Poroshenko và Tymoshenkho xác nhận đã gặp riêng người của Trump

Poroshenko và Tymoshenko, hai lãnh tụ đảng đối lập của Zelensky đã xác nhận rằng họ đã có các cuộc gặp mặt riêng với người của chính quyền Trump, đúng như truyền thông đã đưa tin trước đó vào hôm Thứ Năm. Khi tin này mới được đưa ra, nó đã dẫn tới câu hỏi về khả năng tiến hành bầu cử tại Ukraine và khả năng Zelensky sẽ thất cử. Tuy nhiên, khi xác định tin tức về cuộc gặp mặt này, cả Poroshenko và Tymoshenko đều tỏ ra thận trọng, và không ủng hộ tiến hành tổng tuyển cử tổng thống vào thời điểm này. Fox News từng dẫn lời bình luận rằng nếu tổ chức bầu cử trước khi đình chiến hoặc hòa ước, thế thì Zelensky sẽ có lợi, bởi vì “sẽ có rất nhiều người dân Ukraine mặc dù chỉ trích ông nhưng sẽ vẫn cứ bầu cử cho ông ta”, do người Ukraine đã đến tình cảnh này rồi, và họ thật sự sợ hậu quả của việc thay ngựa giữa dòng, lâm trận đổi tướng.

Hôm Thứ Năm, Politico đã đưa tin theo nguồn tin riêng rằng 4 quan chức cao cấp của nhóm chính quyền Mỹ Donald Trump đã có cuộc họp riêng bí mật với hai đối thủ chính trị của Volodymyr Zelensky, người mà nhiệm kỳ tổng thống Ukraine đã kết thúc vào tháng 5 năm ngoái. Tin tức này lập tức làm dấy lên các câu hỏi vốn dĩ đã khá nóng trong tháng qua về vấn đề tổ chức bầu cử ở nước này.

• “Ukraine cần tổ chức bầu cử. Zelensky có thể bị thất cử một cách áp đảo,” Elon Musk, siêu giàu và là đồng minh cực mạnh của Donald Trump, viết trên X (Twitter) khi bình luận về tin tức của cuộc gặp mặt kín.
• “Khi Trump hỏi về bầu cử, thì một người dẫn chương trình truyền hình của phe Zelensky nói về việc ám sát tổng thống Mỹ. Những người này đang nhận tiền của người Mỹ nhưng lại nói về ám sát người Mỹ. Sao mà khôn thế,” một người Ukraine tại hải ngoại, viết trên X (Twitter), kèm theo ảnh bằng chứng về việc người dẫn chương trình TV nói rằng “Harvey Oswald ở đâu vào lúc này, khi đất nước này rất cần đến anh?” (Harvey Oswald là sát thủ đã ám sát Tổng thống Mỹ John Kennedy).

Hai đối thủ chính trị đã gặp riêng người của Trump, theo Politico là Petro Poroshenko và Yulia Tymoshenko. Cả 2 nhân vật này đều là những chính khách ủng hộ mạnh mẽ ‘cách mạng màu’ đồng thời chống Nga rất mạnh.

• Ông Poroshenko (60 tuổi) hiện là đại biểu quốc hội, đại biểu thuộc đảng đối lập, Đảng Đoàn kết Châu Âu (Euroupean Solidarity). Ông cũng là tổng thống tiền nhiệm ngay trước Zelensky. Ông lên làm tổng thống năm 2014 sau sự biến Euromaidan, tức là ‘cách mạng nhân phẩm’, thuộc dòng ‘cách mạng màu’.
• Bà Tymoshenko (65 tuổi) hiện là đại biểu quốc hội, dẫn đầu đảng đối lập, Đảng Liên minh Tổ quốc (Batkivshchyna). Bà từng làm thủ tướng nước này. Đã tham gia tranh cử tổng thống mấy lần nhưng không thành. Là một trong những người dẫn đầu ‘cách mạng cam’ năm 2005, thuộc phong trào ‘cách mạng màu’.

Theo Politico đưa tin, nội dung cuộc nói chuyện riêng là về khả năng tiến hành bầu cử tại Ukraine. Theo tờ báo cánh tả Politico thì các thăm dò gần đây cho thấy nếu tổ chức bầu cử thì Zelensky vẫn nhận được nhiều phiếu bầu hơn so với Poroshenko và Tymoshenko.

Đối thủ thực sự của Zelensky hiện nay, theo Politico, là Valery Zaluzhny, hiện nay đang là đại sứ tại Anh. Ông bị Zelensky cách chức Tổng tư lệnh Toàn quân vào tháng 4 năm ngoái.

Theo một quan chức của cánh hữu Mỹ giấu tên nói với Politico, thì Poroshenko và Tymoshenko được lựa chọn là vì nhóm Trump cảm thấy họ “dễ làm việc hơn” so với Zelensky.

Theo Politico, thì cả hai chính khách này đều tin rằng Ukraine vẫn là chưa nên tiến hành bầu cử tổng thống, và nên đợi chiến tranh tạm ngừng.

Poroshenko sau đó đã có thông điệp dài trên mạng xã hội và xác nhận cuộc gặp mặt, đồng thời khẳng định rằng Ukraine chưa nên tổ chức bầu cử.

