Số lượng Viện Khổng Tử giảm mạnh tại Mỹ

Trang tin Washington Examiner gần đây có đăng bài viết chỉ ra, trong các trường học tại Mỹ từng có hơn 100 Viện Khổng Tử. Tuy nhiên, dự án được Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) gắn mác là “Dự án ngôn ngữ và văn hóa thân thiện” đang dần dần biến mất. Chính phủ và Quốc hội Mỹ phát hiện dự án này thực tế là công cụ ở nước ngoài của ĐCSTQ, tiến hành tuyên truyền và gia tăng ảnh hưởng nước ngoài cho ĐCSTQ.

Ngày 4/5, Washington Examiner đăng loạt bài viết có tiêu đề “ĐCSTQ trong khuôn viên trường: Viện Khổng Tử trên phạm vi toàn quốc đang sụp đổ”. Tác giả của bài viết – phóng viên tư pháp Jerry Dunleavy, đã tiết lộ về Viện Khổng Tử từng có nhiều ở Mỹ đã “sụp đổ” như thế nào trong vài năm qua: Quy mô liên tiếp thu nhỏ, và biến mất khỏi mấy chục trường đại học, bao gồm một Viện Khổng Tử trong liên minh Ivy League từng được coi là “dự án đầu tàu” cũng thông báo đóng cửa.

Mở đầu bài viết chỉ ra, do chính quyền ông Trump gây áp lực và Chính phủ Mỹ ngày càng chú ý đến sự thâm nhập của ĐCSTQ vào các trường giáo dục bậc cao của Mỹ, các Viện Khổng Tử có mối liên hệ với ĐCSTQ đang biến mất tại Mỹ. Trong vài năm qua số Viện Khổng Tử từ hơn 100 viện đã giảm xuống hiện tại còn vài chục viện. 

Chính phủ Mỹ cho rằng Viện Khổng Tử là một trong rất nhiều đoàn thể khác nhau ở nước ngoài của ĐCSTQ, giúp đỡ cho ĐCSTQ gây ảnh hưởng ở nước ngoài. Chính quyền ông Trump đã nhận định Trung tâm Viện Khổng Tử Mỹ (CIUS) tại Washington DC là “phái đoàn nước ngoài” của Bắc Kinh. 

Mấy năm trước số lượng Viện Khổng Tử tại Mỹ lên đến hơn 100. Nhưng theo số liệu thống kê của Bộ Ngoại giao Mỹ, hiện tại chỉ có 27 trường đại học đang vận hành dự án giao lưu viếng thăm có liên quan đến ĐCSTQ. 

Bài viết chỉ ra, con số này chưa hẳn hoàn toàn phản ánh ra được mối quan hệ đối tác tương tự của tổ chức này trong một số cơ cấu khác của Mỹ.

Đại học Columbia đóng cửa Viện Khổng Tử

Ví dụ rõ ràng nhất là Viện Khổng Tử tại Đại học Columbia. Đây là đại học duy nhất trong Ivy League có Viện Khổng Tử, sau khi vận hành gần 10 năm, Viện Khổng Tử gần đây đã lặng lẽ đóng cửa. 

Trang web Viện Khổng Tử tại Đại học Columbia đã bị gỡ xuống và cuối tháng 1/2021. Caroline Adelman, Giám đốc quan hệ truyền thông của Đại học Columbia, nói với Washington Examiner: “Chúng tôi sẽ không mở Viện Khổng Tử nữa”.

Theo trang web hiện đã mất hiệu lực của Viện Khổng Tử tại Đại học Columbia cho thấy, giáo sư Wei Dedong tại Đại học Columbia vào tháng 1/2018 được bổ nhiệm làm người điều phối của dự án này. Khi xem thông tin trên Linkedln của Wei Dedong thì thấy, ông vẫn là Viện trưởng Viện Khổng Tử của phía Trung Quốc tại Đại học Columbia. 

Tháng 12/2020, tờ Free Beacon đã để ý đến mối quan hệ của Wei Dedong và Bộ Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ. Đại học Nhân dân Trung Quốc tại Bắc Kinh vào tháng 12/2019 cho biết, Wei Dedong “được bổ nhiệm” làm chuyên gia đặc biệt về vấn đề tôn giáo của Bộ Mặt trận Thống nhất Trung ương. 

ĐCSTQ gây ảnh hưởng nước ngoài thông qua Viện Khổng Tử

Rất nhiều chuyên gia và quan chức Chính phủ Mỹ cảnh báo rằng Bộ Mặt trận Thống nhất giúp ĐCSTQ gây ảnh hưởng ở nước ngoài. Một báo cáo hồi tháng 8/2018 của Ủy ban thẩm định Kinh tế và An ninh Mỹ – Trung (U.S. China Economic and Security Review Commission) cho rằng, “Trung Quốc (ĐCSTQ) lợi dụng cái gọi là công cụ ‘mặt trận thống nhất’ để tổng hợp và loại trừ những nguồn có khả năng phản đối chính sách và quyền uy của ĐCSTQ. Dưới sự lãnh đạo của ông Tập Cận Bình, tổ chức liên quan mặt trận thống nhất đã phát huy tác dụng ngày càng quan trọng trong chính sách ngoại giao của ĐCSTQ”.

