Taliban bác tối hậu thư của Tổng thống Trump về việc trả Căn cứ Không quân Bagram

Afghanistan, hiện do Taliban quản lý, đã bác bỏ tối hậu thư của Tổng thống Donald Trump về việc trao trả Căn cứ Không quân Bagram cho quyền kiểm soát của Mỹ, khẳng định rằng những yêu cầu như vậy vi phạm thỏa thuận Taliban-Mỹ năm 2020 về việc rút quân. 

Hôm thứ Bảy (20/9), Tổng thống Trump đã đe dọa Afghanistan trên nền tảng Truth Social: “Nếu Afghanistan không trả lại Căn cứ Không quân Bagram cho những người đã xây dựng nó, tức là Hoa Kỳ, NHỮNG ĐIỀU TỒI TỆ SẼ XẢY RA!!!”.

Tổng thống không nói rõ Afghanistan có thể phải đối mặt với những hậu quả gì.

Vào hôm thứ Năm (18/9), ông Trump đã nói rằng chính quyền đang “cố gắng” giành lại Sân bay Bagram trước đây của Mỹ ở Afghanistan từ Taliban.

Trong phát biểu với báo chí khi đứng bên cạnh Thủ tướng Anh Keir Starmer, Trump chỉ trích cách chính quyền Tổng thống Joe Biden rút quân khỏi Afghanistan và nói rằng ông có “một chút tin nóng”.

“Chúng tôi đang cố lấy lại nó”, ông Trump nói. “Chúng tôi đang cố lấy lại vì họ cần những thứ từ chúng tôi”.

Trump đã không nói rõ ông đang nhắc đến ai, hoặc nếu là Taliban – tổ chức khủng bố đã kiểm soát Afghanistan từ năm 2021 – thì họ “cần” gì từ Mỹ.

“Chúng tôi muốn lấy lại căn cứ đó, nhưng một trong những lý do là, như các bạn đã biết, nó cách nơi Trung Quốc chế tạo vũ khí hạt nhân chỉ một giờ,” ông Trump nói thêm.

Vào tối thứ Bảy (20/9), Trump nói với các phóng viên rằng chính quyền ông muốn lấy lại Bagram “ngay lập tức”, và “nếu họ không làm vậy, các ông sẽ biết tôi sẽ làm gì”.  

Sau đó trong ngày, ông Hamdullah Fitrat, phó phát ngôn viên của chính quyền Afghanistan do Taliban điều hành, đã nhấn mạnh rằng Kabul đã nói rõ với Mỹ trong mọi cuộc đàm phán rằng “độc lập và toàn vẹn lãnh thổ” của đất nước là vấn đề tối quan trọng.

“Cần phải nhớ lại rằng theo Thỏa thuận Doha, Hoa Kỳ đã cam kết rằng ‘sẽ không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực chống lại toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị của Afghanistan, cũng như không can thiệp vào công việc nội bộ của nước này,” đồng thời kêu gọi Mỹ tôn trọng cam kết của mình.

“Thay vì lặp lại những cách tiếp cận thất bại trong quá khứ, cần áp dụng một chính sách dựa trên chủ nghĩa thực tế và lý trí,” ông Fitrat nhấn mạnh.

Căn cứ Không quân Bagram, nằm tại Tỉnh Parwan khoảng 60km về phía bắc của thủ đô Kabul, từng là trung tâm quân sự chính của Mỹ tại Afghanistan trong suốt hai thập kỷ. Đây là điểm xuất phát cho các chiến dịch chống khủng bố, bao gồm cả chống al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo (IS).

Mỹ đã giành lấy Căn cứ Không quân Bagram, vốn được Liên Xô xây dựng từ những năm 1950, vào năm 2001 khi quân đội Mỹ tiến vào Afghanistan sau các vụ tấn công 11/9.

Theo Thỏa thuận Doha năm 2020, Mỹ về cơ bản đã đạt được hòa ước với Taliban và cam kết rút dần quân khỏi Afghanistan cũng như ngừng đe dọa nền độc lập chính trị của quốc gia này. Đổi lại, lực lượng nổi dậy đưa ra bảo đảm rằng lãnh thổ Afghanistan sẽ không bị các nhóm khủng bố sử dụng.

Tuy nhiên, khi Mỹ đang thực hiện rút quân theo giai đoạn, chính phủ và lực lượng an ninh Afghanistan đã sụp đổ trước sức ép của Taliban, buộc số binh sĩ Mỹ còn lại phải vội vã tiến hành một cuộc sơ tán hỗn loạn.

Taliban đã chiếm được căn cứ này 6 tuần sau đó, vào tháng 8/2021, cùng ngày Kabul thất thủ.

Các quan chức Taliban kể từ đó vẫn khẳng định họ sẵn sàng hợp tác với Mỹ nhưng “không cho phép Hoa Kỳ duy trì bất kỳ sự hiện diện quân sự nào tại bất kỳ khu vực nào của Afghanistan”.

Hồi đầu năm nay, đặc phái viên Nhà Trắng về vấn đề con tin Adam Boehler đã gặp các quan chức Taliban tại Kabul trong nỗ lực giải cứu con tin George Glezmann, cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ khi Mỹ rút quân năm 2021.

Ông Boehler, cùng với một đặc phái viên khác của Mỹ là Zalmay Khalilzad, đã gặp Ngoại trưởng Taliban Amir Khan Muttaqi và theo tuyên bố của Taliban, hai bên được cho là đã thảo luận về các cách thức để “phát triển quan hệ song phương giữa hai nước, các vấn đề liên quan đến công dân, và cơ hội đầu tư tại Afghanistan”.

Việc rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan bắt đầu từ tháng 3/2020, dưới nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, và các nguồn tình báo mở cho thấy Taliban đã đạt được nhiều bước tiến trên khắp Afghanistan trong năm trước thời điểm Mỹ rút quân vào tháng 8/2021.

Theo thỏa thuận được ký kết vào nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, Mỹ đã đồng ý rút toàn bộ lực lượng trước ngày 1/5/2021, nhưng Tổng thống Biden đã gia hạn thời hạn rút quân đến tháng 8/2021.

Ngày 26/8/2024, khi còn là ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa, ông Trump đã tham dự lễ kỷ niệm 3 năm ngày quân đội Hoa Kỳ rút quân khỏi Afghanistan một cách hỗn loạn và chết chóc. Ông đã chỉ trích cách xử lý vấn đề này của chính quyền ông Biden.

“Đây là kỷ niệm ba năm ngày rút quân khỏi Afghanistan THẤT BẠI, khoảnh khắc LÚNG TÚNG nhất trong lịch sử đất nước chúng ta“, ông viết trên mạng xã hội Truth Social khi đó. “Sự kém cỏi nghiêm trọng – 13 binh sĩ Mỹ CHẾT, hàng trăm người bị thương và tử vong, NGƯỜI MỸ và HÀNG TỶ ĐÔ LA THIẾT BỊ QUÂN SỰ BỊ BỎ LẠI.”

“Các vị không đưa binh lính của chúng ta ra ngoài trước, các vị đưa họ ra ngoài CUỐI CÙNG, khi mọi thứ khác đều đã hoàn thành một cách thành công. Sau đó, Nga xâm lược Ukraine, Israel bị tấn công và Hoa Kỳ đã trở thành, và là, trò cười trên toàn thế giới“, ông Trump viết tiếp. “TRUYỀN THÔNG TIN GIẢ VẪN IM LẶNG ĐỂ BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN TỆ NHẤT TRONG LỊCH SỬ ĐẤT NƯỚC CHÚNG TA! MAGA2024.“