Poroshenko từ lâu đã phản đối mạnh mẽ việc bầu cử. Nhưng mà, ông đồng thời nói rằng, do cả bầu cử Quốc hội (lẽ ra diễn ra năm 2023) và bầu cử tổng thống (lẽ ra diễn ra năm 2024) đều bị trì hoãn, cho nên, để đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ giá trị dân chủ, thì Quốc hội cần phải cho tổ chức một cách thức cải tổ hay điều chỉnh lâm thời.

Tymoshenko cũng có thông điệp ngắn trên mạng xã hội, xác nhận rằng đã có cuộc gặp mặt, và cho rằng bầu cử nên diễn ra sau khi ngừng bắn. Trong thông điệp, bà nhắc nhở rằng “Tổng thống Zelensky đã có lời hứa rất rõ ràng rằng ông ta đã sẵn sàng tham gia đàm phán để kết thúc chiến tranh dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Trump.”

• Khi tranh cử tổng thống năm 2019, Zelensky đã hứa với nhân dân Ukraine: (1) thanh trừ tham nhũng; (2) đem đến hòa bình; (3) sẽ chỉ làm tổng thống 1 nhiệm kỳ. Những gì diễn ra trên thực tế đã thấy 2 lời hứa đầu tiên đã không được thực hiện. Đại biểu quốc hội Ukraine Oleksy Goncharenko đã nói rằng bây giờ là cơ hội cuối để xem Zelensky có thực hiện khoản lời hứa (3) hay không.
• Ai không thích thì có thể chọn quốc tịch khác — Zelensky nói về việc trì hoãn bầu cử

Politico dẫn lời của Ruslan Bortnik, giám đốc Viện Chính trị Ukraine, một nhà bình luận chính trị lâu năm của nước này, cho rằng “Chúng tôi đang chứng kiến một số nhóm chính trị đang có các bước hoạt động.”

“Họ đang tìm cách thiết lập các kết nối thông tin hoặc dùng các mối liên lạc đã có để giao tiếp với Đảng Cộng hòa Mỹ hoặc những người thân cận với ông Trump, và bày tỏ mong muốn làm việc với Washington.”

“Họ cũng có những tín hiệu phát ra ở công chúng, mặc dù rất tinh tế trong lời nói. Nhưng họ là đang biểu hiện tính độc lập của mình để cho chính quyền Trump biết rằng họ sẵn sàng tham gia cuộc chơi này.”

“Giới tinh hoa [Ukraine] hiện nay cảm thấy mất phương hướng và rất sốc, bởi vì họ đều hiểu rất rõ rằng nếu không có hỗ trợ của Mỹ, thì Ukraine sẽ bị đánh bại.”

Trong một bài tin của Fox News vào tháng trước, có trích dẫn bình luận rằng tổ chức bầu cử trước khi có hòa bình hoặc đình chiến là sẽ có lợi cho Zelensky, bởi vì người dân Ukraine đã đến tình trạng như thế này rồi, và sợ thay người:

“Sẽ có rất nhiều người dân Ukraine mặc dù chỉ trích ông [Zelensky] nhưng sẽ vẫn cứ bầu cử cho ông ta, chỉ vì không dám mạo hiểm thay ngựa giữa dòng,” giáo sư chuyên về Ukraine Henry Hale của trường George Washington nhận định. “Nhưng mà, sau khi có được một thỏa thuận hòa bình, nó có bảo đảm an ninh đáng tin cậy trong đó, và khi đó mới tiến hành tổng tuyển cử thì sẽ có cạnh tranh thật sự mạnh mẽ. Và tôi nghĩ rằng thời điểm đó Zelensky có thể đắc cử được hay không sẽ trở thành vấn đề.”

• Trích đoạn Jeffrey David Sachs, giáo sư Đại học Columbia chuyên ngành kinh tế, nói trước Quốc hội EU vào tháng trước. Trong video, ông nói rằng đã tới Kiev ngay sau đảo chính Euromaidan 2014, theo lời mời của chính quyền mới của Ukraine, và qua đó ông biết được vụ đảo chính Euromaidan là hoạt động đảo chính có tổ chức do Mỹ đứng sau:

Kể từ khi tách ra thành quốc gia độc lập năm 1991 đến nay, ngoại trừ tổng thống thứ hai, thì không một vị tổng thống nào của nước này có thể ngồi được quá một nhiệm kỳ. Cách mạng màu lần thứ nhất (cách mạng cam) dẫn đến tổ chức bầu cử lại để lật ngược kết quả mà phương Tây cảm thấy không phù hợp. Cách mạng màu lần thứ hai (cách mạng nhân phẩm) trực tiếp lật đổ chính quyền, khiến tổng thống đương nhiệm phải tháo chạy trong khi bị ám sát hụt.

Poroshenko thường hay chỉ trích Zelensky vì chiến lược quân sự yếu kém. Ông thỉnh thoảng quyên góp và gửi hàng hàng USD vũ khí cho quân đội. Gần đây ông chỉ trích rằng việc Zelensky trừng phạt kinh tế ông là việc làm nhằm loại bỏ đối thủ chính trị, việc làm vi hiến, phi pháp, và trái luật.

Tymoshenko đã từng phản đối rất mạnh chính quyền Zelensky khi chính quyền này ký luật cho phép trồng cần sa trên diện rộng và cho phép chế biến và lưu thông các sản phẩm từ cần sa.

Nhật Tân