Quan chức Mỹ, Trung gặp mặt sau khi có tin Bắc Kinh sẵn sàng giúp Moscow

Cố vấn an ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã gặp Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì tại thủ đô Rome, Ý vào ngày thứ Hai (14/3). Cuộc gặp này diễn ra sau khi có nhiều tin tức nổi lên cho thấy Nga đã yêu cầu Trung Quốc hỗ trợ về kinh tế và quân sự cho cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine.

Cuộc gặp giữa ông Sullivan và ông Dương Khiết Trì kéo dài khoảng 7 tiếng đồng hồ. Một báo cáo ngắn từ Nhà Trắng cho biết cuộc họp này đến sau khi những quan ngại được dấy lên trong một cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden vào năm ngoái, và cuộc họp cũng đã bao gồm “thảo luận thực chất” về cuộc chiến xâm lược của Nga tại Ukraine.

Ít phút trước cuộc họp nêu trên, các quan chức không nêu tên trong Bộ Ngoại giao của chính quyền Biden đã gửi thông tin tới các đồng minh tại châu Âu và châu Á tuyên bố rằng Nga đã yêu cầu Trung Quốc viện trợ quân sự và kinh tế cho cuộc chiến tranh tại Ukraine và rằng các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã có dấu hiệu sẵn sàng trợ giúp, theo tờ Financial Times.

Trung tướng về hưu Keith Kellogg cũng đã lặp lại tuyên bố nêu trên trong cuộc phỏng vấn trên Fox News hôm 14/3.

“Ông Putin đang yêu cầu Trung Quốc hỗ trợ về quân sự và cũng yêu cầu hỗ trợ kinh tế”, ông Kellogg nói.

“Ông ta sẽ không tìm đến Trung Quốc yêu cầu được viện trợ quân sự hoặc kinh tế nếu ông ta đang không gặp phải những vấn đề thực sự trong chính quân đội của mình”, ông Kellogg nhận định.

Cả Trung Quốc và Nga đều lên tiếng phủ nhận các cáo buộc trên. Điện Kremlin nói rằng họ có đủ nguồn lực để hoàn thành mục tiêu chiến tranh. Trong khi, Bộ Ngoại giao Trung Quốc gắn nhãn các báo cáo của Mỹ về việc Bắc Kinh viện trợ Moscow là “truyền tin sai”.

Giới chức Mỹ vẫn cảnh báo rằng chế độ Trung Quốc cộng sản sẽ bị trừng phạt kinh tế và bị cô lập trên trường quốc tế nếu họ lựa chọn hỗ trợ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga tại Ukraine.

Khi được hỏi trực tiếp về bức điện tín ngoại giao Mỹ gửi các đồng minh Âu, Á và liệu các báo cáo về Nga yêu cầu Trung Quốc hỗ trợ và Bắc Kinh sẵn sàng giúp đỡ có phải là thật, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đã từ chối trả lời thẳng vào vấn đề.

Thay vào đó, ông Ned Price đã nói về những hậu quả rộng lớn hơn mà Trung Quốc sẽ gặp phải trong trường họp họ quyết định ủng hộ Nga trong cuộc chiến tranh tại Ukraine.

“Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và phái đoàn của chúng tôi đã dấy lên một cách trực tiếp và rất rõ ràng những quan ngại của chúng tôi về việc Trung Quốc hỗ trợ Nga trong cuộc chiến tranh xâm lược và bất kỳ sự giúp đỡ nào như vậy sẽ không chỉ ảnh hưởng đến quan hệ của Trung Quốc với chúng tôi, mà còn ảnh hưởng tới các quan hệ của họ trên toàn thế giới”, ông Price nói, đề cập đến cuộc họp của ông Sullivan và ông Dương Khiết Trì tại Rome.

“Chúng tôi đã đang thông tin rất rõ ràng tới Bắc Kinh rằng chúng tôi sẽ không làm ngơ. Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia nào bù đắp cho những gì Nga bị tổn thất”, ông Price nói với báo giới hôm 14/3.

