Thủ tướng Úc và New Zealand hội đàm: Tăng cường hợp tác quốc phòng, ứng phó thách thức từ ĐCSTQ

Ngày 9/8, Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đã tổ chức cuộc gặp thường niên tại Queenstown, Đảo Nam của New Zealand, cảnh báo rằng tình hình quốc tế hiện nay đang ở thời điểm nguy hiểm nhất trong nhiều thập kỷ. Úc và New Zealand sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng để đối phó với những thách thức địa chính trị từ Trung Quốc.

Ông Albanese và ông Luxon đã đề cập đến việc Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) hai lần tổ chức diễn tập hải quân bắn đạn thật tại biển Tasman giữa Úc và New Zealand vào tháng Hai năm nay mà không thông báo trước. Họ nhấn mạnh rằng sau sự kiện này, Úc và New Zealand sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng, nâng cao khả năng tương tác quân sự, đồng thời thiết lập mối quan hệ đối tác chặt chẽ hơn trong các lĩnh vực an ninh và thương mại để đối phó với những thách thức địa chính trị ngày càng nghiêm trọng từ phía ĐCSTQ.

Hai nhà lãnh đạo bày tỏ lo ngại về “môi trường địa chính trị ngày càng nghiêm trọng và phức tạp”, đồng thời chỉ ra rằng “tình hình quốc tế đang trở nên cạnh tranh khốc liệt và bất ổn hơn”.

Tuyên bố chung nêu rõ: “Những hợp tác này sẽ nâng cao khả năng của hai bên trong việc duy trì an ninh chung, ngăn chặn các hành vi gây tổn hại đến lợi ích và, nếu cần thiết, sử dụng vũ lực một cách quyết đoán để đáp trả.” Tuyên bố cũng nhấn mạnh rằng hiện nay, các mối đe dọa như “sự can thiệp của nước ngoài, hoạt động gián điệp, cưỡng ép kinh tế, các cuộc tấn công mạng độc hại và tội phạm xuyên quốc gia” nhằm vào Úc và New Zealand đang gia tăng không ngừng.

Cuộc diễn tập của ĐCSTQ tại biển Tasman vào tháng Hai đã buộc nhiều chuyến bay thương mại của Úc và New Zealand phải đổi hướng tạm thời.

Hải quân ĐCSTQ hiếm khi đi xa về phía nam như vậy, và chuyến đi vòng qua Úc lần này được nhiều chuyên gia coi là biểu hiện của sự mở rộng ảnh hưởng quân sự của ĐCSTQ.

Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Bắc Kinh vào tháng Bảy, Thủ tướng Albanese đã phàn nàn với Chủ tịch Tập Cận Bình về việc không thông báo trước về các cuộc diễn tập bắn đạn thật. Ông Tập Cận Bình đáp lại rằng Úc cũng từng thực hiện các hành động tương tự, ám chỉ các nhiệm vụ tự do hàng hải của Úc tại Biển Đông.

Về thương mại, Úc và New Zealand sẽ tăng cường hợp tác, thống nhất các tiêu chuẩn thương mại của hai nước và tích cực thúc đẩy cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Họ cho rằng WTO cần định vị lại vai trò của mình thông qua việc thiết lập các quy tắc mới và củng cố cơ chế giải quyết tranh chấp đa phương, ứng phó hiệu quả với các thách thức thương mại hiện tại và tương lai, duy trì trật tự thương mại.

Quốc phòng New Zealand nâng cấp mạnh mẽ, ngân sách tăng gấp đôi, thúc đẩy liên minh quân sự Úc-New Zealand

Luxon cho biết New Zealand mong muốn thiết lập mối quan hệ quân sự chặt chẽ hơn với Úc, gọi Úc là “đồng minh duy nhất” của New Zealand.

Ông Luxon phát biểu với truyền thông: “Chúng tôi luôn đề cao khả năng tác chiến phối hợp với Úc, mong muốn trở thành nhân tố tăng cường sức mạnh cho nhau.” Ông bổ sung thêm: “Chúng tôi muốn xây dựng một lực lượng liên minh Úc-New Zealand không thể thiếu trong khu vực này.”

Tên gọi và khái niệm “Liên minh Úc-New Zealand” bắt nguồn từ Thế chiến thứ nhất, khi binh lính Úc và New Zealand lần đầu tiên thành lập lực lượng để chiến đấu bên nhau, trở thành biểu tượng và truyền thống hợp tác quân sự giữa hai nước.

Vào tháng Tư năm nay, ông Luxon tuyên bố sẽ nâng cao năng lực chiến đấu của Lực lượng Quốc phòng New Zealand, đồng thời tăng ngân sách quốc phòng lên trên 2% GDP, gần gấp đôi mức chi tiêu trong 20 năm qua. Ông mô tả đây là “một bước tiến lớn của chúng tôi”.  

Úc, New Zealand và Nhật Bản cùng hợp sức, củng cố chiến lược tại Nam Thái Bình Dương

Nhật Bản đang tích cực củng cố mối liên kết chiến lược tại Nam Thái Bình Dương. Tàu chiến Nhật Bản đã cập cảng New Zealand vào ngày 8/8, lần đầu tiên sau gần 90 năm. Mặt khác, Nhật Bản và Úc trong tuần này đã công bố hợp đồng trị giá khoảng 65 tỷ USD do Mitsubishi Heavy Industries đảm nhận để đóng 11 tàu khu trục.

• Nhật Bản ký kết thỏa thuận đóng tàu chiến trị giá 6,5 tỷ đô la

Kế hoạch mở rộng quốc phòng lớn nhất của Úc là thỏa thuận tàu ngầm với Mỹ và Anh, ước tính trị giá lên tới 245 tỷ USD. Theo thỏa thuận đối tác an ninh ba bên “AUKUS”, Úc sẽ sở hữu 8 tàu ngầm sử dụng công nghệ hạt nhân của Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng kêu gọi các nước phương Tây tăng ngân sách quốc phòng, giảm sự phụ thuộc vào an ninh của Mỹ.

Đáp lại, Thủ tướng Úc Albanese hôm 9/8 tuyên bố: “Nếu cần tăng chi tiêu quốc phòng, chúng tôi sẽ tăng.”