M2, với gần như tất cả các sản phẩm được bán tại Mỹ và các thị trường khác trên thế giới. Từ năm 2027, nhà máy sẽ sản xuất dòng xe “Neue Klasse” chạy điện hoàn toàn.
BYD
Nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc BYD cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thuế quan. Công ty này đang tìm địa điểm ở Mexico để xây dựng nhà máy nhưng cho biết nhà máy này sẽ phục vụ thị trường nội địa chứ không sản xuất ô tô để bán ở Mỹ.
Honda Motor
Công ty ô tô Honda bán 80% sản phẩm sản xuất ở Mexico sang thị trường Mỹ. Giám đốc điều hành Shinji Aoyama cảnh báo vào ngày 6/11 rằng công ty sẽ phải xem xét chuyển đổi sản xuất nếu Mỹ áp dụng thuế vĩnh viễn đối với ô tô nhập khẩu từ Mexico.
JAC Motors
JAC Motors của Trung Quốc đã thành lập liên doanh với Giant Motors tại Mexico từ năm 2017 để lắp ráp xe thương hiệu JAC.
MG Motor, một đơn vị của SAIC Motor, đã công bố vào tháng 8 kế hoạch xây dựng một nhà máy ở Mexico.
Kia Corp
Kia của Hàn Quốc có một nhà máy ở Mexico, nơi họ sản xuất ô tô riêng và một số lượng nhỏ xe SUV Santa Fe cho Tập đoàn ô tô mẹ Hyundai, các sản phẩm này đều nhắm vào thị trường Mỹ.
Mazda
Công ty Mazda của Nhật Bản đã xuất khẩu khoảng 120.000 xe từ Mexico sang Mỹ vào năm 2023. Chủ tịch Mazda Masahiro Moro ngày 7/11 cho biết vấn đề thuế quan “không phải là vấn đề mà các công ty riêng lẻ có thể giải quyết”, Mazda sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng chi tiết về mức thuế trước khi quyết định các biện pháp ứng phó.
Nissan Motor
Nissan có hai nhà máy ở Mexico chuyên sản xuất các mẫu xe Sentra, Versa và Kicks cho thị trường Mỹ. Trong 9 tháng đầu năm 2024, công ty đã sản xuất gần 505.000 xe tại Mexico. Công ty không tiết lộ bao nhiêu trong số đó đã được xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
Stellantis
Strattis có hai nhà máy lắp ráp ở Mexico: một nhà máy ở Saltillo sản xuất xe bán tải và xe tải Ram, và một nhà máy ở Toluca sản xuất mẫu SUV hạng trung Jeep Compass. Tập đoàn Pháp-Ý còn có hai nhà máy lắp ráp ở Ontario, Canada: nhà máy Windsor sản xuất các mẫu xe Chrysler, còn nhà máy Brampton hiện đang được cải tạo và dự kiến sẽ tiếp tục sản xuất vào năm 2025, sản xuất một mẫu xe Jeep mới.
Toyota Motor
Toyota sản xuất xe bán tải Tacoma tại hai nhà máy ở Mexico. Doanh số bán hàng tại Mỹ vào năm 2023 sẽ vượt 230.000 xe, chiếm khoảng 10% tổng doanh số bán hàng tại thị trường Mỹ. Toyota từng sản xuất Tacoma ở Mỹ nhưng giờ đây tất cả mẫu xe này đều được vận chuyển từ Mexico.
Volkswagen
Theo trang web của Volkswagen, nhà máy của Volkswagen ở Puebla là nhà máy ô tô lớn nhất ở Mexico và là một trong những nhà máy ô tô lớn nhất của Tập đoàn Volkswagen. Năm 2023, nhà máy sản xuất gần 350.000 xe, trong đó có Jetta, Tiguan và Taos, tất cả đều được xuất khẩu sang Mỹ.
Autoliv
Autoliv của Thụy Điển là nhà sản xuất túi khí và dây an toàn lớn nhất thế giới. Công ty cho biết các nhà máy của họ ở Mexico tuyển dụng khoảng 15.000 người nhưng từ chối bình luận về hoạt động xuất khẩu của Mexico sang Mỹ.
Michelin
Nhà sản xuất lốp xe Michelin có hai nhà máy ở Mexico, đặt tại Queretaro và Leon, và ba nhà máy ở Canada, đặt tại Pictou, Bridgewater và Waterville.
Yanfeng Automotive Interiors
Nhà sản xuất ghế Trung Quốc Yanfeng Automotive Interiors đã sản xuất tại Mexico trong nhiều năm, cung cấp cho các hãng ô tô như General Motors và Toyota.
Các nhà sản xuất khác
Các nhà sản xuất phụ tùng khác đang xây dựng nhà máy ở Mexico để phục vụ thị trường Mỹ bao gồm nhà sản xuất lốp xe Pirelli của Ý, nhà sản xuất phanh tiên tiến Brembo của Ý và Eurogroup Laminations của Ý.
Khách hàng của Eurogroup Laminations bao gồm Tesla. Công ty tập trung vào sản xuất stato và roto, là những bộ phận chính của động cơ điện và máy phát điện.
Nhà sản xuất ô tô Tesla của Mỹ đã khuyến khích các nhà cung cấp Trung Quốc xây dựng nhà máy ở Mexico vào năm 2023, chủ yếu để cung cấp cho nhà máy mà Tesla dự định xây dựng ở Mexico.
Tesla ban đầu dự định bắt đầu sản xuất tại Mexico vào đầu năm 2025, nhưng hiện tại về cơ bản đã chuyển sang kế hoạch mở rộng nhà máy ở Texas.
Foxconn
Foxconn, nhà sản xuất sản phẩm điện tử theo hợp đồng lớn nhất thế giới, đang hợp tác với Nvidia để xây dựng một nhà máy sản xuất máy chủ trí tuệ nhân tạo khổng lồ ở Mexico. Foxconn có kế hoạch bắt đầu sản xuất máy chủ làm mát bằng chất lỏng vào đầu năm 2025, bao gồm cả dòng chip trí tuệ nhân tạo Blackwell mạnh mẽ mới của Nvidia.
Lenovo
Nhà sản xuất máy tính Trung Quốc Lenovo sản xuất máy chủ và các sản phẩm trung tâm dữ liệu khác tại một cơ sở lớn ở Monterrey, Mexico. Cơ sở sản xuất được mở rộng vào năm 2021. Lenovo cho biết vào thời điểm đó rằng tất cả các sản phẩm trung tâm dữ liệu của hãng dành cho thị trường Bắc Mỹ đều được sản xuất tại Monterey.
LG Electronic
LG Electronics của Hàn Quốc sản xuất tivi, thiết bị gia dụng và phụ tùng xe điện tại nhà máy ở Mexico. Công ty cho biết vào ngày 26 tháng 11 rằng họ đang xem xét nhiều khả năng khác nhau, bao gồm cả những thay đổi về chính sách thương mại.
Samsung Electronics
Samsung Electronics của Hàn Quốc sản xuất tivi và đồ gia dụng ở Mexico và xuất khẩu chúng sang Mỹ.
Báo cáo bền vững mới nhất của tập đoàn rượu mạnh Campari của Ý cho thấy Campari có 3 cơ sở sản xuất ở Mexico, chủ yếu sản xuất nhãn hiệu Espolon Tequila của mình. Công ty cũng có một cơ sở sản xuất ở Canada cho nhãn hiệu rượu whisky Canada (Forty Creek).
Theo Citibank, 27% doanh số bán hàng của Campari tại Mỹ đến từ Mexico và Canada.
Nhà bán lẻ thời trang nhanh Thụy Điển H&M cho biết công ty đang “tiếp tục nghiên cứu các rủi ro liên quan đến thuế quan”. Trung Quốc là một trong những địa điểm sản xuất lớn nhất của H&M. H&M cũng bán sản phẩm ở Mỹ.
Công ty cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi đang nỗ lực đảm bảo các quy trình để giảm thiểu mọi tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng của mình, cho phép chúng tôi tiếp tục phục vụ các cửa hàng và khách hàng trực tuyến ở Mỹ”.
Dữ liệu cho thấy Procter & Gamble và Unilever nằm trong số những công ty lớn cung cấp hàng tiêu dùng nhanh bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mexico. Theo nhà cung cấp dữ liệu nhập khẩu ImportYeti, khoảng 10% lô hàng của P&G đến từ Mexico trong 3 tháng tính đến cuối tháng Chín. Dữ liệu cho thấy khoảng 2% sản phẩm đường biển của Unilever nhập khẩu vào Hoa Kỳ đến từ Mexico.
Cả hai công ty, cùng với các tập đoàn tiêu dùng lớn khác như PepsiCo và khoai tây chiên Lay’s, đã đầu tư hàng trăm triệu đô la vào chuỗi cung ứng của Mexico.
Phân bón là mặt hàng chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) 5% khi Luật…
Chủ đầu tư Dự án xây dựng kè chống sạt lở khu dân cư thị…
Theo nghiên cứu của sử gia Cố Hiệt Cương, câu chuyện về Mạnh Khương có…
Theo tờ New York Post, Bộ An ninh Nội địa Mỹ đang mở cuộc điều…
Thụy Điển yêu cầu một tàu Trung Quốc quay trở lại vùng biển Thụy Điển…
Ngay khi tin áp thuế bổ sung được ông Trump đưa ra, đồng nhân dân…