Tuyên bố của Nhà Trắng cũng nói rằng cuộc họp giữa ông Sullivan và ông Dương Khiết Trì đã nhấn mạnh đến “tầm quan trọng của việc duy trì những đường dây liên lạc thông tin mở giữa Mỹ và Trung Quốc”.

Mỹ đã đang gia tăng nỗ lực tập hợp đồng minh để gây áp lực lên chính quyền Trung Quốc cộng sản, khẳng định rằng Trung Quốc sẽ buộc phải hứng chịu những khó khăn kinh tế to lớn nếu họ công khai hỗ trợ các nỗ lực chiến tranh của Nga.

Trung Quốc hiện đã đang trợ giúp Nga theo cách ít công khai hơn thông qua việc từ chối hợp tác với phương Tây áp chế tài kinh tế lên Moscow. Ngoài ra, tại Trung Quốc, hệ thống tuyên truyền nhà nước thường xuyên thúc đẩy các quan điểm của Nga về cuộc chiến tại Ukraine. Nhà nước Trung Quốc cũng kiểm duyệt mạng xã hội, ngăn chặn người dân gọi cuộc chiến tranh Nga-Ukraine là một “cuộc chiến xâm lược”.

Ông Damir Marusic, học giả cao cấp tại Hội đồng Đại Tây Dương, một cơ quan nghiên cứu quốc tế, đã nói rằng xung đột tại Ukraine sẽ trở thành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm hậu Chiến tranh Lạnh đầu tiên giữa Mỹ và Trung Quốc nếu ĐCSTQ thực sự lựa chọn ủng hộ Nga một cách công khai.

“Nếu Trung Quốc gửi vũ khí cho nga, thì Chiến tranh Ukraine sẽ trở thành cuộc chiến tranh ủy nhiệm đầu tiên giữa Mỹ và Trung Quốc”, ông Marusic viết trên Twitter.

“Đáng chú ý rằng Nga khi đó sẽ đảm nhiệm vai trò thứ cấp nhưng ngày càng nổi rõ: là con tốt của Trung Quốc”, ông Marusic nhận định.

Mối quan hệ đối tác Trung-Nga đang trở nên sâu sắc hơn sau tuyên bố chung hôm 4/2 giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong tuyên bố được đưa ra tại Bắc Kinh trước thềm Thế vận hội 2022 này, hai bên đã khẳng định về mối quan hệ đối tác Trung-Nga “không giới hạn”.

Cũng có những tin tức từ truyền thông phương Tây cho biết các quan chức Trung Quốc đã biết về cuộc chiến tranh xâm lược của Nga tại Ukraine nhiều tuần trước khi nó diễn ra và Bắc Kinh đã yêu cầu Moscow hãy hoãn cuộc chiến đó cho đến sau khi kết thúc Thế vận hội Bắc Kinh.

Như chuyên gia Marusic đã lưu ý, Nga đang ngày càng trở nên phụ thuộc vào Trung Quốc về mặt kinh tế từ khi Moscow bị phương Tây chế tài vòng 1 do sáp nhận Bán đảo Crimea năm 2014. Bây giờ, nền kinh tế Nga đang phải chịu các chế tài quốc tế khắc nghiệt hơn nữa và đang được chống đỡ nhờ vào những kết nối gia tăng với nền kinh tế Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Mỹ Marsha Blackburn (Đảng Cộng hòa, bang Tennessee) nói rằng động thái Nga yêu cầu Trung Quốc viện trợ quân sự và kinh tế là dấu hiệu cho thấy một mối quan hệ đối tác Trung-Nga ngày càng vững chắc hơn trong việc chống lại phương Tây.

“Nga đã yêu cầu bạn hữu của họ trong Đảng Cộng sản Trung Quốc viện trợ quân sự và kinh tế. Đây là một trục ma quỷ mới được hình thành giữa thanh thiên bạch nhật, và Mỹ không thể nhắm mắt làm ngơ”, bà Blackburn viết trên Twitter.