Quan chức ngoại giao Mỹ – Trung “thảo luận thẳng thắn” tại Bắc Kinh

Các nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đã tổ chức các cuộc thảo luận “thẳng thắn, mang tính xây dựng và hiệu quả” vào thứ Hai tại Bắc Kinh trong bối cảnh các nỗ lực đang diễn ra nhằm giữ cho các đường dây liên lạc cởi mở và dựa trên các đề nghị ngoại giao gần đây giữa hai nước.

Ông Daniel Kritenbrink, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương – quan chức cấp cao nhất của Mỹ được xác nhận đã đến thăm Trung Quốc kể từ khi một khinh khí cầu do thám Trung Quốc bị cáo buộc bị bắn rơi trên không phận Mỹ hồi đầu tháng 2 – đã gặp Thứ trưởng trưởng Ngoại giao Ma Zhaoxu (Mã Triêu Húc). 

“Hai bên đã có cuộc trao đổi thẳng thắn, mang tính xây dựng và hiệu quả về việc thúc đẩy cải thiện quan hệ Trung-Mỹ và quản lý đúng đắn những khác biệt theo sự đồng thuận của hai nguyên thủ quốc gia khi họ gặp nhau tại Bali vào tháng 11 năm ngoái,” Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố ngắn gọn vào thứ Ba.

Tuyên bố cho biết Trung Quốc “đã tuyên bố lập trường nghiêm túc của mình đối với Đài Loan và các vấn đề nguyên tắc lớn khác” và cả hai bên đã đồng ý tiếp tục duy trì liên lạc.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một thông báo ngắn hôm thứ Hai rằng hai bên đã trao đổi quan điểm về mối quan hệ song phương, các vấn đề xuyên eo biển, các kênh liên lạc và các vấn đề khác. “Các quan chức Hoa Kỳ đã nói rõ rằng Hoa Kỳ sẽ cạnh tranh mạnh mẽ và bảo vệ các lợi ích và giá trị của Hoa Kỳ,” tuyên bố nói.

Trong một cuộc họp báo sau đó, phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Vedant Patel nói thêm rằng hai bên cũng đã thảo luận về khí hậu, tiền chất fentanyl, nhân quyền và các công dân Mỹ bị giam giữ sai trái.

Chuyến đi của ông Kritenbrink diễn ra sau các báo cáo về chuyến đi bí mật tới Trung Quốc của giám đốc CIA William Burns vào tháng trước và các cuộc gặp gần đây giữa các bộ trưởng thương mại Wang Wentao và Gina Raimondo ở Washington. Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan và nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị cũng gặp nhau tại Áo.

Ông Kritenbrink được tháp tùng bởi Sarah Beran, giám đốc cấp cao về các vấn đề Trung Quốc và Đài Loan tại Hội đồng An ninh Quốc gia, trong khi ông Nicholas Burns, đại sứ Hoa Kỳ tại Trung Quốc, cũng tham gia các cuộc họp. Cả ba cũng đã gặp Yang Tao từ vụ các vấn đề Bắc Mỹ và Châu Đại Dương của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Cuộc gặp cấp cao diễn ra sau khi các bộ trưởng quốc phòng Mỹ và Trung Quốc gặp nhau – nhưng không hội đàm – tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào cuối tuần qua.

Hội nghị đã bị lu mờ bởi cuộc chạm trán gần giữa tàu chiến Hoa Kỳ và Trung Quốc ở eo biển Đài Loan vào thứ Bảy. Mỹ cáo buộc tàu chiến Trung Quốc đã thực hiện một thao tác “không an toàn” bằng cách băng qua trước mặt tàu khu trục Mỹ.

Quân đội Trung Quốc bảo vệ hành động của mình là “các biện pháp cần thiết” và cáo buộc Mỹ “có chủ ý khiêu khích”.

Ngay cả trước khi xảy ra vụ khinh khí cầu, quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã trượt dốc mạnh sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ lúc đó là bà Nancy Pelosi tới Đài Loan vào tháng 8 năm ngoái.

Chuyến đi của ông Kritenbrink được coi là một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm xoa dịu những căng thẳng đó. Nhưng tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc đã bác bỏ nỗ lực này, nói vào Chủ nhật rằng nó được thúc đẩy nhiều hơn bởi sự quan tâm của Mỹ trong việc thể hiện mình đang tìm cách liên lạc với Bắc Kinh.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đánh tín hiệu về ý định sớm nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

“Tổng thống sẽ có một cuộc trò chuyện khác với Chủ tịch Tập vào thời điểm thích hợp,” phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby cho biết trong một cuộc họp báo riêng hôm thứ Hai.

Ông Kirby nói thêm rằng chuyến thăm của ông Kritenbrink không được lên kế hoạch để trùng với lễ kỷ niệm 34 năm cuộc đàn áp những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Quảng trường Thiên An Môn. 

Ngân Hà (theo SCMP)