Báo cáo nói: “Một số thực thể chính thức và bán chính thức dưới sự chỉ đạo hoặc tài trợ của Bộ Mặt trận Thống nhất đã triển khai hoạt động ở nước ngoài”, bao gồm cả Viện Khổng Tử. 

Tháng 12/2020, đương nhiệm Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khi đó đã rút visa của người đại diện của Bộ Mặt trận Thống nhất, nói rằng họ “tài trợ hoặc ủng hộ tổ chức tuyên truyền nước ngoài (của ĐCSTQ), uy hiếp và bắt nạt những người phản đối chính sách của Bắc Kinh”. 

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Washington Examiner rằng Cục Giáo dục và Văn hóa “giám sát tổ chức Mỹ được Bộ ngoại giao chỉ định là dự án tài trợ giao lưu viếng thăm”. “Trong quá trình quản lý các quy định về chương trình giao lưu viếng thăm, Bộ Ngoại giao đã xác định Hiện tại, khoảng 27 nhà tài trợ của trường đại học đang hợp tác với các Viện Khổng Tử để thực hiện các chương trình giao lưu viếng thăm, giảm so với 44 trường vào đầu năm 2021.”

Bài viết nói, Bộ Ngoại giao “nhận thức được cùng với việc các thông tin liên quan đến hoạt động của Viện Khổng Tử ngày càng nhiều, trong đó bao gồm một số hoạt động có khả năng vi phạm quản lý giám sát chương trình giao lưu viếng thăm đại học, nhiều trường đại học Mỹ đang lựa chọn chấm dứt liên hệ với Viện Khổng Tử”.

Viện Khổng Tử ảnh hưởng đến tự do học thuật, Mỹ tiếp tục chú ý

Trong bài viết, tác giả trích dẫn một báo cáo được công bố năm 2017 của Hiệp hội Học giả quốc gia Mỹ (National Association of Scholars, NAS), trong đó “đã thống kê 103 Viện Khổng Tử tại Mỹ”. Tổ chức này nói rằng theo thống kê, hiện có 77 Viện Khổng Tử đã đóng cửa hoặc đang trong quá trình đóng cửa. Washington Examiner nói con số thực tế thậm chí còn cao hơn.

Sau khi kênh truyền thông này điều tra kết hợp với dữ liệu của NAS đã phát hiện, ngoài Đại học Columbia, còn có 5 trường đại học cũng có kế hoạch đóng cửa Viện Khổng Tử. Bao gồm Phân hiệu Platteville của Đại học Wisconsin (University of Wisconsin-Platteville) đóng cửa Viện Khổng Tử vào ngày 21/5; Đại học Tây Virginia (West Virginia University) đóng cửa Viện Khổng Tử vào tháng 6; Đại học Binghamton (Binghamton University) sẽ đóng cửa Viện Khổng Tử vào ngày 9/7; Đại học bang Cleveland (Cleveland State University) sẽ đóng cửa Viện Khổng Tử vào tháng 9; Đại học Michigan (Michigan State University) sẽ đóng cửa Viện Khổng Tử vào cuối năm 2021.

Ngoài ra, Cao đẳng Optometry thuộc Đại học bang New York (College of Optometry at the State University of New York) cũng đang xem xét tình trạng Viện Khổng Tử trong trường. 

Tháng 8 năm ngoái, Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ định Trung tâm Viện Khổng Tử Mỹ tại Washington DC là “phái đoàn nước ngoài”. Vào tháng 10 cùng năm, Ngoại trưởng Pompeo và Bộ Trưởng Bộ Giáo dục Betsy DeVos cùng đưa ra cảnh báo, các sơ sở giáo dục K-12 và đại học trên phạm vi toàn quốc đang trở thành mục tiêu của hành động gây ảnh hưởng của ĐCSTQ.

Giám đốc giao lưu đối ngoại của CIUS, ông Erik Eging nói với Washington Examiner rằng đối với tuyên bố này, “hiện chúng tôi đang đưa ra những ý kiến khác nhau.”

Bài viết trích dẫn số liệu liên quan từ Bộ Giáo dục Mỹ, Đại học Columbia nhiều năm qua đã nhận được quà tặng và hợp đồng nước ngoài có trị giá hơn 689 triệu đô la Mỹ, trong đó có gần 62 triệu đô la Mỹ đến từ Trung Quốc. Chỉ trong năm 2020 đã có hơn 17,6 triệu đô la đến từ Trung Quốc. 

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ trong chính quyền ông Biden nói với Washington Examiner, Trung tâm CIUS “thúc đẩy hoạt động của Viện Khổng Tử tại Mỹ”, đến nay vẫn không đổi mục đích ban đầu này. Người phát ngôn này nhấn mạnh, Bộ Ngoại giao “vẫn luôn chú ý đến ảnh hưởng nước ngoài và hoạt động tuyên truyền toàn cầu của ĐCSTQ, bao gồm cả việc thông qua các Viện Khổng Tử, bởi nó có khả năng ảnh hưởng đến tự do học thuật của Mỹ”. 

“Trong những hoạt động xấu xa này có nhiều điều thiếu minh bạch, cố gắng che đậy hoặc làm mờ nhạt mối quan hệ của nó với Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ),” người phát ngôn nói. 

Theo Lâm Nghiên, Epoch Times

Xem thêm: