Thủ Tướng Canada bàn về nhân quyền, Trung Quốc hủy họp báo

Ngày 3/12, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã có chuyến thăm chính thức Trung Quốc, trong cuộc gặp mặt với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, ông Trudeau có đề cập đến vấn đề nhân quyền, đồng thời ông cũng cam kết sẽ nhắc lại vấn đề này với ông Tập Cận Bình.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau (phải) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái)

Đề cập đến vấn đề nhân quyền

Thủ tướng Canada Justin Trudeau thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 3 – 7/12. Trong khuôn khổ chuyến thăm này, ông Trudeau lần lượt có cuộc gặp với Thủ tướng Quốc vụ viện Lý Khắc Cường và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Theo “Điện Báo Hoàn Cầu” (The Globe and Mail) đưa tin, ông Trudeau đã có cuộc hội đàm với ông Lý Khắc Cường ngày 4/12 và có nhắc đến vấn đề nhân quyền. Có ít nhất 5 người Canada bị Trung Quốc giam giữ, tuy nhiên giới quan sát cho biết những vụ án này đang gây nhiều tranh luận, họ bị giam cầm phi pháp.

Thủ tướng Trudeau nói: “Tôi đã nhắc đến những vấn đề này với ông Lý Khắc Cường: nhân quyền và vụ việc của Lãnh sự quán. Tôi chắc chắn cũng nhắc đến những vấn đề này với ông Tập Cận Bình.” Ông Trudeau đề nghị ông Lý Khắc Cường cho phép Lãnh sự Canada đi gặp công dân Canada bị Trung Quốc bắt giam, nhấn mạnh đây là vấn đề đặc biệt quan trọng.

Tuy nhiên bản tin không cho biết thêm nhiều chi tiết khác liên quan đến vấn đề nhân quyền mà ông Trudeau thảo luận với lãnh đạo Trung Quốc.

Trước khi ông Trudeau thăm Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland từng chia sẻ với truyền thông Canada rằng, ông Trudeau rất quan tâm tình cảnh người Canada bị giam tại Trung Quốc.

Bà Chrystia Freeland nhắc đến đoàn đại biểu Canada thăm Trung Quốc đã đề cập 4 vấn đề: người Duy Ngô Nhĩ Huseyin Celil (Ngọc Sơn Giang), người tập Pháp Luân Công Qian Sun (Tôn Thiện), thương nhân Trung Quốc John Chang (Trương Trung Nam) ở tỉnh British Columbia (Canada) và người vợ của ông ta là Allison Lu.

• Xem thêm: Công dân Canada bị chính quyền Trung Quốc bắt

Công dân Canada Qian Sun là một trong những người sáng lập Công ty Sinh hóa Leadman ở Bắc Kinh (Beijing Leadman Biochemis). Năm 2014 chị bắt đầu tập Pháp Luân Công, vì kiên định theo tín ngưỡng này mà bị chính quyền Bắc Kinh bắt ngày 19/2 năm nay và bị giam giữ cho đến nay, đã phải chịu nhiều cực hình. John Chang vì xuất khẩu rượu vang Ice Wine đi Trung Quốc bị hải quan Trung Quốc cho là báo giá sản phẩm quá thấp cũng bị giam từ tháng 5/2016 đến nay. Còn Huseyin Celil bị giam từ năm 2006.

Bà Chrystia Freeland cho biết, tình cảnh 4 người Canada này ở trong tù Trung Quốc “đáng sợ”. Bà không hiểu tại sao chính quyền Trung Quốc không thể thả những người này theo đề nghị của phía Chính phủ Canada.

Trung Quốc hủy bỏ buổi họp báo vào phút cuối

Đáng chú ý nhất trong chuyến thăm Trung Quốc của ông Trudeau lần này là đàm phán thương mại tự do giữa hai nước. Tờ Minh Báo (Hồng Kông) đưa tin, sau khi ông Trudeau hội đàm với ông Lý Khắc Cường, đa số giới quan sát cho rằng sẽ có tuyên bố chung liên quan đến đàm phán tự do thương mại sắp diễn ra.

Nhưng theo thông tin của Văn phòng Thủ tướng Canada, phía Trung Quốc bất ngờ hủy bỏ buổi họp báo đã được bố trí trước đó. Hai người cùng đọc bản tuyên bố được chuẩn bị trước với ngôn từ qua loa.

Về vấn đề Hiệp định Thương mại tự do song phương, ông Lý Khắc Cường cho biết, “Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại, Trung Quốc luôn giữ thái độ cởi mở về vấn đề này.”

Ông Trudeau thì cho biết, Canada chỉ muốn ký thỏa thuận tiến bộ, sẽ triển khai theo lịch trình của mình. Hiệp định thương mại tiến bộ phải bảo vệ lao động và quyền lợi của lao động có giới tính khác nhau, cũng như cam kết ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu.

“Điện Báo Hoàn Cầu” chỉ ra, trở ngại trong đàm phán tự do thương mại là vì phía Canada yêu cầu phía Trung Quốc phải xây dựng tiêu chuẩn về công nhân lao động và tiêu chuẩn môi trường, nhưng phía Trung Quốc lại muốn bỏ qua vấn đề này.

Ngoài ra, trong chuyến thăm này cũng có những vấn đề không mấy vui vẻ. Theo Minh Báo đưa tin, an ninh Trung Quốc cản trở phóng viên phía Canada ghi hình, khi ông Trudeau cùng ông Lý Khắc Cường đi trên thảm đỏ thì phía an ninh Trung Quốc luôn giơ cao tay và di chuyển cơ thể ngăn chặn phóng viên tác nghiệp.

Tối hôm thứ Ba, ông Trudeau đã cùng ăn tối với ông Tập Cận Bình, sau đó bay đến Quảng Châu để nói về doanh nghiệp Canada tại Diễn đàn CEO toàn cầu.

Tuyết Mai

Xem thêm: