Quan chức Israel đổ lỗi cho sự yếu kém của chính quyền Biden trước thỏa thuận Ả Rập-Iran

Một quan chức cấp cao đi cùng đoàn tùy tùng của Thủ tướng Benjamin Netanyahu hôm thứ Sáu đã đổ lỗi cho sự yếu kém của chính quyền Biden và chính phủ Israel trước đây trong việc Ả Rập Xê Út và Iran đạt được thỏa thuận nhằm thiết lập lại quan hệ ngoại giao.

“Sự yếu kém của Mỹ và Israel, vì vậy Ả Rập Xê Út đã chuyển sang các kênh khác,” quan chức cấp cao của Israel cho biết khi nói với các phóng viên đang đi cùng ông Netanyahu ở Ý.

Quan chức này tuyên bố rằng các cuộc đàm phán giữa Riyadh và Tehran bắt đầu vào năm 2021 trong nhiệm kỳ của Naftali Bennett và chính phủ đoàn kết tồn tại trong thời gian ngắn của Yair Lapid khi chính quyền Biden cam kết hơn trong việc tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân Iran. Do đó, Ả Rập Xê Út đã quay sang Trung Quốc, quốc gia đóng vai trò là đối trọng với Mỹ và giúp môi giới cho thỏa thuận được công bố hôm thứ Sáu.

Trước đó cùng ngày, các ông Bennett và Lapid đã đổ lỗi cho ông Netanyahu về việc quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và Iran được nối lại, cho rằng đó là kết quả của sự lơ là ngoại giao, sự yếu kém nói chung và xung đột nội bộ trong nước kể từ khi chính phủ hiện tại được thành lập vào ngày 29 tháng 12.

Nhận xét này thể hiện một phát súng rõ ràng của Văn phòng Thủ tướng đối với Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người khi nhậm chức đã cam kết tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân Iran nhưng đã dần rời xa nỗ lực đó trong năm qua trong bối cảnh hợp tác quân sự của Tehran với Nga và các cuộc biểu tình đang diễn ra ở Cộng hòa Hồi giáo.

Bác bỏ tuyên bố rằng chính phủ hiện tại phải chịu trách nhiệm, quan chức cấp cao của Israel cho biết các thành viên của chính phủ trước đó nên tự hỏi tại sao sự liên hệ ban đầu [giữa Riyadh và Tehran] lại bắt đầu trong nhiệm kỳ của họ.

Ông Lapid – hiện là chủ tịch phe đối lập – đã chế giễu những cáo buộc của chính phủ Netanyahu, viết trên Twitter rằng chính phủ của ông đã gạt mọi vấn đề khác sang một bên khi họ thấy rõ rằng chính quyền Biden đang trên bờ vực tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân Iran. “Chúng tôi đã làm việc 24/7,” ông Lapid nói, ám chỉ rằng Israel đã đóng vai trò trong việc ngăn chặn thỏa thuận.

Ông đã đối chiếu điều đó với nhiệm kỳ của chính phủ hiện tại, trong đó Iran đã thành công trong việc làm giàu uranium đến độ tinh khiết 84% và đã ký một thỏa thuận bình thường hóa với Ả Rập Xê Út.

“Còn chính phủ cánh hữu này? [Nó tập trung] không phải vào Iran, không phải các cuộc tấn công khủng bố, không phải nền kinh tế, không phải chi phí sinh hoạt. Tất cả những gì họ quan tâm là phá hủy nền dân chủ và chia rẽ người dân. Ồ, và những ngày nghỉ cuối tuần ở Rome cũng vậy,” ông Lapid nói khi đề cập đến những lời chỉ trích rằng ông Netanyahu đã dành những ngày cuối tuần ở Rome bằng chi phí của người nộp thuế.

Trong khi đó hôm thứ Sáu, thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Iran Ali Shamkhani nói với tờ Nour News của Iran rằng thỏa thuận mà chính phủ của ông đã ký với Ả Rập Xê Út “chắc chắn sẽ là một trở ngại nghiêm trọng đối với sự hiện diện và can thiệp của các quốc gia ngoài khu vực và chế độ Zionist trong khu vực.”

Thỏa thuận này dường như cũng giáng một đòn mạnh vào nỗ lực của Israel nhằm bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Xê Út.

Tuy nhiên, quan chức cấp cao của Israel nhấn mạnh rằng thỏa thuận hôm thứ Sáu sẽ không gây tổn hại cho nỗ lực của ông Netanyahu.

“Những gì xảy ra ở cấp độ ngoại giao không phải là những gì xảy ra trên bề mặt”, quan chức này nói, ám chỉ những nỗ lực đang diễn ra giữa Israel và Ả Rập Xê Út đang diễn ra ở hậu trường.

Một nhà ngoại giao cấp cao của Trung Đông nói với tờ The Times of Israel hôm thứ Năm rằng chính quyền Biden đã tổ chức các cuộc đàm phán với Ả Rập Xê Út để làm trung gian cho một thỏa thuận bình thường hóa như vậy với Israel. Tuy nhiên, nhà ngoại giao này thừa nhận rằng một thỏa thuận như vậy vẫn còn “rất xa vời”.

Quan chức cấp cao của Israel phát biểu hôm thứ Sáu lập luận rằng lập trường của Israel và phương Tây đối với Iran càng cứng rắn hơn thì càng có nhiều khả năng Ả Rập Xê Út sẵn sàng làm ấm quan hệ với Israel.

Vị quan chức này lập luận rằng lập trường của Israel và Mỹ “có tính quyết đoán hơn” so với thỏa thuận bình thường hóa đạt được hôm thứ Sáu.

Quan chức này nói thêm rằng lập trường của phương Tây đối với Iran đã bắt đầu cải thiện theo hướng có lợi cho Israel nhưng “điều đó vẫn chưa thay đổi đủ”.

Ngân Hà (theo The Times of Israel)